تویوتا ونزا یکی از کراساوورهای خاص و استراتژیک تویوتاست که طی دو نسل عرضه شده و همیشه جایگاهی میان مدلهای جمعوجورتر مانند راو4 و کراساوورهای بزرگتری همچون هایلندر داشته است. ونزا از ابتدا با هدف ترکیب راحتی یک سدان/واگن و کاربردپذیری یک کراساوور طراحی شد و همین هویت متفاوت باعث شد در بازارهای اصلی خود توجه زیادی جلب کند.
نسل نخست ونزا از سال ۲۰۰۸ معرفی و از مدل ۲۰۰۹ وارد بازار شد. این نسل بر پایه پلتفرمی مشترک با خودروهای سدان و واگن تویوتا ساخته شده بود و از نظر طراحی، ترکیبی از یک واگن خانوادگی و یک کراساوور سبک را ارائه میداد. همین ساختار باعث شد ونزا نسل اول بیشتر مناسب استفادههای خانوادگی باشد و ظاهری نزدیک به یک واگن مرتفع پیدا کند. تولید این نسل عمدتاً برای بازار آمریکای شمالی انجام شد و عرضه آن تا حدود سال ۲۰۱۵ ادامه داشت.
پس از چند سال توقف تولید، تویوتا در سال ۲۰۲۰ نام ونزا را با نسلی کاملاً جدید احیا کرد. نسل دوم این خودرو روی پلتفرم مدرن TNGA ساخته شده و بهطور مستقیم بر پایه مدل Toyota Harrier شکل گرفته است؛ کراساووری لوکس و محبوب به عنوان نسخه بهروزتر راو4. با تکیه بر این پلتفرم، ونزای نسل دوم ارتقای چشمگیری در زمینه طراحی، کیفیت سواری، مصرف سوخت و ایمنی پیدا کرده و چهرهای مدرنتر و لوکستر از نسل قبل ارائه میدهد.
در حوزه بازارها، نسل نخست ونزا تقریباً بهطور کامل برای آمریکای شمالی طراحی و عرضه شد و بیشترین فروش آن نیز در همین منطقه ثبت شد. با معرفی نسل دوم، دامنه عرضه این مدل گسترش یافت و علاوه بر آمریکا، وارد بازار چین نیز شد؛ جایی که نسخه چینی آن توسط شرکت مشترک GAC Toyota تولید میشود. همین نسخه با پیشرانه دو لیتری بعدها به بازار ایران نیز راه یافت. در بازار ژاپن نام «Venza» استفاده نمیشود و مدل همرده آن با نام Toyota Harrier عرضه میشود؛ بنابراین ونزا را میتوان نسخه جهانیتر و صادراتی Harrier دانست.
نسل دوم ونزا طی موج جدید واردات خودرو، در کنار مدلهایی مانند راو4، هایلندر، وایلدلندر، کرولا کراس و فرانتلندر به ایران وارد شده و به گسترش تنوع کراساوورهای تویوتا کمک کرده است. نسخه عرضهشده در ایران همان نسخه دو لیتری تولید چین است که به دلیل طراحی مدرن، مصرف سوخت مناسب و کیفیت بالای ساخت، گزینهای جذاب برای خانوادهها و خریداران خودروهای وارداتی محسوب میشود.