پرونده آلودگی بنزین پایتخت نه تنها بسته نمی‌شود، بلکه هر چند وقت یک‌بار فصل جدیدی از آن گشوده می‌شود و همواره انگشت اتهام این آلودگی به سوی وزارت نفت و پایین بودن استاندارد پایین بنزینی است که در پالایشگاه‌های کشور تولید می شود.

اواخر مهرماه بود که مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در مورد نتایج آنالیز سوخت بنزین توضیح داد: در پروژه آنالیز سوخت بنزین تابستان سال ۱۳۹۶، تعداد ۱۰ نمونه سوخت بنزین با نمونه برداری مستقیم بنزین یورو ۴ و بنزین سوپر از ۵ جایگاه‌های سوخت رسانی شهر تهران شامل سهروردی بعد از بهشتی، مفتح، شریعتی سر بهار، شریعتی معلم و خرمشهر جمع‌آوری و برای آنالیز به یک آزمایشگاه داخلی معتبر فرستاده شد. این نتایج نشان می‌دهد سوخت بنزین عرضه شده در این جایگاه‌ها عدد اکتان پایینی دارد، اما میزان گوگرد و بنزن آن از حد استاندارد بیشتر است. علاوه‌براین همه نمونه‌های تست شده نشان می‌دهند که گوگرد بنزین‌های یورو۴ بیشتر از محتوای گوگرد بنزین‌های سوپر است.

گزارشی که واکنش‌های زیادی را در پی داشت و کم‌تر از یک هفته بعد از انتشار گزارش مذکور سازمان ملی استاندارد اعلام کرد گوگرد موجود در بنزین عرضه شده طی تابستان سال ۱۳۹۶ فراتر از حد استاندارد نبوده و کیفیت بنزین نسبت به پارسال و مراتب پیشین که نمونه‌گیری شده بود، بهبود یافته و عرضه آن مشکلی نداشته است.

همچنین محمد رستگاری، معاون نظارت و پایش محیط زیست استان تهران با بیان این‌که کیفیت سوخت مصرفی در کلان‌شهر تهران به صورت مستمر از طریق سازمان استاندارد بررسی و کنترل می‌شود، گفت: بر اساس نتایج بررسی‌های علمی، سوخت مصرفی شهر تهران هیچ مشکلی ندارد.

البته حدود ۱۰ روز بعد از اینکه بالا بودن میزان گوگرد توسط سازمان ملی استاندارد تکذیب شد، نیره پیروزبخت، رئیس سازمان ملی استاندارد ایران در یک نشست خبری با بیان این که میزان استاندارد گوگرد موجود در بنزین عدد ۵۰ است، گفت: طبق آخرین نمونه‌گیری صورت گرفته توسط این سازمان، وزارت نفت و دادستانی این عدد در بنزین تهران ۵۸ و در میانگین کلان‌شهرها ۴۸ بوده است.

این مباحث در حالی مطرح شد که بیژن زنگنه، وزیر نفت بالا بودن میزان گوگرد در بنزین را اتفاقی گذرا دانست و گفت: کیفیت بنزین کاهش پیدا نمی‌کند و معمولا روند یکنواختی دارد. ممکن است مورد کوتاهی باشد. در تهران و کلانشهرها باید معاینه فنی خودروها را در نظر گرفت. از سوی دیگر یکسری آلاینده‌های ثابت در شهرها مانند برخی نیروگاه‌ها و برخی واحدها که سوخت را بدسوزی می‌کنند وجود دارد. میزان گوگرد در بنزین ناچیز است و اگر اتفاقی افتاده گذرا بوده است.

سازمان استاندارد از بالا بودن عدد گوگرد بنزین پایتخت خبر داد

با گذشت کم‌تر از شش ماه از مباحث مذکور، باز هم رئیس سازمان ملی استاندارد ایران در ارتباط با آخرین وضعیت نمونه‌گیری استاندارد بنزین که در دی‌ماه سال ۱۳۹۶ انجام شده بود گفت:بنزین پایتخت با مشکل استاندارد گوگرد همراه بوده است. علت این مساله تهیه بنزین پایتخت از پالایشگاه شازند اراک بوده که با مشکل مواجه شده است و پس از صحبت‌هایی که با وزارت نفت مدنظر قرار گرفت شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی اعلام کرد به زودی این مشکل برطرف می‌شود. میزان استاندارد گوگرد موجود در بنزین عدد ۵۰ است، طبق آخرین نمونه‌گیری صورت گرفته توسط این سازمان میانگین میزان گوگرد بنزین در حدود عدد ۶۰ بوده که بالاتر از استاندارد تعریف شده است.

چرا نفتی‌ها بر یورو ۴ بودن بنزین تاکید دارند؟

همچنین محمدجواد حشمتی، معاون دادستان کل کشور اعلام کرد: بر اساس نظر کارشناسان مربوطه در حوزه های استاندارد و محیط زیست نزدیک به ۸۰ درصد آلودگی هوای تهران و کلان شهرها به دلیل استفاده از بنزین، گازوییل و گاز مایع غیر استاندارد است.

وی با اشاره به انجام برخی مصاحبه‌ها از سوی برخی مقامات مسئول در وزارت نفت مبنی بر یورو ۴ بودن بنزین گفت: در طول یکسال گذشته بارها و بارها جلساتی با حضور مسئولان و نمایندگان سازمان‌های مرتبط با موضوع آلودگی هوا، از جمله سازمان استاندارد، سازمان محیط زیست، وزارت نفت و حسب مورد سایر نهادها برگزار کرده‌ایم و در این جلسات خود آقایان هم به نتیجه قطعی رسیده‌اند که آلودگی هوای کلان شهرها ناشی از سوخت غیراستاندارد است، اما جای سوال است که چرا اقدامی انجام نمی شود و تعجب برانگیز است که چرا در مصاحبه‌های خود اعلام می‌کنند بنزین یورو ۴ است؟

حشمتی با بیان اینکه آزمایش‌هایی در چند مرحله در خصوص وضعیت سالم و استاندارد بودن بنزین و گازوییل انجام شده که نتیجه همه آنها غیراستاندارد بودن این سوخت‌ها را تایید کرده است افزود: در سال ۱۳۹۵ که به دستور دادستان کل کشور نسبت به سنجش آلایندگی سوخت و تاثیر مخرب آن بر سلامت مردم ورود کردیم، ابتدا از تعدادی جایگاه‌های سوخت در سطح کلان شهر تهران نمونه هایی را به آزمایشگاه های معتبر فرستادیم که نتیجه آن تایید آلایندگی بنزین بود. اما متاسفانه به ما ایراد گرفتند که ظرف های آزمایشگاهی شما استاندارد نبوده است. بنابراین ادعا، دوباره آزمایش‌ها را تکرار کردیم. باز هم گفتند که ما قبول نداریم، باید خود ما هم در جریان آزمایش ها حضور داشته باشیم.در مرحله بعد باز هم آزمایش‌ها در حضور و نظارت نمایندگان نهادهای متولی از جمله وزارت نفت و در آزمایشگاه‌های مختلف انجام شد، در تمام این مراحل پارامترهایی مانند، گوگرد و...متاسفانه نامنطبق با شرایط استاندارد نشان داده شد.

پافشاری پالایش و پخش بر استاندارد بودن بنزین

این اظهارات در حالی مطرح شد که روابط عمومی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران دراطلاعیه ای تاکید کرد که بنزین توزیعی در کلان‌شهرها از جمله تهران که در پالایشگاه‌های کشور تولید می‌شود همگی مطابق با مشخصات استاندارد جهانی و استاندارد یورو۴ است و آلودگی هوای تهران ارتباطی به کیفیت بنزین عرضه‌شده ندارد.

در این اطلاعیه آمده است: "به منظور دستیابی به نتیجه بهتر در بررسی جایگاه‌ها با توجه به تخصصی بودن موضوع، پیشنهاد می‌شود نمونه‌برداری بنزین، انجام آزمایشهای تخصصی و بررسی‌های کارشناسی درخصوص کیفیت بنزین با حضور کارشناسان شرکت ملی پخش انجام شود تا قبل از هرگونه اظهارنظر بررسی‌های لازم صورت گیرد.

شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی با تاکید بر اینکه کیفیت تمامی بنزین عرضه‌شده در کلان‌شهرها به‌ویژه تهران یورو ۴ است، درخواست می‌کند هرگونه مستندات را به این شرکت تحویل تا در اسرع وقت بررسی و پاسخ کارشناسی لازم ارائه شود.

در پایان همچنین لازم به ذکر است که به نظر می‌رسد بهتر است، برخی مسئولان قبل از آزمایش‌های لازم علمی و فنی، نسبت به هرگونه اظهارنظر دقت لازم را داشته باشند تا زحمات تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان فرآورده‌های نفتی در تولید و عرضه سوخت با کیفیت تحت‌الشعاع واقع نشود."

مجددا مدیرکل پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به وضعیت پارامترهای بنزین تهران گفت: میزان بنزن و آروماتیک‌ بنزین در کل شهر تهران زیر حد استاندارد است.

هیچ‌کاری نمی‌توانیم انجام دهیم!

در نهایت زنگنه، در حاشیه مراسم امضای قرارداد بهبود بازیافت افزایش تولید و بهره‌برداری میادین نفتی آبان و پایدار غرب بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت‌های زاروبژنفت روسیه و دانا انرژی ایران در مورد ابهاماتی که در مورد کیفیت بنزینی که در پالایشگاه‌های کشور تولید می‌شود، گفت: در حال حاضر بیش از ۲۰ میلیون لیتر بنزین با استاندارد یورو ۴ در کشور تولید می‌شود و بقیه بنزین تولیدی کشور زیر استاندارد یورو ۴ است و تا زمانی که طرح‌های پالایشی اجرا نشود هیچ کاری نمی‌توانیم انجام دهیم.

زنگنه ادامه داد: هیچ پالایشگاهی هم به جز پالایشگاه‌های آبادان و بندرعباس حاضر به سرمایه‌گذاری نیست. البته بنزینی که در پالایشگاه ستاره خلیج فارس تولید می‌شود یورو ۵ است.