بازار خودرو در کشور، طی یک دهه گذشته شاهد رفت و آمد خودروهای زیادی بوده است، خودروهایی که در اوج محبوبیت بازار ایران را ترک کردند یا محصولاتی که خودروسازان همراه با فشار بیرونی مجبور به توقف خط تولید آنها شدند.
از جمله خودروهایی که از بازار ایران رفت خودرو پیکان بود که زمانی دوست و یار قدیمی اقشار ضعیف به شمار میرفت. یکی از نکات مهم در توقف خط تولید پیکان بحث آلاینده بودن موتور این خودرو بود. بعد از آن موتور پیکان بر روی آر دی سوار شد و همچنان قیمت مناسبی داشت، اما این خودرو نیز از رده خارج شد. چرا که وزارت صمت بر این باور است که هر خودرویی با استانداردهای زیست محیطی منطبق نباشد باید از رده خارج شود.
بعد از این خودروها پراید وارد بازار کشور شد، یعنی میتوان گفت راه ورود پراید به ایران از سال ۱۳۷۲ باز شد. قیمت پراید در آن سال نزدیک به ۲ میلیون تومان بود و خودرویی تقریبا لوکس به شمار میرفت. در آن زمان کسی فکرش را نمیکرد که خودرویی تا ۲ دهه دیگر قیمتش تا ۳۵ برابر افزایش یابد.
افزایشی که همانند سایر حوزههای اقتصادی مثل مسکن و ارز در طی این مدت سیر صعودی داشت. این خودرو در دهه ۸۰ به طور کامل در کشور تولید شد و جایش را بین تمام اقشار جامعه باز کرد. این خودرو به دلیل قیمت پایین به کشورهایی از جمله الجزایر، عراق، ونزوئلا، آذربایجان و سوریه با قیمتی بین ۷ تا ۸ هزار دلار صادر میشد.
از خانواده پراید در این مدت بیش از ۶ میلیون خودرو تولید شد چرا که اقشار زیادی تمایل به استفاده از آن را داشتند. در طی سالهای گذشته خبر از توقف تولید پراید آمد، اما این بین برخی خوشحال و برخی ناراحت از این اتفاق بودند چرا که نگرانی از جایگزینی این خودرو وجود داشت.
پراید را میتوان ارزانترین خودرو تولیدی در کشور دانست. پس از توقف تولید این خودرو تیبا جایگزین آن شد و به نوعی میتوان تیبا را ارزانترین خودروی تولیدی دانست. اما در حال حاضر پراید ارزانترین خودروی موجود در کشور است که با مبلغی بین ۷۰ تا ۸۰ میلیون تومان به فروش میرود، خودرویی که اقشار ضعیف جامعه بیشتر متقاضی آن بودند، اما تیبا که قرار است، جایگزین پراید در بازار باشد به چه قیمت به فروش میرود؟
تیبا هم اکنون قیمتی بیش از ۱۰۰ میلیون تومان دارد یعنی خودرویی که باید محبوبیتش را بین تمام اقشار جامعه به دست آورد با قیمتی بیش از ۱۰۰ میلیون تومان به فروش خواهد رسید.
این بین خودروی ساینا و کوییک نیز به عنوان جایگزینهای پراید معرفی شده اند، اما این خودروها از نظر قیمتی تفاوت زیادی با پراید دارند و این رویه نشان میدهد قشر ضعیف جامعه دیگر نمیتوانند به راحتی قبل به خودرو دست پیدا کنند!
خودرو ارزان قیمت تولید می شود؟
فربد زاوه کارشناس صنعت خودرو ، درخصوص توقف تولید پراید و جایگزینی برای این خودرو، گفت: بحث قدرت و تناسب خرید شامل ۲ مسئله میشود که در آن بحث قیمت کالا و شرایط فروش آن مطرح میشود. زمانی که ارزش ماشینی مانند پراید ۴ هزار دلار است و آن را نقد میفروشیم و مشتری آن را نقد میخرد و در بدترین حالت آن را یک سال بعد دریافت میکند.
او بیان کرد: زمانی بحث ماشین بنز ۴۰ هزار دلاری می شود که شرایط فروش متفاوتی نیز دارد. برای حل مشکل فروش نباید محصولی با قیمت پایین عرضه کرد و میشود در شبکه بانکی حساب باز کرد.
این کارشناس صنعت خودرو با تاکید بر اینکه برای کاهش التهابات در بازار الزاما نباید محصولی با قیمت پایین تولید کرد، گفت: در ایران اگر بر مبنای نرخ ثابت سال ۹۶ قیمت ها لحاظ شود، باید دید دلار در آن زمان چقدر بوده است و هم اکنون باید دید چه میزان است.