ظاهرا همانطور که صنعت خودرو در ایران یک صنعت نورچشمی محسوب می شود، برخی تعریف های اقتصادی نیز در این صنعت با تعریف های کلی اقتصادی و جهانی متفاوت است.

واردات خودرو در ایران از سال ۱۳۸۳ آغاز شد. در طی یک دهه آزاد سازی واردات خودرو، قوانین واردات به مراتب تغییر کرده است اما تنها یک مورد ثابت مانده است: تنها ثروتمندان می توانند سوار خودروهای وارداتی شوند و اقشار متوسط می توانند این خودروها را در کف خیابان ها شکار کنند. خودروهای وارداتی به یمن قیمت چند برابری خود در ایران، تنها در اختیار اقشار از ما بهتران قرار دارد و افرادی با درآمد معمولی توان خرید آن را ندارند.

با این حال، مسئولان دولتی می گویند خودروهای وارداتی لوکس نیستند. ظاهرا در نظر آنها تنها خودروهایی لوکس حساب می شوند که بالای ۲۵۰۰ سی سی ظرفیت داشته باشند. این موضوعیست که نوبخت در قسمتی از اظهارات خود بعد از جلسه هیئت دولت به آن اشاره کرده است. نوبخت گفته است: «واردات خودرو با حجم موتور بالای ۲۵۰۰ سی سی که به خودروهای لوکس معروف هستند ممنوع شده مگر مواردی که هیات وزیران اجازه ورود خودرو با این حجم موتور را داده باشد. » این درحالیست که مسئولان گمرک در سال ۸۹ اذعان کرده بودند که تعریف خاصی برای کالای لوکس وجود ندارد.

اما آیا کالا یا خودروی لوکس به خودرویی بالای ۲۵۰۰ سی سی ظرفیت گفته می شود؟

در علم اقتصاد، کالای لوکس به کالایی گفته می شود که درصد تغییرات تقاضا برای آن بیش از درصد تغییرات درآمد است . یعنی خودرویی لوکس محسوب می شود که با افزایش درآمد یک خانوار، تقاضای آنها برای آن خودرو بیش از تغییرات درآمدی آنها افزایش یابد. در حقیقت لوکس بودن یک کالا به خود کالا مربوط نمی شود بلکه درآمد و رفتار مشتریان است که از یک کالا و خودرو، کالای لوکس می سازد. کیفیت، جایگاهی در تعریف کالاهای لوکس ندارد اما قیمت بالا و کیفیت بسیار عالی، از مشخصات جدانشدنی این کالاها هستند که تعریف خودرو ی لوکس نیز با توجه به تکنولوژی هایش در همین رده قرار می گیرد. کالاهای لوکس مانند برخی از خودروها، در بسیاری از مواقع تنها با هدف نشان دادن قدرت و ثروت صاحبان آنها خریداری می شوند، درحالیکه لزوما بهتر از نمونه های ارزان قیمت تر خود نیستند.

واردات و جولان خودروهای گران قیمت در ایران از دولت محمود احمدی نژاد، شکل خاصی به خود گرفت و اکنون در دولت یازدهم، دیگر دیدن تصاویر خودروهای میلیارد تومانی در کف خیابان های تهران عادی شده است. «تدبیر و امید»ی ها طبق تعریف خود از خودروی لوکس می گویند مجوز واردات خودروهای لوکس در دولت محمود احمدی نژاد صادر شده است و واردات خودروی لوکس یا به قول خودشان همان خودروهای بالای ۲۵۰۰ سی سی در دولت جدید نه تنها افزایش نیافته است، بلکه کاهش نیز داشته است.

اما درحالی ظرفیت ۲۵۰۰ سی سی برای تعریف خودروی لوکس در ایران به کار می رود که روایت علم اقتصاد از تعریف کالای لوکس به درآمد و تقاضای آن باز می گردد و نه ظرفیت خودرو. در حقیقت گرچه ممکن است یک خودروی ۵۰میلیون تومانی برای تعداد کمی از اقشار کارمند یا دانشجو یک کالای لوکس محسوب شود اما یک خودروی ۲۰۰میلیون تومانی برای تمام کارمندان یک کالای لوکس حساب خواهد شد.

بنابراین کالای لوکس بیش از آنکه به ظرفیت خودرو مربوط باشد به درآمد افراد جامعه و توانایی آنها باز می گردد. درحال حاضر قیمت خودروهای وارداتی در ایران به لطف تعرفه و عوارض، به بالای ۱۰۰میلیون تومان می رسد به طوریکه یک خودروی ۱۴ تا ۱۸ هزار دلاری در ایران ۹۰ تا ۱۰۰میلیون تومان قیمت گذاری می شود تا هم دولت در این بی پولی به نان و نوایی برسد و هم جیب واردکننده از سود سرشار شود.

در این میان برای بررسی اینکه یک خودروی ۱۴هزار دلاری وارداتی در ایران لوکس محسوب می شود یا خیر کافیست درآمد افراد را بررسی کنیم. یک خودروی هیوندای اکسنت قیمتی معادل ۱۵هزار دلار دارد. با احتساب دلار ۳هزار تومانی قیمت آن در ایران ۴۵ تا ۵۰میلیون تومان خواهد شد. اما قیمت آن در بازار ایران به با احتساب تعرفه ۴۰درصدی به ۱۰۰میلیون تومان می رسد. با توجه به تعریف دولتی ها از خودروی لوکس ، هیوندای اکسنت خودرویی لوکس محسوب نمی شود چرا که ظرفیت آن کمتر از ۲۵۰۰ سی سی است. اما اگر تعریف متعارف کالای لوکس را در نظر بگیریم، هیوندای اکسنت خودرویی لوکس حساب می شود.

طبق آخرین آمار رسمی کشور، متوسط درآمد سالیانه خانوار ایرانی حدود ۲۰میلیون تومان در سال است. این میزان یعنی درآمد سالیانه اکثر ایرانی ها یک پنجم قیمت یک دستگاه هیوندای اکسنت است که در نظر دولتی ها خودروی لوکس نیست! بنابراین اگر یک خانواده ایرانی با درآمد متوسط ۲۰میلیون تومانی سالیانه بخواهد یک دستگاه هیوندای اکسنت بخرد باید ۵سال هیچ هزینه ای نکند ( آب نخورد، غذا نپزد، بیمار نشود و ...) تا بتواند یک دستگاه هیوندای اکسنت بخرد؛ البته به شرطی که قیمت ها در طی ۵سال ثابت بمانند و تغییر نکنند.

حال تصور کنید درآمد این خانوار از سالی ۲۰میلیون تومان به سالی ۸۰میلیون تومان ارتقا یابد. در واقع درآمد این خانوار نسبت به میزان درآمد میانگین سالیانه هر ایرانی ۴برابر شده است و دیگر قشر مرفه محسوب می شود. طبیعی است که در این شرایط تقاضای این خانوار برای خرید این خودرو، بیش از تغییرات درآمدی آنها افزایش خواهد یافت و تمایل آنها به خرید یک دستگاه هیوندای اکسنت ۱۰۰میلیون تومانی افزایش خواهد یافت.

بنابراین می توان گفت هیوندای اکسنت برخلاف تعریف دولتی ها یک کالای لوکس محسوب می شود. از آنجایی که دولتی ها معتقدند خودروهای کمتر از ۲۵۰۰ سی سی لوکس نیستند که با توجه درآمد هر ایرانی و تغییرات تقاضای این خودروها در ایران، باید کل خودروهای وارداتی را در ردیف خودروها و کالاهای لوکس حساب کنیم.

نوبخت با توجه به همین تعریف و با اشاره به آمار واردات خودروی لوکس به کشور از سال ۸۸ گفته است: در سال ۸۸، ۳۱ هزار و ۳۱۲ دستگاه خودرو با حجم موتور بالای ۲۵۰۰ سی سی، در سال ۸۹ ، ۲۳ هزار و ۷۶۳ دستگاه، در سال ۹۰ ، ۱۸ هزار و ۶۰۴ دستگاه، در سال ۹۱، ۱۶ هزار و ۲۳۹ دستگاه، در سال ۹۲، ۴ هزار و ۱۵ دستگاه و در سال ۹۳، ۱۳۳ دستگاه خودروی لوکس وارد کشور شده است.

اما درحالی دولتی ها افتخار می کنند که آمار واردات خودروهای لوکس (با تعریف خودشان) کاهش داشته است که آمار واردات خود حاکی از چیز دیگریست. درحالی در سال ۹۱ تعداد خودروهای وارداتی کشور ، ۴۴هزار و ۳۴۱دستگاه برآورد شده بود، این تعداد در سال ۹۲ و در طی تنها یک سال به ۷۸ هزار و ۶۷۳دستگاه رسید.