گرچه بیشتر ما ساکنان کره خاکی، امکان قدم زدن بر ماه را نداشته و نخواهیم داشت ولی همه به نوعی با محصولات جانبی به دست آمده از تحقیقات و فناوری های فضایی سروکار داریم.

سازمان های فضایی سراسر جهان با مشارکت تیم های تحقیقاتی و شرکت های مختلف، هر روز در حال معرفی فناوری هایی هستند که زندگی روزمره ما را بهبود می بخشد.

طوری که می توان ریشه گام های ابتدایی در حوزه هایی مثل سلامت، ایمنی و ارتباطات را در سازمان هایی دولتی یافت که وظیفه اصلی شان اکتشافات فضایی و دستیابی به فناوری های نوین در این حوزه است

در سال ۱۳۳۷ خورشیدی سازمان هوافضای ملی ایالات متحده موسوم به ناسا به طور رسمی آغاز به کار کرد؛ سازمانی که از همان ابتدا با هدفی فراتر از ساخت فضاپیما و فرود روی ماه تاسیس شده بود.

اساسنامه تاسیس این سازمان تصریح می کرد تحقیقات و پیشرفت های ناسا باید برای عموم مردم سودمند باشد و به نظر می رسد این سازمان در طول حیات نیم قرنی خود بخوبی از پس این کار برآمده است.

فناوری، دانش، فرآیند، ابزار، روش و سیستم هایی که امروزه در خلق کالاها یا ارائه خدمات مورد استفاده قرار می گیرد بشدت از تلاش های فضایی بشر تاثیر گرفته است.

انتقال فناوری از آن جمله اصطلاحاتی است که تعاریف متفاوتی از آن ارائه می شود. برخی آن را اشاعه و پذیرش تجهیزات، تکنیک ها و دانش فنی جدید بین فعالان صنعت و تجارت در دو منطقه جغرافیایی مختلف تعریف می کنند.

در جایی دیگر با تعریفی متفاوت مواجه می شویم: انتقال فناوری، فرآیند انتقال یک اختراع و نوآوری از مرحله آزمایشگاهی و اولیه خود به یک محصول تجاری است.

اما به نظر می رسد تعریف جامع تر انتقال فناوری این است که آن را فرآیند تقسیم مهارت، دانش، فناوری، شیوه های ساخت و امکانات تولید در بین موسسه ها، سازمان ها و دولت ها بدانیم؛ فرآیندی که هدفش تضمین در دسترس قرارگرفتن توسعه های علمی و فناوری بین کاربران بیشتر است، کاربرانی که خود می توانند فناوری انتقال یافته را توسعه داده و از آن در ساخت محصولات، فرآیندها، کاربردها، مواد یا خدمات جدید استفاده کنند.

از این دیدگاه، انتقال فرآیند استفاده از فناوری، دانش یا امکانات برای هدفی است که در اصل برای آن منظور توسعه نیافته است.

به این معنا که فناوری ای که در یک بخش ایجاد شده است، می تواند در یک حوزه به کلی متفاوت به کار گرفته شود. اینجاست که فرآیند انتقال فناوری صنعت پیشرو هوافضا به دیگر صنایع مطرح می شود.

فرآیند انتقال در این حوزه شامل توسعه و بازاریابی فناوری های فضایی می شود و توسط تجزیه و تحلیل نیازهای حوزه های غیرفضایی و شناسایی فناوری های فضایی مناسب برای برآورده ساختن این احتیاجات صورت می گیرد.

از سال ۱۳۵۵ خورشیدی، ناسا هر ساله فهرستی از فناوری ها و محصولات تجاری مرتبط با تحقیقاتش را منتشر می کند؛ دستگاه هایی مثل رادیوی ماهواره ای، فیلتر تصفیه آب، ابزار و تجهیزات بی سیم، شیشه عینک ضدخش، حسگر دود قابل تنظیم و بسیاری دستگاه پیشرفته دیگر.

اگر به دقت نگاه کنیم درمی یابیم بسیاری از محصولات روزمره و عادی زندگی این روزهای ما، ابتدا کاربردهایی صرفا فضایی داشته اند و سپس توسط دیگر صنایع مورد استفاده قرار گرفته و به شکل کالایی تجاری فراگیر شده اند.

علاوه بر اینها می توان گفت انتقال فناوری با شناسایی فرصت های تجاری جدید برای فعالان حوزه صنعت فضایی، رشد و تقویت صنایع هوافضا را تضمین می کند؛ محیط را رقابتی تر کرده و این صنایع با وسعت دادن به دامنه تجاری و استفاده از فناوری های فضایی خود در زمینه های مختلف بزرگ تر شده و می توانند با توسعه واحدهای تحقیق و توسعه، موجبات پیشرفت صنعت فضایی و دیگر صنایع را فراهم آورند.

آژانس فضایی اروپا نهادی با عنوان اداره برنامه انتقال فناوری دارد که با هدف تسهیل استفاده از فناوری ها، سیستم ها و دانش های فضایی برای کاربردهای غیرفضایی تاسیس شده است.

این مرکز قصد دارد با شناسایی فرصت های تجاری بیشتر برای تامین کنندگان سیستم ها و فناوری های فضایی، صنایع مختلف اروپایی را قدرتمندتر سازد.

این مرکز توانسته با کمک شبکه کارگزاری فناوری خود بیش از ۲۰۰ فناوری فضایی را با موفقیت به صنایع دیگر و برای کاربردهای متنوعی همچون لباس های خنک کننده برای رانندگان مسابقه های فرمول یک، رادارهای نافذ زمین برای کشف ترک در تونل معادن و چندین نوآوری دیگر در بخش سلامت انتقال دهد.

یکی از کمپانی های تحت حمایت آژانس فضایی اروپا، در ساخت و توسعه خودروهای مفهومی الکتریکی و بهبود سیستم های ایمنی به یاری خودروسازان بزرگ آمده است.

نکته:ولوو با شبیهسازی رفتار خودروهای ساخت خود به وسیله نرمافزار مودلون، فرآیند طراحی و ساخت نمونههای اولیه را با هزینه و زمان کمتر و اطمینان و دقت بیشتری انجام میدهد.

این امکان باعث شده خودروسازان اروپایی بتوانند ارزیابی فنی مناسب تری از محصولاتی که قرار است چندی بعد وارد مرحله تولید شوند، داشته باشند و بتوانند با ساخت نمونه اولیه، در زمان کوتاه تری ایده ها را به محصول جدید تبدیل کرده و روانه بازاری کنند که رقابت در آن بیداد می کند.

بازاری که سرعت عمل در پاسخگویی به نیاز های مشتریان، برگ برنده هر سازنده ای است. برنامه های شبیه سازی «مودلیکا» این روزها برای مدل سازی رفتار سیستم های پیچیده خودرویی و انرژی از سوی بسیاری از خودروسازان دنیا استفاده می شود و امکان مناسبی برای توسعه خودروهای الکتریکی و هیبریدی فراهم آورده است.

خودروسازان این روزها با استفاده از تکنیکی به نام نمونه سازی اولیه سریع (Rapid Prototyping) سرعت و بهره وری را در کار خود بالا برده اند.

این تکنیک همان فرآیند طراحی بخش ها و قطعات مختلف خودرو به وسیله نرم افزارهای مخصوص کامپیوتری و استفاده از آنها در ساخت مدلی فیزیکی از سوی ماشینی مثل یک پرینتر سه بعدی است.

در این صورت به جای این که طراحی و ساخت یک قطعه هفته ها به طول انجامد تنها چند ساعت یا حداکثر چند روز وقت می گیرد.

این به معنای آن است که آزمایش محصول سرعت بیشتری خواهد داشت و طراحان می توانند بدون تلف شدن زمان و هزینه زیاد، طرح خود را اصلاح کنند. اشکالات طرح زودتر و قبل از وارد شدن به خط تولید آشکار می شود.

مهندسان تویوتا شرکت بزرگ خودروسازی ژاپن از مجموعه برنامه های شبیه سازی «مودلون» در طراحی و ساخت طرح های مفهومی الکتریکی جدید خود مثل «i Real» که با هدف دگرگون کردن نحوه جابه جایی در شهرهای آینده طراحی شده اند، استفاده می کنند.

این طرح مفهومی سبک، الکتریکی و کوچک یک صندلی دسته دار است که به وسیله دو جوی استیک کنترل می شود و تویوتا آن را به وسیله نرم افزار مودلون مدل سازی، شبیه سازی و بهینه سازی کرده است.

دیگر مشتری این مجموعه نرم افزاری شرکت ولوو از سوئد است. مهندسان این خودروساز خوشنام و پیش رو در زمینه ایمنی خودروها از مودلون برای ایجاد بهبود در سیستم های ایمنی خودروهای ساخت خود بهره می گیرند. تست های واقعی با استفاده از نمونه های اولیه، زمان گیر، پرهزینه و خطرناک است.

به اعتقاد پر اولا فاکسین، مدیر بخش ایمنی فعال خودروهای ولوو، اگر امکان این را داشته باشید تا رفتار خودرو را به وسیله یک مدل مجازی به نمایش بگذارید یک بستر عالی برای توسعه سیستم های ایمنی فعال در خودروها خواهید داشت.

در این صورت است که می توان با مقایسه این نتایج و نتایج تست های محیط واقعی به ارزیابی های بهتری از خودرو و میزان اطمینان از سیستم های شبیه سازی کامپیوتری دست یافت.

از این رو است که مسئولان مودلون هدف اصلی خود را یاری رساندن به مشتری هایشان ـ که خودروسازان بزرگ دنیا هستند ـ در استفاده از شیوه های شبیه سازی و کاهش تعداد نمونه های اولیه خودرو و در نتیجه کاهش زمان ارائه محصول به بازار عنوان کرده اند.

منبع:

شبکه اینترنتی آفتاب