بالاخره پس از مدت ها واردات خودرو آزاد شد و اولین محموله خودرو های وارداتی به ایران رسید. خودرو هایی متنوع از برند های مختلف کره ای، ژاپنی، چینی و حتی اروپایی در مسیر واردات دوباره به ایران قرار گرفتند تا شاید بازار تشنه و فرسوده داخل کشور جانی دوباره بگیرد.
خودرو های وارداتی جدید طیف نسبتا گسترده ای از خودرو های هاچ بک، سدان و کراس اور را در بر گرفته اند؛ خودرو هایی نظیر کیا سلتوس و هیوندای کنا کراس اور هایی هستند که در میان خودرو های وارداتی دیده می شوند. اما آیا این خودرو ها می توانند موجب رفع نیاز مردم شوند؟

برای سال های طولانی، خودرو های شاسی بلند اعم از کراس اور و SUV به دو دیفرانسیل بودن و توانایی های خارج از جاده متفاوت خود شناخته می شدند. هرچند که کراس اور های AWD مانند سانتافه و توسان در زمینه آفرود حتی نزدیک به غول های 4WD ژاپنی نظیر تویوتا پرادو و میتسوبیشی پاجرو هم نبودند، اما باز هم دو دیفرانسیل بودن آن ها امتیاز مثبتی غیر قابل چشم پوشی بود و باعث می شد این کراس اور ها در برف و باران و جاده های آسفالت نشده بسیار تواناتر از سواری های معمولی باشند. این موضوع در کنار ارتفاع زیاد این خودرو ها از سطح زمین و جاداری کابین آن ها باعث شد تا کراس اورها به سرعت تبدیل به محبوب ترین کلاس خودرویی در بازار ایران شوند.

چندی نگذشت که سر و کله کراس اور های چینی در بازار ایران پیدا شد؛ خودرو هایی نظیر ام وی ام X33، لیفان X60 و جک S5 دنده ای اولین و شناخته شده ترین کراس های چینی بازار ایران بودند که اتفاقا به خاطر قیمت نسبتا مناسبی که در زمان خود داشتند، فروش خوبی را هم تجربه کردند.
اما این کراس اور های چینی یک ایراد بسیار بزرگ داشتند؛ آن ها دیفرانسیل جلو بودند!

در آن زمان دیفرانسیل جلو بودن این محصولات به یکی از نقاط ضعف بزرگ آن ها تبدیل شده بود و برخی نام آن ها را شاسی بلند تقلبی گذاشته بودند؛ شاسی بلند هایی که نمی توانستند به آفرود بروند!

چندین سال گذشت و با ورود کراس اور چینی و غیر چینی متنوع به بازار، کم کم پدیده ای به نام شاسی بلند دیفرانسیل جلو هم برای مردم عادی شد. هرچند که آن ها هیچ گاه نتوانستند جای دو دیفرانسیل ها را بگیرند و به مقبولیت آن ها دست پیدا کنند؛ اما باز هم در میان مردمی که پول کافی برای خریدن کراس اور های کره ای و ژاپنی را نداشتند بازاری مناسب برای خود دست و پا کردند. چندی بعد، ورود کراس اور های دیفرانسیل جلوی غیر چینی نظیر پژو 2008، سانتافه و توسان های تک دیفرانسیل و لو آپشن، سانگ یانگ تیوولی و رنو کپچر حتی بیش از گذشته باعث شد تا مردم به این دست خودرو ها عادت کنند. اما باز هم برای کسی که توانایی مالی بالاتری داشت، گزینه خرید کراس اور دو دیفرانسیل در دسترس بود.

اما بالاخره آن روز نحس فرا رسید… قانون ممنوعیت واردات خودرو توسط دولت تصویب شد و خودرو های خارجی جدید دیگر رنگ آسمان ایران را ندیدند. در آن زمان هنوز تعداد زیادی خودروی صفر کیلومتر در نمایشگاه ها وجود داشت و کسی هم تصور نمی کرد که این ممنوعیت 5 سال به طول بکشد. اما کم کم تمام این خودرو های صفر کیلومتر فروخته شدند و با کمبود خودرو در بازار، قیمت آن ها سر به فلک کشید. دیگر خودرو های کیا و هیوندای از خودرویی که یک نفر با چند سال تلاش می توانست به آن دست پیدا کند تبدیل به یک کالای لوکس و غیر قابل دسترس شدند و هزینه خرید کراس اور دو دیفرانسیل نیز در ایران بسیار بالا رفت.

در این شرایط، چینی ها و خودروسازان داخلی شروع به تاختن کردند؛ کراس اور های کاملا جدیدی در این سال ها به بازار آمدند که همگی دیفرانسیل جلو بودند و مردم نیز از سر ناچاری به آن ها عادت کردند… فیدلیتی و دیگنیتی، تیگو های متعدد چری، محصولات فردا موتورز و… نمونه های متعددی از کراس اور های شناخته شده در این سال ها هستند.

اما تکلیف کسانی که از سر نیاز یا علاقه قصد خرید خودرویی دو دیفرانسیل داشتند در این مدت نامشخص بود و تنها گزینه هایی که در پیش داشتند، خرید خودرو های کارکرده، یا انتخاب از میان پیکاپ های مختلفی بود که در سال های اخیر پا به بازار کشور گذاشتند! مورد نخست در یکی دو سال اول این موضوع مشکل چندانی محسوب نمی شد زیرا همچنان خودروی صفر کیلومتر در نمایشگاه ها (با قیمت گزاف) پیدا می شد و نمونه های کارکرده نیز چندان مستهلک نشده بودند. اما اکنون با گذشت 5 سال از واردات آخرین خودرو ها به ایران، کم کم کارکرد این خودرو ها بالا رفته و خریدن یک نمونه دست دوم قابل استفاده سخت تر از گذشته شده است!

انتخاب از میان پیکاپ ها هم با توجه به فرم بدنه وانت، سواری خشک ردیف عقب ناراحت و فضای بار غیر قابل اعتماد آن ها برای بسیاری منطقی نبود؛ در تمام این مدت امید می رفت با باز شدن واردات دوباره پای خودرو های دو دیفرانسیل به بازار ایران باز شود اما محدودیت 20 هزار یورویی دولت برای واردات خودرو آب پاکی روی دستان منتظران ریخت؛ نه با این قیمت ها می توان خودروی دو دیفرانسیل وارد کرد و نه خبری از دو دیفرانسیل ها در لیست واردات است و با این که تعدادی کراس اور شرقی و اروپایی در لیست واردات دیده می شوند، اما این بار آن ها هم در کنار چینی ها نام شاسی بلند تقلبی را به دوش می کشند.

در چنین شرایطی، به نظر می رسد نمی توان به واردات شاسی بلند های دو دیفرانسیل توسط شرکت های وارد کننده خصوصی دل بست و احتمالا تنها شرکت هایی که توانایی عرضه کردن چنین خودرو هایی به بازار را دارند، مونتاژ کاران داخلی هستند!

باید منتظر ماند و دید در حالی که بازار این روزها کاملا خلا عرضه یک کراس اور دو دیفرانسیل را حس میکند، این شرکت ها اقدامی برای پاسخ دادن به این نیاز بازار انجام می دهند یا خیر؟