خودروسازان بزرگ کشور با ارائه گزارش عملکرد سال گذشته خود به بورس، میزان تولید و فروش در سال ۱۴۰۲ را اعلام کردند. طبق گزارشی که در سامانه کدال بورس منتشر شده، هر سه خودروساز بزرگ کشور در سال گذشته فروش کمتری نسبت به سال ۱۴۰۱ داشته‌اند. نکته مهم دیگر اینکه نسبت فروش محصولات خودروسازان به تولید آنها در سال ۱۴۰۲منفی بوده است. به عبارت بهتر، خودروسازان کمتر از آنچه تولید کرده‌اند، فروخته‌اند. این بدان معناست که بخشی از تولید خودروسازان عرضه نشده و به انبار رفته تا بعدا و احتمالا پس از اصلاح قیمت کارخانه‌ای خودروهای داخلی، عرضه شوند.

طبق آمار، جمع فروش سه خودروساز بزرگ کشور در سال گذشته 985هزار و 890 دستگاه بوده است. این در حالی است که آنها طی سال گذشته در مجموع 981هزار و 830 دستگاه محصول را به تولید رسانده بودند. بنابراین بیش از چهار هزار دستگاه از خودروهای تولیدی توسط سه خودروساز اصلی در سال گذشته، به‌عمد دپو شده‌است. این موضوع ارتباط مستقیم با سیاست قیمت‌گذاری دستوری دارد، زیرا خودروسازان می‌گویند قیمت‌های تحمیلی از سوی شورای رقابت، زیانده است و طبعا هرچه تولید و عرضه با همان قیمت‌ها بالا برود، زیان نیز بیشتر می‌شود. از همین رو خودروسازان گاهی به‌خصوص در دورانی که به موعد اصلاح قیمت نزدیک می‌شوند، دست به دپوی عمدی محصولات خود می‌زنند تا آنها را با قیمت‌های جدید عرضه و کمتر زیان داده یا شاید حتی سود نیز ببرند.

قیمت کارخانه‌ای خودروهای داخلی از انتهای فروردین سال گذشته تا به امروز به نوعی فریز بوده، اما این احتمال وجود دارد که در هفته‌های آتی وزارت صنعت، معدن و تجارت که از دی‌ماه سال گذشته مسوولیت قیمت‌گذاری خودرو را به دست گرفته، دست به اصلاح قیمت بزند. بنابراین دپوی بیش از چهار هزار دستگاه خودرو می‌تواند با این موضوع در ارتباط باشد. از طرفی، این احتمال هست که روند دپوی عمدی خودروها  طی امسال و تا وقتی وزارت صمت مجوز اصلاح قیمت را صادر کند، ادامه داشته و خودروهای بیشتری راهی انبار شوند.  سال گذشته شورای رقابت مجوز افزایش به طور متوسط 49درصدی قیمت کارخانه‌ای خودروهای داخلی را صادر کرد و باید منتظر ماند و دید وزارت صمت چه مقدار افزایش قیمت را برای امسال لحاظ خواهد کرد.

فروش از تولید بازماند

اما طبق گزارش ارسالی خودروسازان به سامانه کدال بورس، آنها در مجموع 985هزار و 890 دستگاه فروش در سال 1402 داشته‌اند که با توجه به فروش حدودا یک‌میلیون و 132هزار دستگاهی‌شان در سال 1401، افت نزدیک به 13درصدی را نشان می‌دهد. بیشترین کاهش فروش ابتدا به ایران‌خودرو، سپس سایپا و در نهایت پارس‌خودرو تعلق داشته است. برای بررسی جزئیات کارنامه فروش خودروسازان بزرگ کشور در سال گذشته ابتدا به سراغ ایران‌خودرو برویم و ببینیم بزرگ‌ترین خودروساز ایران چه کارنامه‌ای در این حوزه از خود به جا گذاشته است. ایران‌خودرو طبق آنچه به سامانه کدال اعلام کرده، در سال گذشته 537هزار و 600 دستگاه فروش داشته، اما تولید این شرکت 535هزار و 636 دستگاه بوده است. بنابراین ایران‌خودرویی‌ها حدود دوهزار دستگاه از محصولات تولیدی خود در سال گذشته را راهی انبار کرده‌اند.

پرفروش‌‌‌ترین محصول ایران‌‌‌خودرو را خانواده پژو با آمار حدودا 269هزار دستگاهی تشکیل داده است.  از سایپا نیز خبر می‌رسد که این شرکت در سال گذشته 346هزار و 732دستگاه محصول را به فروش رسانده است. این در حالی است که تولید سال گذشته سایپا 345هزار و 946دستگاه بوده و این آمار از دپوی حدودا 800دستگاهی فروش دومین خودروساز بزرگ کشور خبر می‌دهد. سایپایی‌ها همچنین نسبت به سال 1401بیش از 40هزار دستگاه افت فروش داشته‌اند. سری هم به آمار فروش پارس‌خودرو به عنوان زیرمجموعه سایپا و البته سومین خودروساز بزرگ کشور بزنیم. کل فروش پارس‌خودرو در سال گذشته 101هزار و 558 دستگاه بوده و این شرکت در بازه زمانی تحت بررسی، 100هزار و 248دستگاه محصول را به تولید رسانده است. با این حساب این شرکت بیش از هزار و 300 دستگاه از محصولات تولیدی خود در سال گذشته را عرضه نکرده است. همچنین در مقایسه با سال 1401، پارس‌خودرو 1.5درصد افت فروش را به ثبت رسانده است. پرفروش‌ترین محصول پارس‌خودرو به گروه Q200 با آمار بیش از 78هزار دستگاهی مربوط می‌شود.