در حالیکه انبارهای خودروسازان مملو از خودروهای ناقص شده است و کمبود قطعه پا بر روی گلوی خودرسازان گذاشته است هدف گذاری از تولید 3 میلیون دستگاه خودرو تا سال 1404 چه کمکی به صنعت خودرو در کشور خواهد کرد.

تحریم های یکطرفه بر علیه کشور ، صنعت خودرو و خودروسازان را در تنگنا قرار داده است و قطعه سازان هم در زنجیره تامین به مشکلات زیادی برخورد کرده اند.  از یک طرف قیمت ارز بالا می رود و از طرف دیگر واردات قطعه سخت تر شده است. زیان های انباشته بسیار زیاد در دو خودرو بزرگ کشور یعنی ایران خودرو و سایپا هم بار سنگینی شده است بر دوش آنها و مشخص نیست فرمول رهایی از زیر بار این همه معضل و مشکل چگونه پیدا می شود.

بارها سوال شد از وزیر صنعت که بر فرض محال هم 3 میلیون دستگاه خودرو تولید کردیم، چه کنیم با این همه خودرو؟! حداکثر ظرفیت خرید خودرو در ایران در بهترین حالت سالی یک میلیون دستگاه می باشد و با توجه به کیفیت خودروهای داخلی و به روز نبودن آنها امکان صادراتشان را هم نداریم پس منطقی نیست اینگونه هدف گذاری کنیم در صورتیکه همین الان هم درگیر بسیاری از مسایل ریز و درشت هستیم.

وزیر صنعت، معدن و تجارت بار دیگر بر هدف تولید سه میلیون دستگاه خودرو در سال ۱۴۰۴، تاکید و از ترکیب آینده تولید خودروسازان کشور رونمایی کرد.

رضا فاطمی‌امین که در حاشیه افتتاح شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی قطعات صحبت می‌کرد، بار دیگر از برنامه خود مبنی بر تولید سه میلیون دستگاه خودرو در سال ۱۴۰۴ دفاع و آن را دست یافتنی دانست. وی پیش از آنکه از مجلس شورای اسلامی رای اعتماد بگیرد، یکی از برنامه‌های اصلی‌اش را تولید سه میلیون دستگاه خودرو در سال ۱۴۰۴ و صادرات یک میلیون دستگاهی آن، عنوان کرد و کمتر کسی نیز در مجلس از وی پرسید که چگونه قرار است این هدف محقق شود. پس از کسب رای اعتماد، گمان می‌رفت فاطمی‌امین برنامه موردنظر را تعدیل و از اعداد و ارقام نجومی آن عقب بنشیند، با این حال او همچنان بر اجرای این ابرپروژه اصرار دارد و اتفاقا هر چند وقت یکبار بر ابهامات آن نیز می‌افزاید. ابهام جدید به ترکیب تولید خودروسازان در سال ۱۴۰۴ مربوط می‌شود که وزیر صمت دیروز از آن رونمایی کرد.

فاطمی‌امین با بیان اینکه در حال حاضر ۹۰ درصد تولید خودرو در کشور توسط دو شرکت اصلی شامل ایران‌خودرو و سایپا انجام می‌شود، گفت: این سهم تا سال ۱۴۰۴ به ۷۰ درصد کاهش می‌‌یابد؛ به عبارت بهتر، سهم سایر خودروسازان کشور از ۱۰ به ۳۰ درصد افزایش خواهد یافت. با توجه به اظهارات وزیر صمت، مشخص می‌شود وی برای تحقق رویای خودرویی خود در ۱۴۰۴ روی خودروسازان خصوصی نیز حساب باز کرده و قصد دارد حدود یک سوم تولید را به آنها بسپارد. به عبارت بهتر، طبق برنامه‌ریزی وزارت صمت، از تیراژ سه میلیون دستگاهی خودرو در سال ۱۴۰۴، حدود ۹۰۰ هزار دستگاه سهم خودروسازانی غیر از ایران‌خودرو و سایپا خواهد بود و دو میلیون و ۱۰۰ هزار دستگاه باقیمانده را نیز این دو شرکت باید تولید کنند. جدا از اینکه به نظر می‌رسد ایران‌خودرو و سایپا در صورت تداوم شرایط فعلی (تحریم، بحران مالی، قیمت‌گذاری دستوری و...) توان تحقق چنین تیراژی را در سال ۱۴۰۴ نخواهند داشت، تولید ۹۰۰ هزار دستگاهی نیز در قواره خودروسازان خصوصی کشور نمی‌گنجد.

خودروسازان بخش خصوصی ۷۰ درصد از برنامه امسال وزارت صمت عقب هستند و کل تولید آنها (در بخش مدل‌های سواری) به ۲۷ هزار دستگاه هم نرسیده است. خودروسازان خصوصی هرچند برخی مشکلات ایران‌خودرو و سایپا مانند قیمت‌گذاری دستوری را ندارند، با این حال با تحریم و کمبود نقدینگی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. از طرفی، ظرفیت تولید آنها در حد و اندازه تیراژ سالانه ۹۰۰ هزار دستگاه نیست. خودروسازان خصوصی در بهترین حالت کمی بیش از ۱۰۰ هزار دستگاه تولید در سال داشته‌اند، آن هم در دورانی که تحریم نبوده‌اند. حالا باید منتظر ماند و دید وزارت صمت چه برنامه‌ای برای رشد ظرفیت تولید خودروسازان خصوصی دارد و آیا آنها می‌توانند تیراژ مدنظر این وزارتخانه را در ۱۴۰۴ محقق کنند.

اما وزیر صمت با اشاره به اینکه برنامه‌های طراحی شده برای اصلاح خودروسازی به خوبی در حال اجرا است، گفت: تا دو سال آینده شاهد صنعتی به‌روز با تولیداتی با مصرف سوخت پایین و باکیفیت خواهیم بود. وی با بیان اینکه منکر بدهی‌های صنعت خودرو به قطعه‌سازان و زیان‌انباشته بالای آنها نیستیم، ادامه داد: در چند بخش در حال انجام کار هستیم که از جمله آنها می‌توان به مدیریت جریان نقدینگی خودروسازان، کاهش هزینه‌های سربار آنها و همچنین اصلاح ساختار مالی اشاره کرد. فاطمی‌امین افزود: برنامه‌های طراحی شده برای اصلاح صنعت خودرو به خوبی در حال انجام است و همه تعهدات ما در این صنعت اجرایی خواهد شد؛ یکی از ۱۰ پروژه‌ای که برای خودروسازی داریم، اصلاح ساختار این صنعت است، به این معنی که روابط بین خودروساز و قطعه‌ساز روابط نادرستی است و آشفتگی زیادی در آن وجود دارد و باید اصلاح شود. به گفته فاطمی‌امین، امروز به‌جای ارتباط مستقیم خودروسازان و قطعه‌سازان، هر خودروساز با ۷۰۰ تا ۸۰۰ قطعه‌ساز کار می‌کند که سخت شدن کنترل کیفیت قطعات و قیمت را به دنبال دارد؛ این در حالی است که بهتر است خودروساز با ۷۰ تا ۱۰۰ مجموعه‌ساز کار کند و مجموعه‌سازان نیز با قطعه‌سازان در ارتباط باشند، زیرا این روش توسط خودروسازان خارجی هم اجرایی شده و موفقیت‌آمیز بوده است.

وزیر صمت تاکید کرد: ایجاد یک یا دو واحد موتورساز در کشور که موتور در اختیار همه خودروسازان قرار بدهد، از دیگر برنامه‌های‌ اصلاحی این صنعت خواهد بود. وی این را هم گفت که در دو ۲ ماه گذشته جلسات متعددی بین وزارت صنعت و خودروسازان در خصوص تامین قطعات، مشکلات خودروهای ناقص و... برگزار شده و در هفته‌های آینده خودروهای باقی‌مانده در کف پارکینگ خودروسازان تکمیل و به بازار عرضه خواهد شد.