در صنعت خودروسازی، انواع مختلفی از پیشرانه‌ها با تعداد سیلندرهای گوناگون مورداستفاده قرار می‌گیرد. تعداد سیلندرهای موتورهای خودروها از نمونه‌های دو سیلندر کوچک در خودروهای شهری آغاز شده و به نیروگاه‌های شانزده سیلندر در هایپراسپرت‌های میلیون دلاری می‌رسد. دراین‌بین اما شاید یکی از خاص‌ترین نوع موتورها، پیشرانه‌های V10 یا همان دَه سیلندر باشند.

هرچند این موتورها مانند نمونه‌های شش سیلندر و هشت سیلندر چندان در صنعت خودروسازی فراگیر نیستند و خیلی مورداستفاده قرار نمی‌گیرند و حتی این روزها تقریباً رو به انقراض هستند اما در طول تاریخ، خودروهای زیاد و قابل‌توجهی با موتورهای V10 ساخته شده‌اند؛ بنابراین قصد داریم در این مطلب بهترین خودروهای 10 سیلندر تاریخ را معرفی کنیم.

لامبورگینی گالاردو مدل 2003

گالاردو (به ایتالیایی: گایاردو) پس از مورسیه‌لاگو، دومین محصول لامبورگینی بود که پس از مالکیت فولکس‌واگن ساخته شد. این خودرو در بین طرفداران لامبورگینی جایگاه ویژه‌ای دارد چراکه گالاردو پرفروش‌ترین محصول تاریخ این شرکت ایتالیایی است و خودرویی است که لامبورگینی را نجات داد. از سوی دیگر، گالاردو، یک زیبای ایتالیایی با قلبی آلمانی است. چرا آلمانی؟ چون پیشرانهٔ 5 لیتری V10 این خودرو توسط آئودی توسعه پیدا کرد و اولین موتوری محسوب می‌شود که زیر چتر گروه فولکس‌واگن برای لامبورگینی توسعه داده شد. این موتور در نمونه‌های اولیهٔ گالاردو 500 اسب بخار قدرت و 510 نیوتن متر گشتاور داشت اما گالاردو طی 10 سال در دو نسل و در چندین نسخهٔ ویژهٔ مختلف به تولید رسید و پیشرانهٔ آن نیز همواره ارتقاء پیدا کرد به‌گونه‌ای که حجم آن در نسل دوم گالارو به 5.2 لیتر افزایش یافت.

پورشه کاررا GT مدل 2004

پورشه کاررا GT یکی از پرطرفدارترین خودروهای V10 دنیا بوده و شاید بتوان آن‌را پادشاه دنیای دَه سیلندرها دانست. این هایپرکار آلمانی که پیشینهٔ آن به خودروهای مسابقات لمانز و فرمول یک بازمی‌گردد، بین سال‌های 2003 تا 2007 توسط پورشه به تولید رسید. کاررا GT به یک نیروگاه 5.7 لیتری V10 تنفس طبیعی مجهز شده بود که 610 اسب بخار قدرت و 590 نیوتن متر گشتاور تولید می‌کرد. برای انتقال این نیرو تنها یک گیربکس شش سرعتهٔ دستی در نظر گرفته شده بود که نیرو را به چرخ‌های عقب منتقل می‌کرد. کاررا GT با تیکه بر پیشرانهٔ توانمند خود می‌توانست ظرف 3.5 ثانیه از صفر به سرعت صد کیلومتر در ساعت رسیده و به حداکثر سرعت 330 کیلومتر در ساعت دست پیدا کند. از این ماشین تعداد 1270 دستگاه ساخته شد.

دوج رم SRT10 مدل 2004

دوج در نمایشگاه شیکاگو 2003 نسخهٔ اسپرتی از پیکاپ رم خود را معرفی نمود. هرچند شاید این مدل در ظاهر تفاوت چندانی با نسخه‌های معمولی رم در آن سال‌ها نداشت اما در زیر کاپوت آن خبرهای فوق‌العاده‌ای وجود داشت چراکه دوج نیروگاه عظیم 8.3 لیتری V10 مدل وایپر را در سینهٔ رم قرار داده بود و بدین ترتیب یکی از قدرتمندترین پیکاپ‌های دنیا را روانهٔ بازار کرد. این موتور 500 اسب بخار قدرت و 712 نیوتن متر گشتاور تولید می‌کرد که رم SRT10 با تکیه بر آن می‌توانست ظرف تنها 4.9 ثانیه از صفر به سرعت 96 کیلومتر در ساعت رسیده و نهایتاً به حداکثر سرعت 250 کیلومتر در ساعت دست پیدا کند. این پیکاپ اسپرت در دو نسخهٔ تک کابین و دو کابین تا سال 2006 به تولید رسید.

ب‌ام‌و M5 مدل 2005

اواسط دههٔ اول قرن بیست‌ویکم دورانی بود که خودروسازان پیشرانه‌های 10 سیلندر بزرگی را در سینهٔ سدان‌ها قرار می‌دادند و هیچ‌کسی هم به این موضوع اعتراض نمی‌کرد. اولین نتیجهٔ این رویه، نسل چهارم ب‌ام‌و M5 بود که از سال 2005 به بازار آمد. این سوپرسدان آلمانی به یک پیشرانهٔ 5 لیتری V10 تنفس طبیعی مجهز شده بود که 500 اسب بخار قدرت و 520 نیوتون متر گشتاور تولید می‌کرد؛ بنابراین M5 اولین سدان تولیدی دنیا با پیشرانهٔ دَه سیلندر محسوب می‌شد. چندی بعد از همین موتور در کوپهٔ M6 هم استفاده شد؛ اما دوران استفاده از موتورهای دَه سیلندر در سدان‌ها کوتاه بود و در نسل بعدی، همهٔ آن‌ها به موتورهای هشت سیلندر مجهز شدند.

آئودی S8 مدل 2006

آئودی در اواخر سال 2005 نسل دوم سدان عملکردی S8 خود را معرفی نمود که با مدل 2006 به بازار آمد. این خودرو که نسخهٔ عملکردی سدان لوکس A8 محسوب می‌شد، به یک پیشرانهٔ 5.2 لیتری V10 تنفس طبیعی مجهز شده بود. این موتور اما در اصل همان پیشرانهٔ 5 لیتری V10 لامبورگینی گالاردو بود که آئودی برای استفاده در مدل S8 در آن تغییراتی ایجاد کرده و حجم آن‌را افزایش داده بود. به لطف این افزایش حجم، پیشرانهٔ 5.2 لیتری S8 گشتاور بیشتری را در دور موتور پایین‌تر تولید می‌کرد. این موتور 450 اسب بخار قدرت و 540 نیوتن متر گشتاور داشت و می‌توانست جثهٔ سنگین 2 تنی S8 را ظرف 4.8 ثانیه از صفر به سرعت صد کیلومتر در ساعت برساند. در همان دوران، از این موتور در مدل کوچک‌تر S6 هم استفاده شد.

فولکس‌واگن توآرگ R50 مدل 2007

فولکس‌واگن در سال 2002 نسل اول مدل توآرگ خود را معرفی نمود که از همان ابتدا در لیست موتورهای دیزلی آن یک گزینهٔ هیجان‌انگیز دیده می‌شد. این یک پیشرانهٔ 5 لیتری V10 توربودیزل بود که به‌صورت استاندارد 313 اسب بخار قدرت و 750 نیوتن متر گشتاور تولید می‌کرد. از این موتور در سدان لوکس فیتون هم استفاده شد؛ اما پس از فیس‌لیفت نسل اول توآرگ در سال 2007، فولکس‌واگن نسخهٔ اسپرت و ارتقاءیافته‌ای از مدل V10 دیزلی آن‌را با نام R50 معرفی نمود. در این مدل خروجی پیشرانهٔ 5 لیتری V10 توربودیزل توآرگ به 350 اسب بخار قدرت و 850 نیوتن متر گشتاور افزایش پیدا کرده بود. توآرگ V10 دیزلی اما به دلیل قوانین آلایندگی، برای فروش در ایالات‌متحده با مشکل مواجه شد و به همین دلیل پس از دو دوره عرضهٔ محدود، از بازار ایالات‌متحده کنار رفت.

آئودی RS6 مدل 2008

آئودی در سال 2008 نسل دوم سدان اسپرت و عملکردی خود یعنی RS6 را معرفی نمود. ویژگی اصلی این خودرو اما در زیر کاپوت آن قرار داشت یعنی جایی که در آن یک نیروگاه 5 لیتری V10 توئین توربوی فوق‌العاده پنهان شده بود. البته این موتور هم در اصل بر اساس پیشرانهٔ 5 لیتری V10 تنفس طبیعی لامبورگینی گالارو ساخته شده بود اما در RS6 به دو توربوشارژر مجهز شده بود. علاوه بر این، حدود 400 قطعه از این پیشرانهٔ V10 نیز در RS6 منحصربه‌فرد و جدید بودند که به‌طور خاص برای RS6 طراحی شده بودند. به لطف این تغییرات و البته وجود دو توربوشارژر، حالا این موتور 5 لیتری دَه سیلندر، 580 اسب بخار قدرت و 650 نیوتن متر گشتاور تولید می‌کرد که RS6 را به قوی‌ترین محصول آئودی تا آن زمان تبدیل کرده بود.

لکسس LFA مدل 2011

LFA که برای اولین بار رسماً در نمایشگاه توکیو 2009 رونمایی شد، اولین و تنها سوپراسپرت تاریخ لکسس محسوب می‌شود. لکسس اما در بخش پیشرانه، برای اولین سوپراسپرت خود سنگ تمام گذاشته و آن‌را به یک نیروگاه منحصربه‌فرد 4.8 لیتری V10 تنفس طبیعی مجهز کرد که با همکاری شرکت یاماها توسعه پیدا کرده بود. این موتور 560 اسب بخار قدرت و 480 نیوتن متر گشتاور تولید می‌کرد که این نیرو از طریق یک گیربکس شش سرعتهٔ سکوئنشال به چرخ‌های عقب منتقل می‌شد. طبق آزمایش کار اند درایور، LFA با تکیه بر موتور V10 خود توانست ظرف 3.6 ثانیه از صفر به سرعت 96 کیلومتر در ساعت برسد. تولید این سوپراسپرت ژاپنی در دسامبر 2012 پس از ساخت تنها 500 دستگاه خاتمه یافت.

دوج وایپر مدل 2013

دوج وایپر برای اولین بار از سال 1991 به بازار آمد درحالی‌که ویژگی منحصربه‌فرد و همین‌طور نماد آن از ابتدا تا پایان تولیدش، همواره پیشرانهٔ حجیم و غول‌پیکر V10 بوده است. این سنت در نسل پنجم یا درواقع نسل آخر وایپر که برای اولین بار در نمایشگاه نیویورک 2012 معرفی گردید هم حفظ شده بود به‌گونه‌ای که در زیر کاپوت این نسل نیز همچنان یک نیروگاه عظیم 8.4 لیتری V10 تنفس طبیعی قرار گرفته بود که حجیم‌ترین موتور دَه سیلندر و به‌طورکلی حجیم‌ترین پیشرانهٔ تولیدی مدرن دنیا محسوب می‌شد (البته در دنیای خودروها). خروجی این موتور در آخرین نسل وایپر به 650 اسب بخار قدرت و 813 نیوتن متر گشتاور رسیده است که قوی‌ترین موتور دَه سیلندر دنیا محسوب می‌شود؛ اما متأسفانه سال گذشته تولید این افعی آمریکایی خاتمه یافت و فعلاً خبری از نسل جدید آن نیست.

لامبورگینی اوراکان مدل 2015

لامبورگینی اوراکان که برای اولین بار در نمایشگاه ژنو 2014 به‌عنوان جایگزین گالاردو معرفی شد، از نسخهٔ ارتقاءیافتهٔ همان پیشرانهٔ 5.2 لیتری V10 تنفس طبیعی نسل دوم گالاردو استفاده می‌کند. بنابراین حالا خروجی این موتور در نسخهٔ استاندارد اوراکان به 610 اسب بخار قدرت و 560 نیوتن متر گشتاور رسیده است؛ مانند گذشته، از همین موتور در آئودی R8 هم استفاده می‌شود. همانند گالاردو، در نسخهٔ استاندارد اوراکان هم نیروی موتور به هر چهارچرخ انتقال پیدا می‌کند اما مدل ضعیف‌تر LP580-2 به‌صورت دیفرانسیل عقب ارائه می‌شود. در نمایشگاه ژنو 2017 اما لامبورگینی نسخهٔ ارتقاءیافته‌ای از اوراکان را با نام پرفورمانته رونمایی کرد که قدرت پیشرانهٔ 5.2 لیتری V10 در آن به 640 اسب بخار افزایش یافته است؛ بنابراین اوراکان پرفورمانته قوی‌ترین لامبورگینی V10 تاریخ محسوب می‌شود.