برخی شرکت های خارجی از جمله هیوندای، از امکان بازگشت به ایران در صورت رفع تحریم ها خبر داده اند. خروج خودروسازی ها از کشور از سال 97 و همراه با تحریم‌ها کلید خورد. طبق شنیده ها، برخی خودروسازان برای بازگشت به ایران اعلام آمادگی کرده‌اند. مدیرعامل کرمان موتور می گوید: این شرکت کره‌ای در انتظار لغو تحریم‌های ایران است تا نه تنها فعالیت خود را در ایران آغاز کند بلکه سهامداری هیوندایی را در کرمان موتور را دنبال کند.

از سال ۹۷ همراه با اعمال تحریم‌های بین‌المللی، تعداد زیادی از شرکای خارجی از صنعت خودروی ایران خارج شدند. عدم همکاری شرکت‌های معتبر خودروسازی از ایران، از یک طرف باعث حذف بعضی از خودروسازی های خصوصی کشور شد و از طرف دیگر، باعث توقف تولید بسیاری از محصولات خودرویی شد. به همین دلیل، توقف تولید محصولات هیوندای در کرمان موتور به واسطه همین تحریم‌ها، سهم این شرکت را در بازار خودروی ایران حذف کرد.

سامان فیروزی مدیرعامل کرمان موتور در این رابطه تشریح کرد: شریک اصلی ما در دوران غیر‌تحریم، هیوندایی کره خواهد بود و احتمال همکاری با سایر خودروسازی ها کمتر است. هیوندایی از جمله شرکای بخش خصوصی خودروسازی کشور بوده است که فعالیت گسترده‌ای در ایران داشت که به‌دلیل تحریم‌ها مجبور به خروج از کشور شد. در حال حاضر این شرکت اعلام کرده است که درصورت لغو تحریم‌ها می تواند مجدداً در ایران سرمایه‌گذاری کند. 

وی ادامه داد: این شرکت کره‌ای در انتظار لغو تحریم‌های ایران است تا نه تنها فعالیت خود را در ایران آغاز کند؛ بلکه سهامداری هیوندایی را در کرمان موتور دنبال کند. در حال حاضر برنامه توسعه همکاری میان کرمان موتور و هیوندایی نهایی شده و دو شرکت منتظر به نتیجه رسیدن مذاکرات هستند.

این مقام مسئول در کرمان موتور گفت: خودروسازان کشور در این سال‌ها بیشتر با کمپانی هایی چون پژو، رنو و حتی هیوندایی وارد همکاری شده‌اند. این شرکت ها، عملکرد متفاوتی با فولکس دارند، با اینکه سخت‌گیری‌های خود را نیز دارند. به عنوان مثال، هیوندایی وقتی با پیشنهاد داخلی‌سازی روبرو می‌شود، با یک نظم و سخت گیری بررسی‌های لازم را انجام می‌دهد و در صورتی که تأمین‌کننده را تایید کند، اجازه داخلی‌سازی را به شرکت های تولیدی داخلی می دهد، اما موضوع ساخت داخل با شرکت‌هایی مانند فولکس به راحتی قابل پیشبرد نیست. مثلاً ما به فولکس گفته بودیم که حداقل اجازه تأمین باتری را به ما بدهد، ولی آنها نمی پذیرفتند و می گفتند که باتری جدید سفارش می‌دهیم. از این رو اگر تحریم نیز لغو شود، مونتاژ تنها اتفاقی است که در مورد فولکس و خودروسازی ایران اتفاق خواهد افتاد. 

در دوران برجام، کار با هیوندایی تا جایی پیش رفت که بین ۴۰ تا ۴۵‌ درصد، تولید داخلی انجام می شد. به عنوان مثال، صندلی، اگزوز، مجموعه شیشه، باتری و لاستیک از طریق خودروسازی ما تأمین می شد. روش کار هیوندایی این است که اگر مجوز ساخت داخل قطعه‌ای را بدهد، مبلغی را به عنوان حق دانش فنی دریافت می‌کند و در عوض همه اطلاعات و نقشه‌های موردنیاز برای ساخت قطعات را در اختیار شرکت متقاضی می‌گذارد. در دوره‌ همکاری با هیوندای، برخی مواقع قطعات برگشت می‌خوردند. از نظر هیوندایی، به جز قوای محرکه که موضوع داخلی‌سازی آن کلا بسیار متفاوت است، سایر قطعات و مجموعه‌ها برای داخلی‌سازی به چهار نوع تقسیم می‌شوند. یک نوع، قطعاتی همچون لاستیک و باتری هستند که هیوندایی بر روی آنها خیلی حساس نیست و می تواند استاندارد ملی کشور میزبان را بپذیرد. تیپ دوم مربوط به به قطعات تزئینی نظیر شیشه و سپر است که هیوندای حساسیت کمتری بر روی آنها دارد؛ ولی در مورد قطعات تیپ سوم و چهارم که شامل قوای محرکه و ایمنی می‌شوند، حساسیت هیوندایی بسیار بالاست. در آن زمان نماینده هیوندایی به ایران می‌آمد و به صورت رندوم برخی قطعات موردنظر را انتخاب می کرد و به کره‌جنوبی می‌فرستاد تا در آنجا تست لازم صورت بگیرد.

وی همچنین افزود : باتوجه به تجربه همکاری ما، هیوندایی خیلی سخت گیرانه در این خصوص برخورد می‌کند. البته کرمان موتور با رنو کار نکرده است، ولی نسبت به این شرکت شناخت لازم وجود دارد. خودروسازی پژو هم در ارائه اطلاعات بسیار خسیس عمل می کند، درصورتی که وقتی هیوندای اعتماد می‌کند، همکاری های لازم را در انتقال دانش فنی انجام می‌دهد.

فیروزی گفت : اگر تحریم ها لغو شود، بدیهی است که ما به سراغ هیوندایی می‌رویم. چند وقت پیش هم که صحبت از لغو تحریم‌ها و نهایی شدن توافق احیای برجام بود، نماینده این شرکت به ایران سفر کرد تا درباره همکاری آینده صحبت کنیم. در حال حاضر برنامه توسعه همکاری میان کرمان موتور و هیوندا به محض لغو تحریم‌ها میان دو شرکت نهایی شده است و دو شرکت منتظر به نتیجه رسیدن مذاکرات هستند.
با این حال، در صورت شروع مجدد همکاری، این همکاری همانند گذشته نخواهد بود. کرمان موتور به طور رسمی با هیوندایی در رابطه با موضوع جوینت ونچر تفاهم کرده‌ است. در دوران پس از برجام و چون آقای نعمت‌زاده، وزیر وقت صمت بسیار روی جوینت ونچر حساس بود، ما با هیوندایی تفاهم کردیم که هر وقت فروش محصولات این شرکت در ایران از عدد ۵۰‌هزار دستگاه عبور کرد، این شرکت در کرمان موتور سرمایه‌گذاری مستقیم انجام بدهد و ما را به شبکه جهانی خود وصل کند. البته اجرای این تعهد بستگی مستقیم به شرایط سیاسی کشور و لغو تحریم دارد. ما در سال ۹۶ توانستیم ۲۶‌هزار دستگاه از محصولات هیوندایی را مونتاژ کنیم و اگر تحریم نمی‌شدیم، در سال ۹۷ به ۵۰‌هزار دستگاه موردنظر می‌رسیدیم.

وی ادامه داد: در تعهدنامه ما با هیوندایی قید شده که در صورت عبور فروش محصولات این شرکت از ۵۰‌ هزار دستگاه در ایران، خودروساز کره‌ای می‌تواند تا ۵۰‌ درصد از سهام کرمان موتور را بخرد. بنابراین اتفاق نخست، سهامداری هیوندایی در کرمان موتور است و اتفاق دیگر این است که ما به زنجیره جهانی تأمین قطعات این شرکت وصل خواهیم شد.
اعتبار این تعهد نامه ۱۰ ساله است و چون ما آن را سال ۹۶ امضا کرده‌ایم، تا سال ۱۴۰۶ می‌توانیم از آن استفاده کنیم. رخ دادن این اتفاقات یعنی هیوندایی به نوعی مدل فعالیت در ترکیه را در ایران نیز اجرا خواهد کرد. این شرکت الان در ترکیه سالی ۲۵۰‌هزار دستگاه محصول تولید می‌کند که ۸۰‌ درصد آن به بازارهای جهانی به‌خصوص انگلستان صادر می‌شود. ابتدا سهام هیوندایی در این مشارکت ۳۰‌ درصد بود، اما در حال حاضر به ۷۰‌ درصد رسیده است. پس در صورتی که این مدل در ایران هم اجرایی شود، هیوندایی و برخی قطعه‌سازانش راهی کشور می‌شوند تا نوع جدیدی از حضور خودروسازان خارجی در ایران آغاز شود. در دوران برجام سه شرکت قطعه‌ساز بزرگ هیوندایی یعنی ماندو، موترکس و‌ ام اس کی هم در کشور حضور یافتند، بنابراین در آینده با سهامداری این خودروساز در کرمان موتور، شاهد ورود قطعه‌سازان کره‌ای نیز خواهیم بود.

وی اضافه کرد: هیوندایی می‌تواند از طریق ایران، خودروهای خود را به بازارهایی مانند روسیه، عربستان، کشورهای حاشیه خلیج فارس و حتی شمال آفریقا صادر کند. با توجه به تعهدنامه‌ای که حرفش را زدیم، اگر کشور دو سال دیرتر تحریم می‌شد، اتفاق بزرگی در کرمان موتور رخ می‌داد. همکاری ما با جک به عنوان شریک تجاری استراتژیک ادامه پیدا می‌کند. ما در ارگ جدید به اندازه کافی ظرفیت تولید داریم، بنابراین بازگشت هیوندای منافاتی با ادامه همکاری با جک نخواهد داشت.

کرمان موتور امتیاز یکی از خودروهای شرکت جک را به طور کامل خریده است. در سال ۹۶ جلسه‌ای با استاندار استان آنهویی چین، استانی که کارخانه جک در آنجاست، برگزار و توافق کردیم کرمان موتور و جک وارد فاز جوینت ونچر شوند. بنا داشتیم یک شرکت مشترک تاسیس و خودرویی را از صفر طراحی و تولید کنیم، اما تحریم مانع آن شد. در نهایت جک اعلام کرد که حاضر است در قالب فروش پلتفرم به ما همکاری لازم را انجام دهد. این شد که بر سر مدل j۴ به توافق رسیدیم و قرار شد تمام دانش فنی و قالب‌های قطعات آن به کرمان موتور منتقل شود. خودروی جدید با لوگوی کرمان موتور روانه بازار می‌شود و قطعات آن نیز ۱۰۰‌درصد داخلی خواهد بود حتی در بخش قوای محرکه. در واقع موتور این خودرو توسط شرکت‌های ایرانی داخلی‌سازی خواهد شد. البته فعلا در بخشی از قطعات الکترونیکی مربوط به مجموعه EMS به مرحله داخلی‌سازی نرسیده‌ایم. تا به امروز ۴۶۰ قالب قطعات خودروی مورد نظر به ایران ارسال و در بین ۱۲۰ قطعه‌ساز پخش شده است.