خودروهای خاکستری اصطلاحا به خودروهایی گفته میشود که توسط واردکنندگان متفرقه و بینام و نشان وارد شده و بعضا اصالت آن زیر سوال است.
براساس قوانین فعلی، تمام افراد دارای کارت بازرگانی میتوانند در کنار نمایندگیهای رسمی خودروسازان خارجی، به واردات خودرو به ایران بپردازند.
این موضوع اگرچه مانع از انحصاری شدن بازار خودروهای وارداتی و رفتارهای انحصارگرایانه از سوی نمایندگیهای رسمی واردکننده خودرو شده است اما بعضا بروز تخلفاتی در حوزه خودروهای وارداتی را به دنبال داشته است.
با توجه به اینکه در روند واردات خودرو از سوی افراد متفرقه و بینام و نشان در نهایت هیچ کسی پاسخگوی اصالت خودروی وارد شده نیست، تخلفاتی مانند اضافه شدن آپشنها به صورت غیر استاندارد، عرضه خودروهای کارکرده به عنوان صفر و همچنین نبود قطعات یدکی رخ میدهد.
در یکی از پر تعدادترین تخلفات در این زمینه واردکنندگان متفرقه خودروهای کارکرده را از کشورهای حاشیه خلیج فارس جمعآوری کرده و پس از دستکاری در سیستم خودرو آنها را به عنوان خودروهای صفر کیلومتر وارد کرده و به مشتریان می فروشند.
در این زمینه تنها افراد خبره میتوانند این تخلف را تشخیص دهند و بسیاری از مشتریان در نهایت متوجه نمیشوند که خودروی کارکرده را به عنوان خودروی صفر خریداری کردهاند.
علاوه بر این، برخی از واردکنندگان متفرقه تعدادی از آپشنها را به صورت غیر استاندارد روی خودروی وارداتی اضافه میکنند و در این میان تخلفاتی نیز رخ میدهد.
عرضه خودروهای دارای تعداد حداقلی کیسه هوا (مثلا دو کیسه هوا) به جای خودروهای دارای حداکثر کیسه هوا نیز از مرسومترین تخلفات در این حوزه است.
در این زمینه واردکنندگان تنها نشان مربوط به کیسه هوا را روی قسمتهای مختلف خودرو درج می کنند اما در واقعیت خودرو فاقد آن تعداد کیسه هوا است. این تخلف معمولا پس از خرید خودرو و در شرایطی رخ میدهد که در صورت بروز سانحه و تصادف مالک خودرو با عمل نکردن کیسه هواهای مربوطه روبرو میشوند.
علاوه بر موارد یاد شده برخی از واردکنندگان متفرقه اقدام به تعویض قطعات اصلی و اصطلاحا فابریک خودروهای وارداتی با قطعات دسته دوم می کنند؛ به گونهای اگرچه خریدار خودروی صفر کیلومتر را خریداری میکند اما برخی قطعات آن دسته دوم و کارکرده است که در این موارد نیز معمولا خریدار متوجه این تخلف نمیشود.
نداشتن گارانتی نیز از دیگر مشکلات خریداران خودروهای وارداتی وارد شده توسط واردکنندگان متفرقه و بی نام و نشان است.
در این موارد شرکت اصلی واردکننده خودرو از گارانتی کردن خودروی وارد شده خودداری می کند و در مواردی در صورت خراب شدن خودرو قطعه یدکی مربوطه در سطح نمایندگیهای خدمات پس از فروش یافت نمیشود و زمان و هزینه زیادی را به مالک خودرو تحمیل می کند.
اگرچه تمام موارد یاد شده از جمله تخلفاتی است که در حوزه واردات خاکستری خودرو رخ میدهد اما تنها مزیت خودروهای وارد شده از این طریق در مقایسه با خودروهای وارد شده توسط نمایندگیهای رسمی، قیمت ارزانتر این خودروها است.
واردکنندگان متفرقه به دلیل عدم ارائه گارانتی، هزینه این خدمت را از مشتری دریافت نمیکنند به همین دلیل ارزانترین خودروهای وارداتی بدون گارانتی حداقل پنج میلیون تومان ارزانتر از خودروهای مشابه دارای گارانتی، به فروش میرسد.
در این شرایط با توجه به آنکه آزاد بودن واردات خودرو توسط تمام افراد دارای کارت بازرگانی انحصار این موضوع را از دست نمایندگیهای رسمی خارجی کرده است، باید تدابیری اندیشیده شود که از یک سو رقابت موجود در این بازار همچنان حفظ شود و در کنار آن معایب و تخلفات یاد شده در زمینه خودروهای وارد شده توسط افراد متفرقه نیز از بین برود.