نگاهی به تفاوتهای هیوندا و ایران خودرو از نظر عضو اتاق بازرگانی مشهد

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی مشهد گفت: ایران‌خودرو در سال ۱۹۶۷ یعنی 1346، ساخت پیکان را شروع می‌کند، در حالی که یک سال بعد هیوندا تاسیس می‌شود؛ منابعی که در اختیار ایران بوده متجاوز از ۶ برابر منابع در اختیار کره است، چگونه هیوندا در سطح بالا قرار می‌گیرد؟

محمد بحرینیان امروز در همایش اقتصاد ایران در پیچ و خم توسعه، با نگاهی به تجربه ژاپن، کره جنوبی و مالزی در محل اتاق بازرگانی، اظهار کرد: این امر در کشور قابل پنهان نیست که با مشکلات روبه‌رو هستیم و بعد از ۱۲۰ سال پس از مشروطه نتوانستیم به لحاظ اقتصادی به پایداری و امنیت برسیم و در بسیاری زمینه‌ها به ویژه اقتصاد آرامش خاطری را ایجاد کنیم.

وی افزود: در دوران اخیر حداقل در طول ۶۰ سال گذشته، دو بار با تحریم‌ها مواجه بودیم که یک بار زمان مصدق و بار دیگر بعد از شروع انقلاب و دوره تشدید شده آن، پس از سال ۹۰ بوده که اکنون بیشتر افزایش یافته است. آیا این اقتصاد می‌تواند جوابگو باشد و چرا اقتصاد اینگونه شده است؟

بحرینیان ادامه داد: عده‌ای بحث تحریم را مطرح می‌کنند اما من نمی‌پذیرم که تاثیر دارد، تاثیر، سوءمدیریت تصمیم‌گیری‌های اقتصادی در کشور و نداشتن جهت برای پیشرفت کشور است. تحریم ۲۰ تا ۳۰ درصد تاثیر دارد. گاه با توجیهاتی روبه‌رو می‌شویم که منابع در کشور وجود ندارد. خودروسازی از سال‌های قبل در کشور وجود داشته اما هنوز ناکارآمد است. واحدهای فولاد هنوز واحدهای استراتژیک هستند اما عمر آن‌ها حدود ۶۰ سال پیش تمام شده است.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی مشهد با بیان اینکه ما هنوز بعد از 70 سال در کشور در حال توسعه هستیم، عنوان کرد: چه زمانی این توسعه‌یافتگی تمام می‌شود؟ چه دلایلی وجود دارد؟ کشور منابع کم ندارد. از سال ۳۸ تا آخر سال ۹۶ حداقل منابع ارزی در اختیار کشور بالغ بر ۳۶۰۰ میلیارد دلار بوده است. از برنامه اول توسعه، ۲۹۰۰ میلیارد دلار داشتیم.

وی ادامه داد: ایران‌خودرو در سال ۱۹۶۷ یعنی 1346، ساخت پیکان را شروع می‌کند، در حالی که یک سال بعد هیوندای تاسیس می‌شود. منابعی که در اختیار ایران بوده متجاوز از ۶ برابر منابع در اختیار کره است، چگونه هیوندا در این سطح بالا قرار می‌گیرد و سامسونگ در عرض ۱۵ سال دومین غول فناوری می‌شود؟

وی بیان کرد: مشکل ما این است که انقلاب مشروطه در عین ارزش بالا، ما را به سمت کپی‌کاری نهادهای دموکراسی برد و شبه دموکراسی فراهم شد. خودمان باید به یک روال منطقی برسیم. به دلیل عقب‌ماندگی‌های طولانی در طول ۲۰۰، ۳۰۰ سال اخیر ما عقب ماندیم و این عقب‌ماندگی تنها برای ما پیش نیامده اما نمی‌توانیم پشت این وضعیت پنهان شویم. کره، مالزی، سنگاپور، تایوان و چین نیز این عقب‌ماندگی‌ها را داشتند اما آن‌ها به ویژه در شرق آسیا راه حل را پیدا کردند.

بحرینیان اضافه کرد: ما هنوز راه را پیدا نکردیم و بلد نیستیم باید چه کاری انجام دهیم. آن‌ها نیز نمی‌دانستند اما متوجه شدند که باید چه کار کنند تا بر ناآگاهی، عدم دانش و ضعف توسعه غلبه کنند، در حالی که ما هنوز یاد نگرفتیم و می‌خواهیم هر چیزی را کپی کنیم. ما گرفتار متونی شدیم که بسیاری از اندیشمندان درک نکردند چه محیطی بوده که این نظریه رشد کرده و الزامات آن محیط چه بوده است، تنها در حال تکرار هستیم.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی مشهد خاطرنشان کرد: ابزار جایگزین اهداف می‌شود نه اینکه اهداف را تعیین کنیم و بعد ابزارها کمک کند. نمی‌خواهیم در طول ۶۰ سال گذشته این را متوجه شویم و دولت‌ها به طور کل نمی‌خواهند متوجه این موضوع شوند.

وی تصریح کرد: پارادوکسی در کشور داریم که کشورهای دارای منابع طبیعی رشد اقتصادی کمتر و شرایط توسعه بدتری نسبت به کشورهایی با منابع طبیعی کمتر دارند. تولید مبتنی بر زمین با بازدهی شدیدا نزولی نیروی کار مواجه است اما تولید مبتنی بر سرمایه چنین نیست. سرمایه از طریق تولید قابل بازیافت است، در حالی که زمین و منابع طبیعی قابل بازیافت نیستند. فناوری‌های صنعتی و اکتشافات آن‌ها تنها از تولید ناشی می‌شوند و ما از تولید غفلت کردیم.

بحرینیان گفت: در چین، ژاپن، کره جنوبی، تایوان، سنگاپور و مالزی بدون استثنا مطلب مشترکی وجود دارد و این است که صنعت عامل توسعه بوده است. ما در سطوح سوم و چهارم، سطح فناوری هستیم. این کشورها یک عامل مشترک داشتند اما بیان می‌شود که شرایط هر کشوری متفاوت است. این کشورها تقریبا در یک جغرافیا هستند، عناصر مشترک انتخاب شده برای توسعه را نیز دارند، صنایع را انتخاب کردند و حتی برخی را اولویت دادند.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی مشهد با بیان اینکه ماشین‌آلات صنعتی بخشی است که گلوی ما را گرفته و در استان شاهد مستهلک شدن آن هستیم، عنوان کرد: عدم دانش کافی یکی از گرفتاری‌های کشور بوده و هست. در آن کشورها چه کاری انجام دادند که بر این کمبود دانش غلبه یافتند؟ شرق آسیا از جمله در کره، سنگاپور، تایوان، مالزی و چین بیان کردند که باید خرده‌دانش‌ها را روی هم بگذاریم، در هیچ کجا نداریم که فردی در همه موارد دارای دانش باشد. آن‌ها نهادهایی تشکیل دادند که متفکران و نخبگان جمع شوند و تنها آن‌ها برای اقتصاد تصمیم می‌گرفتند.

وی افزود: صنعت خودرو ما ناکارآمد است اما همه در آن دخالت می‌کنند. این خودرو فشل است و ۱۰۲ نقطه در آن تصمیم‌گیری می‌کنند، به همین دلیل هنوز پس از ۷۰ سال در حال توسعه هستیم. چه می‌شود که ما قلب دنیا هستیم؟ هیچ کشوری در دنیا اینگونه نیست که ۱۵ کشور در اطراف خود داشته باشد. ۵۵ درصد صادرات ما به این ۱۵ کشور است و ۲.۵ درصد واردات آن‌ها از ایران صورت می‌گیرد.

بحرینیان ادامه داد: چرا با این همه منابع تصمیم‌گیران اقتصادی ما نتوانستند شرایط اقتصادی فراهم کنند که در قواره این منابع، توانمندی‌های سیاسی کشور و قدرت امنیتی کشور باشد؟ چرا در اقتصاد نتوانستیم این کارها را انجام دهیم؟ اینها مسایلی است که باید مشخص شود. باید تجارب دیگران را بدانیم و بتوانیم مطالبه‌گری منطقی و عملی از تصمیم‌گیران اقتصاد داشته باشیم.