بر اساس سیاستها و با شدت گرفتن تحریمهای ظالمانه آمریکا علیه ایران، تولید خودرو نیز مانند دیگر صنایع رو به افول گذاشت. بنابراین به دنبال راهکاری برای خروج از این بحران که زمانی برای پایان آن مشخص نبود، وزارت صمت با همکاری خودروسازان و قطعهسازان، در راستای عمل به رهنمودهای مقام معظم رهبری، موضوع خودکفایی و نهضت داخلیسازی را مطرح کرد و در این مسیر قدم نهاد. وزارت صمت هدفگذاری ۱۰میلیارد یورویی را برای خودکفایی در بازه زمانی سال ۹۸ تا ۱۴۰۰ در نظر گرفت و سهم هر یک از حوزهها را برای کاهش میزان ارزبری در دستیابی به این هدف تعیین کرد.
سهم ۱.۴میلیارد دلاری صنایع حملونقل از کاهش وابستگی خارجی
هدفگذاری برای کاهش وابستگی خارجی و صرفهجویی ارزی بر این اساس بوده است تا در سال ۹۸ حدود 2میلیارد یورو، سال ۹۹ حدود ۳.۳میلیارد و سال ۱۴۰۰ معادل ۴.۷میلیارد یورو از این میزان تحقق یابد. در این میان، سهم صنایع حملونقل در این بازه زمانی ۱.۴میلیارد دلار در نظر گرفته شده است. در واقع، برنامه ایرانخودرو برای محقق کردن این هدف، استفاده از ظرفیتهای خالی واحدهای تولیدی، نوسازی و بازسازی صنایع موجود، تکمیل طرحهای نیمهساخته، سرمایهگذاریهای جدید و در نهایت، هدایت شرکتهای دانشبنیان برای تقویت ساخت داخل است. بر همین اساس، مدیریت واردات و هدایت آن به سمت نیازهای اساسی کشور هدف اصلی این خودروساز است.
چرایی برگزاری میزهای خودکفایی
همکاری در برگزاری میزهای خودکفایی از تیرماه سال گذشته و با هدف ایجاد الگویی برای دیگر صنایع در حوزه ساخت داخل کلید خورد و در این راستا تاکنون چهار میز برگزار شده است. در میز شماره چهار که در روز دوازدهم تیرماه امسال برگزار شد، قراردادی در قالب ۲۴ پروژه عملیاتی برای تولید ۴۰قطعه از قطعات اصلی مورد نیاز محصولات تولید گروه صنعتی ایرانخودرو، میان ساپکو و ۲۰ قطعهساز توانمند داخلی به امضا رسید. شرکت ساپکو، طبق این قرارداد و در راستای اجرای طرح جهاد خودکفایی قطعات پیشرفته خودرو، داخلیسازی ۴۰ قطعه به ارزش ۶۰۸میلیارد تومان را در دستور کار خود قرار داد تا با اجرای آن سالانه ۴۰میلیون یورو صرفهجویی ارزی نصیب صنعت و اقتصاد کشور شود.
از سامانه «توانیران» تا نمایشگاهی دایمی در شهر آفتاب
پیش از این، ایرانخودرو در میزهای اول تا سوم ساخت داخل وزارت صمت، در قالب ۴۵ پروژه برنامه عملیاتی بومیسازی ۸۵ قطعه از قطعات با فناوری بالا را در دستور کار خود قرار داده بود. تاکنون از این تعداد، ۲۴ پروژه قطعات باکاهش ارزبری ۳۶میلیون یورویی تحقق یافته است. همچنین پیش از این، رویدادهای فناورانه برای آشنایی بیشتر صنایع با شرکتهای دانشبنیان و تبادل نیازها برگزار شده بود. سامانه «توانیران» نیز برای شرکتهای دارای محصولات استاندارد و با هدف ایجاد تعامل میان تولیدکنندگان و مصرفکنندگان محصولات راهاندازی شده و تفاهمنامه مشترکی با ایدرو و ایمیدرو و فعالان حوزه نوآوری انجام و مذاکراتی با شرکتهای نفتی و پتروشیمی در زمینه مواد اولیه و تجهیزات صورت گرفته است. ایرانخودرو همچنین در نظر دارد نمایشگاهی دایمی در شهر آفتاب برای نمایش نیازها و توانمندیهای تمام بخشهای حملونقل برپا کند. در بخشهای دیگر حملونقل مانند ریلی، دریایی و هوایی با وجود تیراژ پایین، ارزبری بالا است و داخلیسازی منتج به صرفهجویی ارزی قابل توجهی خواهد شد.
کاهش قیمت خودروها با خودکفایی
به گفته مدیران ساپکو، به جرات میتوان گفت در صورت تحقق خودکفایی، قیمت خودروها کاهش خواهد یافت. زیرا ایران کشوری با تقاضای بالا و بازار بکر و مهیجی برای خودرو است. استقبال مردم در ثبتنامهای اخیر خودروسازیها نیز خود تاییدی بر این مدعا است. مذاکراتی که با صندوق نوآوری و شکوفایی و نیز سازمان گسترش و نوسازی و هم چنین تفاهمنامهای که با ایمیدرو و پتروشیمی به امضا رسیده، تامین مواد اولیه و منابع مالی را تسهیل کرده است. پیشبینی میشود، میزهای ساخت داخل چهارگانه با اجرای این توافقات به نتیجه قابل قبولی برسند. از طرف دیگر، بخش بعدی کمکهای مالی در دست مذاکره است و بهزودی نهایی خواهد شد. البته خودروسازان با ارزیابی مجدد داراییهای خود و تبدیل آن زمینه جبران کمبودهای مالی را فراهم کردهاند.
برگزاری جشن خودکفایی در سال ۱۴۰۰
ایرانخودرو در نظر دارد به منظور نیل به خودکفایی، خودرویی مطابق با استانداردهای ۸۵ گانهای که بهروز و قابل عرضه در بازارهای بینالمللی است تولید کند. درحالحاضر محصول پروژه K132 و فیسلیفتهایی که بهتازگی روی محصولات قدیمی پیاده شدهاند، تمام این ویژگیها را دارند. به اعتقاد مدیران ایرانخودرو، توان نوآوری در کشور بالاست و طراحانی که در این خودروساز فعالیت میکنند، قدرت طراحی در سطح بینالمللی را دارند و طراحی و تولید محصولی جدید در هر سایت خودرویی این شرکت کاری دور از ذهن نیست. بنابراین، هدفگذاری جشن خودکفایی در سال ۱۴۰۰ نهتنها سناریوی خوشبینانهای است، بلکه از همین حالا هم قابل دسترس است.