عرضه خودرو در بورس، راهی برای بازگشت خودرو به کالای مصرفی

امیرحسین جلالی، نایب‌رئیس هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان تهران، عرضه خودرو در بورس کالا را راهکاری می‌داند که می‌تواند در خروج خودرو از جایگاه کالای سرمایه‌ای و بازگرداندن آن به جایگاه واقعی خود به‌عنوان کالای مصرفی نقش‌آفرین باشد.

او با بیان اینکه در هیچ کشوری خودرو از طریق بورس عرضه نمی‌شود، گفت: شرایط خاص اقتصاد ایران و تداوم قیمت‌گذاری دستوری باعث شد این مسیر به‌عنوان یک راه‌حل موقت انتخاب شود. هدف اصلی نیز ایجاد تعادل نسبی در بازار و نزدیک شدن عرضه و تقاضا به یک نقطه مشترک است.

به گفته جلالی، طی سال‌های گذشته بسیاری از مردم برای حفظ ارزش پول خود به خرید خودرو روی آوردند؛ اقدامی که خودرو را از کالای مصرفی به کالای سرمایه‌ای تبدیل کرد. عرضه در بورس می‌تواند این چرخه معیوب را متوقف کرده و انگیزه‌های سرمایه‌ای را کاهش دهد.

وی در عین حال هشدار داد که این سیاست اگرچه در کوتاه‌مدت می‌تواند تعادل ایجاد کند، اما اجرای بلندمدت آن بدون اصلاحات اساسی با چالش‌هایی همراه خواهد شد. با این وجود، در شرایط فعلی بورس کالا بهترین گزینه برای شفاف‌سازی معاملات و ایجاد نظم نسبی در بازار خودرو ارزیابی می‌شود.

نایب‌رئیس هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان تهران همچنین به مشکلات ساختاری صنعت قطعه اشاره کرد و گفت: این مشکلات تازه نیست و سال‌هاست قطعه‌سازان با چالش‌هایی چون کمبود نقدینگی و فشار ناشی از قیمت‌گذاری دستوری مواجه‌اند. وقتی تورم حدود 40 درصد وجود دارد اما قیمت خودرو متناسب با آن افزایش نمی‌یابد، طبیعی است که فشار مضاعفی به قطعه‌سازان وارد شود.

او افزود: بخش قابل توجهی از پرداختی خودروسازان به قطعه‌سازان از طریق ابزارهای بانکی انجام می‌شود که بخشی از آن توسط بانک‌ها مسدود می‌گردد و همین امر توان نقدینگی را کاهش می‌دهد. در بهترین حالت نیز مطالبات قطعه‌سازان با تأخیر چندماهه پرداخت می‌شود و این موضوع سرمایه در گردش تولیدکنندگان را محدود می‌کند.

جلالی با تأکید بر اینکه قطعه‌سازان طی یک دهه گذشته با وجود شرایط دشوار اجازه ندادند چراغ تولید خودرو خاموش شود، یادآور شد: بسیاری از قطعاتی که پیش‌تر وارد می‌شد، امروز در داخل کشور تولید می‌شود. با این حال قطعه‌ساز داخلی به‌طور مستقیم از تورم داخلی تأثیر می‌پذیرد، در حالی‌که قیمت قطعات وارداتی تغییر چندانی ندارد و این مسئله شرایط رقابتی را برای تولیدکننده داخلی دشوارتر کرده است.

او در پایان خاطرنشان کرد: عرضه خودرو در بورس اگرچه به‌تنهایی قادر به حل تمام مشکلات نیست، اما می‌تواند نقطه شروعی برای بازگرداندن خودرو به جایگاه اصلی خود به‌عنوان کالایی مصرفی و نه ابزاری برای سرمایه‌گذاری و سفته‌بازی باشد.