سیستم مولتی پلکس

سیستم مولتی پلکس که در بعضی از خودروهای تولید داخل وجود دارد چیست و چه‌کاری انجام می‌دهد؟

در هر خودرو بخش‌های برقی زیادی وجود دارد که برای رساندن برق به آن‌ها نیاز به سیم‌کشی است. از سوی دیگر این بخش‌های برقی معمولاً باید در شرایط خاصی روشن شوند و به همین دلیل هم باید سیستمی برای کنترل کارکرد آن‌ها در خودرو وجود داشته باشد. به همین دلیل مدت‌ها است انبوهی از سیم‌ها در خودروها نصب می‌شود. این حجم زیاد سیم‌ها از یک‌سو اندکی به وزن خودرو اضافه می‌کند و از سوی دیگر با گسترش تجهیزات رفاهی و ایمنی خودروها، حجم آن‌ها روز‌به‌روز بیشتر می‌شود.

این حجم زیاد از سیم‌ها که به‌صورت دسته سیم‌هایی در بخش‌های مختلف خودرو کشیده شده‌اند، عیب‌یابی بخش‌های مختلف را نیز با مشکل مواجه می‌کنند و باعث می‌شوند یافتن و رفع عیب یک بخش خاص نیاز به طی مسیر سیم‌ها داشته باشد که پروسه‌ای زمان‌بر است.

به همین دلیل ایده استفاده از سیستم مولتی پلکس در خودروها مطرح شد. در این سیستم به‌طور ساده فرمان‌های لازم برای کارکرد بخش‌های مختلف خودرو از یک مسیر مشترک عبور می‌کند اما هر فرمان به‌گونه‌ای کدگذاری می‌شود که تنها همان بخش خاص برای آن واکنش نشان دهد. به‌عنوان نمونه ممکن است مسیر برق بوق خودرو با چراغ‌های جلو و راهنما و مه شکن مشترک باشد. وقتی راننده راهنما را فعال می‌کند، پیغامی در این مسیر مشترک به جریان می‌افتد که در طی مسیر خود از بوق و چراغ جلو و مه شکن هم عبور می‌کند اما با توجه به آنکه کد پیغام با کد موردنیاز این بخش‌ها هماهنگی ندارد، هیچ‌یک از این بخش‌ها واکنشی به آن نشان نمی‌دهند اما وقتی این پیغام به راهنما می‌رسد، راهنما کد موردنظر را شناسایی کرده و واکنش نشان می‌دهد. به این ترتیب عملاً می‌توان با یک سیم نیازهای تعداد زیادی از مصرف‌کنندگان را برطرف کرد.

به این ترتیب از یک‌سو حجم سیم‌کشی خودرو کاهش پیدا می‌کند که حاصل آن کاهش امکان خرابی سیستم است. از سوی دیگر عیب‌یابی این سیستم نیز آسان‌تر از عیب‌یابی سیستم‌های مبتنی بر سیم‌کشی سنتی است. البته در مقابل به دلیل پیچیدگی ساختاری این سیستم، تعمیرکاران سنتی توانایی تعمیرات آن را ندارند و به همین دلیل با تعمیر غیراصولی شاهد خرابی در این سیستم خواهیم بود.

کنترل حالت رانندگی

در تبلیغات بسیاری از خودروهای وارداتی عباراتی مانند «کنترل حالت رانندگی» یا «تنظیم وضعیت رانندگی» یا عباراتی مانند این را می‌بینیم اما همه این‌ها به چه چیزی اشاره می‌کند؟

این سیستم را در خودروها می‌توانید با دگمه‌ای به نام Drive Mode ببینید که با فشردن آن، وضعیت‌های متفاوتی بر روی صفحه‌نمایش خودرو به نمایش در می‌آید. هدف اصلی از نصب این سیستم آن است که بتوان تا حدی خودرو را شخصی‌سازی کرد به این معنی که راننده با توجه به شرایط رانندگی خود بتواند خودرو را تنظیم کند. این تنظیمات در خودروهای مختلف شامل تغییرات در پارامترهای گوناگون است و هر وضعیت هم در خودروهای مختلف نامی متفاوت دارد. به‌عنوان مثال در خودروهای اسپرت، بین وضعیت رانندگی شهری، رانندگی اسپرت یا رانندگی در پیست انتخاب می‌کنید اما در خودروهای شهری و خانوادگی، انتخاب بین وضعیت نرمال، وضعیت اقتصادی یا وضعیت اسپرت است.

در خودروهای اسپرت و گران‌قیمت، با انتخاب هر وضعیت پارامترهای زیادی تغییر می‌کند که حتی شامل میزان نرمی و سفتی سیستم تعلیق یا میزان انتقال گشتاور در دیفرانسیل و میزان آزادی ESP در پیچ‌ها می‌شود اما در خودروهایی که به‌طور معمول وارد بازار ایران می‌شوند، با فشردن این دگمه و انتخاب وضعیت متفاوت، بین یک رانندگی عادی، رانندگی اقتصادی و اسپرت تغییر وضعیت خواهید داد. در وضعیت اقتصادی، واکنش پدال گاز کندتر است و دنده‌ها در دورهای موتور پایین‌تری تعویض می‌شوند تا مصرف سوخت کاهش پیدا کند.

در وضعیت اسپرت اما برعکس واکنش پدال گاز سریع‌تر خواهد بود و دنده‌ها در دورهای موتور بالا و گاهی سریع‌تر تعویض می‌شوند ضمن آنکه در بعضی از خودروها، با این تغییرات، نورپردازی پشت آمپر هم تغییر می‌کند. درنهایت به‌طور پیش‌فرض وضعیت رانندگی نرمال انتخاب شده است و بسیاری از رانندگان این وضعیت را تغییر نمی‌دهند ضمن آنکه برای یک رانندگی اقتصادی یا اسپرت، با تنظیم میزان فشردن پدال گاز هم می‌توان تا حد زیادی به نتایج یکسان رسید.

پمپ‌ بنزین خودرو

در سیستم سوخت‌رسانی خودروهای جدید، پمپ‌بنزین خودرو درون باک نصب می‌شود تا به این ترتیب صدای ناشی از کارکرد آن در داخل خودرو از میان برود. پمپ‌بنزین در اصل یک DC Motor (یا به‌طور ساده‌تر یک آرمیچر) است که با دور موتور بسیار بالا به‌طور پیوسته کار می‌کند و همین مسأله باعث گرم شدن آن می‌شود. پمپ‌بنزین با بنزین موجود در باک خودرو خنک می‌شود و به همین دلیل به‌طور طبیعی مشکلی برای کارکرد آن به وجود نمی‌آید، اما اگر میزان بنزین در باک خودرو همواره کم باشد، با توجه به اینکه این پمپ نمی‌تواند درون بنزین غوطه‌ور شود عملاً گرمای خود را از دست نمی‌دهد و طی زمان گرم می‌شود. این مسئله شاید در زمستان و هوای سرد مشکل‌ساز نشود، اما در هوای گرم به‌مرور باعث آسیب به DC Motor و درنهایت سوختن آن می‌شود. به همین دلیل توصیه می‌کنیم تا حد امکان اجازه ندهید باک خودرو خالی شود و همواره سطح مناسبی از بنزین درون باک داشته باشید.