کاروانهای مسافرتی بهسختی اجازهی ورود به ایران را میگیرند. تردد ماشینهای خانه به دوش در کشور ما چندان مرسوم نبوده و ورود مدلهای خارجی آن از مرزهای ایران معمولا با دشواری همراه است. گردشگران خارجی شاید تا کنون تنها کسانی بودهاند که اجازهی استفاده از این ماشینهای "کَمپِر» را در ایران داشتهاند.
کاروانهای مسافرتی، خانهها یا هتلهایی روی چرخ هستند که سبکی از سفر را در دنیا به جریان انداختهاند و جای خالی اقامتگاههای را در مسیرهای پَرت و بدون امکانات، پر میکنند. در بسیاری از کشورها سفر با این کاروانها که تمام وسایل یک خانهی کوچک را دارند، امری کاملا رایج است، بهطوری که کمپانیهایی برای اجاره دادن این نوع اتومبیلها به گردشگران وجود دارند و مناطقی را برای استقرار کاروانها و کمپینگها اختصاص دادهاند.
کاروانها فقط مخصوص گردشگرانی نیستند که تمایل دارند، ارزان سفر کنند، بلکه ماجراجویان مرفه نیز هوادار "موبیل هوم"هایی هستند که صنعت آن روبه پیشرفت است و قیمتهای میلیاردی هم دارد.
توجیه نداشتن تردد ماشینهای کمپر در ایران، برخی شیفتگان ماجراجویی در جادهها را بر آن داشته تا این تکنولوژی را به ابتداییترین شکل ممکن و با تغییر اتومبیلهایی از نوع کامیون، اتوبوس و ون به ایران بیاورند.
اما مدتی است یک شرکت خودروساز با ساختن کاروانهای مسافرتی ایرانی، این تابو را شکسته است. در حالی که ورود این اتومبیلها به ایران هنوز توجیه پیدا نکرده، عدهای جوان با راهاندازی خط تولید این کاروانها، موفق شدهاند پلیس راهنمایی و رانندگی را نیز مجاب کنند تا جواز تردد در ایران را برای این ماشینهای کمپر صادر کند.
قیمتی که برای کمپرهای چرخدار ایرانی گذاشته شده، چیزی بین ۱۷۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان است، مبلغی به اندازه خریدن یک خانهی پنجاه – شصت متری در پایتخت ایران.
سازندگان این کاروانهای مسافرتی معتقدند؛، مبلغی که برای فروش تعیین شده، کاملا متناسب با تعداد و کیفیت قطعات به کار رفته در آن است. حمیدرضا چاوشی – مدیر خط تولید این کاروانها – میگوید: فقط ۱۰۰ میلیون تومان پول شاسی این ماشین شده است که آن را در داخل کشور ساختهایم.
به گفتهی او، صفر تا صد این کاروان را شرکت ایرانی ساخته که امکانات آن شامل حمام، دستشویی، گاز، یخچال، ماکرویو، تلویزیون، ویدئو، آبگرمکن، موتور برقی، فاضلاب و مجهز به سیستم سرمایشی و گرمایشی، جیپیاس، دوربین و سنسور دنده عقب است. تمام بدنه ماشین هم عایق شده است.
این شرکت سازندهی اتاق خودرو از حدود سه سال پیش به ساخت کاروانهای مسافرتی با ایدهای کاملا ایرانی دست زده که عاری از عیب هم نیست.
چاووشی نیز به این موضوع معترف است و به خبرنگار گردشگری ایسنا، میگوید: ما در اجرای این ایده از الگوی خارجی استفاده نکردیم که البته اشتباهمان همین بود، چون محصولی که الان در ایران تولید شده، حدود ۳۰ سال پیش، اروپا آن را تولید کرده است. ما از راهی که آنها رفتند، استفاده نکردیم و راه خودمان را رفتیم. با این حال، کاروان مسافرتیِ ساخت ایران، خوب و قابل استفاده است و من آن را امتحان کردهام.
البته او اعتراف میکند که یکسری از کارهای انجامشده در این ماشین، از رده خارج شده است و سیستم تخلیهی فاضلاب را از جمله معایب آن میداند و بیان میکند: در ایران، سیستم پیشرفتهی فاضلابی را که ماشینهای کمپر استفاده میکنند، نداریم و مجبور شدیم از پمپ و شلنگ تخلیه استفاده کنیم.
مدیر خط تولید شرکت سازندهی این کاروانها دربارهی رفع مشکل تردد ماشینهای کمپر در جادههای ایران نیز اظهار میکند: برای نخستینبار در ایران جواز این ماشین روی ششونیم تُن از ادارهی استاندارد و راهنمایی و رانندگی گرفته شده، ماشین پلاک شده و روی کارت آن هم «کاروان» ثبت شده است که بعد از انجام تمام این مراحل، به مشتری تحویل داده میشود و مشکلی برای تردد در خیابان و جاده وجود ندارد.
او دربارهی تجیهزات فنی ماشین این کمپر نیز توضیح میدهد: با آنکه سعی شده در ساخت کابین ماشین از قطعات و ایدههای داخلی بهره گرفته شود، اما موتور ماشین کاروان، "نیسان" ژاپن و گیربکس آن "زد اف" آلمان است. در واقع ۶۰ درصد قطعات این ماشین، چینی و بقیه آن تولید داخل است.
چاوشی میگوید: ماشین، برق مورد نیاز خود را تأمین میکند، سوخت موتور برق هم گازوییل است، همان سوخت ماشین. بخاری و آبگرمکن آن هم با همین سوخت کار میکند.
طبق اظهارات چاوشی، استقبال از کاروانهای مسافرتی ساخت ایران در اندک زمانی که رونمایی شده، بسیار قابل توجه بوده است. این کاروانهای مسافرتی بهمنماه همزمان با برپایی نمایشگاه بینالمللی گردشگری تهران به محوطهی این نمایشگاه آورده شد که کنجکاوی بسیاری از بازدیدکنندگان را برانگیخته بود.
کاروانهای مسافرتی هنوز خط تولید مستمری در ایران ندارد و براساس سفارش مشتری ساخته میشود. مدت زمان ساخت هر دستگاه کاروان مسافرتی طبق اظهارات سازندگان آن، سهماه طول میکشد.