زوتی زد۳۰۰ نام اصلی خودرویی است که این روزها تحت عنوان «سایپا آریو» توسط این خودروساز به بازار عرضه می‌شود. هرچند که نمونه‌های نخست این محصول تحت برند و نام اصلی در بازار ایران حضور داشتند اما سایپا پس از تعداد محدودی، این خودرو را ایرانیزه کرد و با نام آریو و لوگوی سایپا روانه بازار ساخت. این خودروی ۵۰ و اندی میلیون تومانی، رقابت مستقیمی با ولیکس سی۳۰ اتوماتیک، جی‌ای‌سی جی۵ اتوماتیک و در نهایت پارس ELX یا LX اتوماتیک خواهد داشت. در این مطلب با بررسی اولیه و آزمایش رانندگی با این چینی تازه‌وارد، به مقایسه آن با محصولات مذکور نیز خواهیم پرداخت.

پیش از هر چیز، بهتر است نیم‌نگاهی به برند زوتی و خط‌مشی تولیدات این خودروساز داشته باشیم. زوتی در سال 2005 و با هدف ارائه خودروهای مردمی با روش کپی طراحی و مهندسی معکوس فنی پا به عرصه گذاشت و تا امروز محصولات مختلفی در کلاس‌های سدان، اس‌یو‌وی، ‌هاچ‌بک و... به بازار عرضه کرده است. Z300 به عنوان بزرگ ترین سدان زوتی در سال 2012 معروف شد. این محصول که تا‌کنون یک فیس‌لیفت ماینور از آن نیز روانه بازار شده است، شباهتی مثال‌زدنی با تویوتا آلیون (Toyota Allion) سال 2007 دارد. زوتی در سال 2006 میلادی، 2.88میلیارد دلار درآمد داشت؛ در‌آمدی که نسبت به محصولات بی‌هویت این خودروساز چندان کم نیست!

آریو چینی با نام ایرانی!

ریپلیکای چینی تویوتا آلیون، همانطور که گفته شد در سال 2012 معرفی و به بازار عرضه شد و برای 2015 نیز زیر تیغ فیس‌لیفت قرار گرفت که با تغییرات ایجاد شده، شباهت بسیار زیاد این خودرو به آلیون تا حدودی تقلیل شده است. زوتی زد300 یا سایپا آریوی فعلی، در بازار داخل در برابر خودروهایی همچون JAC J5، ولیکس C30 و پژو پارس قرار می‌گیرد. این سدان با ابعاد و شمایلی سردرگم در بین دو کلاس سدان‌های کامپکت و سدان‌های متوسط، در بخش جلو چهره‌ای جذاب دارد. کاسه چراغ‌های تیره و جلوپنجره‌ای که به چراغ‌ها چسبیده، هماهنگی خوبی ایجاد می‌کند و هرچند که آریو یک کپی از تویوتا آلیون باشد، این کپی‌کاری تا حدودی ماهرانه انجام شده است. عرض این خودرو در حدود 6 سانتی‌متر از ولیکس C30 بیشتر است اما به خاطر استفاده از خطوط افقی بیشتر در طراحی این خودرو، آریو کمی عریض‌تر از چیزی که باید به نظر می‌رسد و در قیاس با جک جی5 نیز اگرچه که اختلاف عرض‌ها در مرز یک میلی‌متر است، اما باز هم آریو کمی عریض‌تر به نظر می‌رسد. خودروهای چینی به دلیل بهره‌گیری از سیستم‌های تعلیق مختص به خود چینی‌ها، اصولا ارتفاعی نامتعارف دارند. به همین خاطر آریوی 146.5 سانتی‌متری نیز با توجه به فاصله کف آن تا سطح آسفالت، همان قناصی مشهور را به دوش می‌کشد. ارتفاعی که 2 سانتی‌متر بیشتر از جی5، تقریبا با ولیکس یکسان و 5 سانتی‌متر از پژو پارس بیشتر است. اما همانطور که در ابتدای این بخش ذکر شد، آریو در کلاسی نه‌چندان متعارف قرار دارد.

این سدان 454 سانتی‌متری، 5‌سانتی‌متر از پارس، 4 سانتی‌متر از جی5 و یک سانتی‌متر از ولیکس به ترتیب بلند‌تر، کوتاه‌تر و کوتاه‌تر است. از همین رو، از این حیث در رده میانی قرار می‌گیرد و با توجه به خطوط به کار رفته در این خودرو، بزرگ‌تر و هیکلی‌تر از دیگر رفقایش دیده می‌شود. در بخش عقب تیز آریو کاملا شبیه به تویوتا آلیون طراحی شده است و تنها گرافیک چراغ و قرار‌گیری چراغ‌های دنده عقب مثلثی شکل در دو طرف قاب پلاک عقب است که با الگوی طراحی این خودرو تفاوت فاحشی دارد. این همان بخشی است که شاید خیلی به مذاق بیننده خوش نیاید!

آنچه در کابین می‌بینید...

کپی‌کاری زوتی حتی تا کابین این خودرو نیز ادامه پیدا کرده است و به محض ورود به کابین شاهد ته چهره بسیار غلیظی از تویوتا آلیون هستیم! یک کابین نسبتا دلباز و جادار که از پلاستیک و چرم مصنوعی مشکی رنگ مملو شده و در برخی نقاط نیز با استفاده از تریم چوب قهوه‌ای پر‌رنگ تزئین شده است. این داشبورد و کنسول وسط بسیار شبیه به چیزی است که در آلیون دیدیم و با توجه به سادگی و نبود ادوات اضافی، خیلی زود به آن عادت می‌کنید. سیستم صوتی تک Din با یک جانواری (فضایی که حتی برای گوشی موبایل می‌توان استفاده شود)، سیستم تهویه مطبوع به همراه 3 سلکتور دایره شکل که دما، شدت وزش باد و در نهایت مسیر گردش باد را مشخص می‌کند و با محفظه جاسیگاری که با تریم چوبی تا دسته دنده ادامه یافته است، کنسول این خودرو را تشکیل می‌دهند.

لیور دنده طراحی بسیار زیبا و خوشدستی دارد که برخلاف بسیاری از خودروهای اتوماتیک، عمود نیست و شیب ملایمی نسبت به محور عمود دارد. غربیلک فرمان فربه این خودرو در نمونه مورد آزمایش زیر روکش چرمی اضافی قرار گرفته بود و نسبت به نمونه‌های مورد استفاده در 3 رقیب دیگر، کمی خوشدست‌تر است و با توجه به اینکه شما با آزادسازی ضامن تعبیه شده در زیر قاب پشت فرمان قادر به تنظیم ارتفاع فرمان برای قد خود هستید، تسلط بیشتری روی فرمان خواهید داشت. هر چند که درجه آزادی این فرمان آنقدرها هم زیاد نیست. این خودرو در 4 تیپ استاندارد 1.5، الگانت 1.5، الگانت 1.6 و در نهایت رویال 1.6 به بازار عرضه می‌شود که نمونه مورد استفاده از نوع الگانت 1.6 بود. از همین رو، در کابین این خودرو شاهد امکاناتی همچون سانروف برقی، سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک، دوربین دید عقب، سیستم صوتی تصویری 2 دین و 4 کیسه هوا (در تیپ الگانت 2 کیسه هوا ارائه می‌شود) نیستیم و این موارد تنها روی رویال عرضه می‌شود.

فضای داخل کابین با توجه به ابعاد نه‌چندان بزرگ خودرو خوب است. صندلی‌های جلوی آریو چندان بزرگ و عریض و طویل نیستند به همین خاطر اگر قد بلندی دارید، ممکن است در مسافت‌های طولانی، عدم پوشش کامل ران پای این نشیمنگاه‌ها، پای شما را تا حدودی خسته کند. اما اگر بخواهیم از فضای پای راننده و سرنشینان جلو صحبت کنیم باید گفت که با وجود داشبورد بزرگ و حجیم این خودرو، شاهد Legroom (فضای پا) خوبی هستیم. به این صورت که اگر صندلی‌های جلو را برای فردی با قد نسبتا بلند نیز تنظیم کنید، باز هم جای کافی برای قرارگیری در ردیف صندلی‌های عقب وجود دارد. هرچند که 3سرنشین درشت اندام، به سختی در صندلی عقب این خودرو جای می‌گیرند. اما با این حال، کابین آریو تا حدودی از کابین جک جی5 جادارتر به نظر می‌رسد و طراحی بهتری نسبت به پژو پارس و ولیکس دارد.

می گویند از ژاپنی‌ها مهندسی معکوس شده است!

چین را می‌باید سلطان بی چون و چرای کپی‌کاری‌های اصولی مهندسی و طراحی در دنیا دانست. آریو همانطور که گفته شد، در ظاهر از تویوتا آلیون کپی شده است اما آنطور که از شواهد پیداست، پیشرانه این خودرو نیز نمونه‌ای مهندسی معکوس‌شده از نیروگاه میتسوبیشی لنسر 1.6 لیتری است. در واقع نمونه مورد آزمایش که طبق گفته‌های فوق تیپ 1.6 الگانت است، از همین موتور بهره می‌برد.

آریو 1.6 با بهره‌گیری از این پیشرانه 1600 سی‌سی، 4 سوپاپ در هر سیلندر (مجموع 16 سوپاپ – سرسیلندر با دو میل سوپاپ – DOHC)، قادر به ارائه نهایت قدرت 113 اسب بخار در 6000 دور بر دقیقه و نهایت گشتاور 151 نیوتن متر در 4000 بر دقیقه است. این در حالی است که ولیکس سی30 با بهره‌گیری از پیشرانه 1.5 لیتری، 9 اسب بخار و 13 نیوتن متر به ترتیب قدرت و گشتاور کمتر از آریو تولید می‌کند. اما جک جی‌5 با بهره‌گیری از پیشرانه 1.8 لیتری و نهایت قدرت 140 اسب بخاری، پوزه این خودرو را به خاک می‌مالد؛ هرچند که هنوز هم نهایت قدرت آریو از پارس اتوماتیک 1.6 لیتری بیشتر است. آریو پیشرانه بسیار آرام و کم‌صدایی دارد و با توجه به عایق‌بندی نسبتا خوب سازنده، با بالا بردن شیشه‌ها، سکوت خوبی در کابین فراگیر می‌شود. از صحبت‌های کلیشه‌ای صدای استارت پیشرانه و موضوعات اینچنینی که بگذریم، باید گفت که 112 اسب بخار برای ابعاد آریو قدرت خوبی به نظر می‌رسد. اما نتیجه استفاده از این پیشرانه در عمل تنها به نوع جعبه دنده و سیستم انتقال قدرت بستگی دارد. این خودرو از گیربکس 4سرعته اتوماتیک با ضرایب قدرتی در دنده 1 و سرعتی در دنده‌های 2، 3 و 4 بهره می‌برد. وضعیت دنده‌ها با کمی ضربه ریز زیر پایی که بر روی پدال ترمز قرار گرفته جا می‌روند و ترمز دستی ساده خودرو را آزاد می‌کنیم.

خودرو در حالت D آرام و خرامان حرکت می‌کند و گاز دادن ملایم، دنده‌ها یکی پس از دیگری سبک می‌شوند. هرچند که این سبک شدن دنده با ضربات خفیف و مکثی کوتاه در بین دو دنده همراه است. همانطور که گفته شد، شتاب‌گیری خودرو تنها در دنده 1 راضی‌کننده به نظر می‌رسد و با توجه به سرعتی‌تر بودن دنده‌های 2 به بالا، با فشردن پدال گاز و معکوس به دنده‌های 2 و 3 و 4، اثر چندانی از قدرت و کشش دیده نمی‌شود و فقط اگر سرعت شما زیر 50 کیلومتر بر ساعت باشد و پدال گاز را به کف بچسبانید، گیربکس به اولین دنده معکوس می‌دهد و شاهد شتاب نسبتا خوبی خواهید بود. هرچند که تاخیر پدال گاز و جعبه دنده آنقدر زیاد است که اگر در موقعیتی حساس نیاز به شتابگیری پیدا کنید، کار برای شما سخت شود. به بیان دیگر، در مقایسه آریو با جی5 از این حیث می‌توان گفت که سایپا آریو خودرویی خانوادگی‌تر، اما جی5 اسپرت‌تر و جوان‌پسند‌تر به نظر می‌رسد. دید راننده به اطراف مناسب است و خیلی زود ابعاد خودرو در ذهن شما ثبت می‌شود، اما تنها ایراد موجود، بالا بودن سطح صندوق و در نتیجه کمبود دید عقب در آریو است که این ایراد تنها در نمونه‌های رویال با عرضه مانیتور و دوربین دید عقب تا حدودی پوشیده می‌شود. در پایان نیز باید اشاره کرد، همانطور که گفته شد، این روزها اکثر خودروهای چینی با سیستم تعلیق مخصوص به خود روانه بازار می‌شوند که این موضوع ممکن است کمی شما را مردد کند. اما باید گفت که به هیچ‌وجه جای نگرانی وجود ندارد، چرا که آریو هندلینگ بسیار خوبی (حداقل نسبت به پژوهاو ولیکس) دارد و به طور کلی خودرو در دستان راننده قرار دارد!