قیمت های نجومی برخی از خودروها در حاشیه بازار، این روزها اعداد جالب توجهی را به ثبت می رساند. پژو ۲۰۶، ۵۴ میلیون تومانی گرفته تا استپ وی ۱۱۰ میلیون تومانی اعدادی نیست که بتوان راحت از کنار آن ها گذر کرد.

افزایش قیمت دلار از یک سو و همچنین کمبود تولید خودروسازان از سوی دیگر این روزها به این آشفته بازار دامن زده و موجی از استرس و نگرانی را در میان مصرف کنندگان و همچنین فعالان این بازار به وجود آورده است. برخی از فعالان این بازار، نبود نظارت و همچنین عملکرد ضعیف خوودروسازان دلیل این روند عنوان می کنند و در عین حال برخی دیگر نظرات متفاوتی دارند و معتقدند افزایش نرخ دلار، دارندگان این خودروها را به حفظ سرمایه تشویق و آن ها را ناگزیر به فروش خودرو با قیمت های بالا کرده است. اما آن چه مسلم است، دلار دلیل اصلی اتفاق های اخیر شناخته می شود.

شکل گیری انحصار در فروش

سعید موتمنی، رئیس اتحادیه فروشندگان خودرو با بیان این که در هیچ دوره زمانی مانند امروز شاهد حاشیه بازاری که در حال حاضر شکل گرفته، نبوده ایم، گفت: در حال حاضر قیمت ها در حاشیه بازار 75 تا 80 درصد از قیمت واقعی خودروها بیشتر است این در حالیست که دوماه از موضوع تحریم و قطع همکاری شرکت های خارجی با صنعت خودرو ایران می گذرد و در این مدت زمان کوتاه نباید شاهد چنین آشفته بازاری باشیم.

وی افزود: اظهارات خودروسازان مبنی بر کمبود قطعه و تولید خودروهای ناقص در حالی است که خودروسازان پیش از این و در ماه های گذشته اقدام به پیش فروش و دریافت نقدینگی بیشتر کرده و توان خرید قطعات را داشتند، افزود: خودروسازان در حالی خواستار افزایش قیمت خودروها هستند که خودروهایی که در حال حاضر تحویل مشتریان می شود در ماه های گذشته تولید شده و وقتی خودرویی در گذشته تولید شده نباید خواستار محاسبه آن با قیمت روز شد.

رئیس اتحادیه فروشندگان خودرو تهران با اشاره به اظهارات خودروسازان مبنی بر توان تامین نیاز مشتریان با 5 درصد نرخ حاشیه بازار تصریح کرد: این اظهارات از سوی آن ها در حالی مطرح می شود که اعلام می کنند توان ثبت نام خودروهای جدید را ندارند و حتی خودروهای 70 روزه نیز تحویل داده نشده و این شیطنت خودروسازان، دو دهه است که ادامه دارد.

موتمنی در پاسخ به این که خودروسازان از این حاشیه سود ایجاد شده چه نفعی می برند، اظهار کرد: اگر خودروساز سودی از حاشیه بازار نبرد، به طور قطع شرکت های زیرمجموعه آن سود خواهند برد و این روند باعث شده با وجود توقف عرضه خودروهای کارتکسی همچنان شاهد این خودروها در بازار باشیم، به طور قطع خودروهای کارتکسی از کانال خودروسازان وارد بازار می شود.

وی بر ایجاد انحصار در فروش تاکید کرد و گفت: در حال حاضر کل بازار در اختیار چند نمایندگی محدود قرار گرفته و عرضه در اختیار آن ها است و به تازگی نیز «ویرایش» جایگزین کارتکس شده به طوری که مبلغ دریافت و یک هفته تا دو ماه بعد خودرو با پلاک تحویل خریدار می شود که مشخص است، این خودروها از کانال کارخانه خارج می شود.

رئیس اتحادیه فروشندگان خودرو تهران ضعف مدیریت را دلیل روند فعلی بازار دانست و افزود: درصورت مدیریت قوی می توان نسبت به مدیریت بازار اقدام کرد اما در حال حاضر شاهد هستیم خریداران عمده که موظف به عرضه خودرو با قیمت مصوب شرکت هستند و بخش زیادی از نیاز بازار در اختیار آن ها است، اقدام به فروش خودرو با قیمت هایی به مراتب بالاتر می کنند.

وی ادامه داد: در چنین شرایطی که حجم زیادی تقاضا برای خودروها وجود دارد، به نظر می رسد خودروسازان نباید مشکلی به لحاظ تامین نقدینگی داشته باشند چرا که هم اکنون سرمایه های سرگردان روانه بازار خودرو شده اما این سرمایه ها در بخش پیش ثبت نام باقی مانده و خرید و فروش در نمایشگاه های خودرو به صفر رسیده است بنابراین با توجه به چنین حجمی از نقدینگی، خودروسازان توان تامین قطعات پیش فروش شده را خواهند داشت اما در حال حاضر شاهد هستیم که با عنوان کبود قطعه، از عرضه بیشتر ممانعت به عمل می آورند.

20 درصد حاشیه سود بیشتر با چراغ سبز مجلس

موتمنی با بیان این که هم اکنون به دلیل حاشیه سود بالا ثبت نام خودرو به شغل دوم برخی از مردم تبدیل شده است، افزود: برای کنترل این شرایط باید ضمن عرضه بیشتر خودروها تا 4 سال غیر قابل انتقال باشند در این صورت خریداران غیرواقعی از بازار حذف شده و بازار به ثبات خواهد رسید.

این فعال بازار خودرو با اشاره به شرایط پیش آمده در خودروهای وارداتی تصریح کرد: با وجود ممنوعیت ترخیص خودرو از گمرک در چند ماه گذشته انتظار افزایش چشمگیر قیمت خودروهای وارداتی وجود داشت اما با تشدید نظارت و بازرسی که بر این خودروها انجام شد، قیمت این خودروها کنترل و بازار به تعادل رسید اما خودروسازان به جای مدیریت بازار، نسبت به کاهش عرضه که منجر به نابسامانی بیشتر بازار شد، اقدام کردند در حالی که خودرو کالایی است که خواب چند ماهه آن، منجر به زیان دهی می شود.

رئیس اتحادیه فروشندگان خودرو تهران میانگین حاشیه سود تولید و واردکننده بر اساس قانون سازمان حمایت تولیدکنندگان و مصرف کنندگان را 10 تا 15 درصد اعلام و اظهار کرد: این شرایط در حالی است که این اختلاف قیمت به بیشترین سطح خود رسیده به طوری که پراید 10 میلیون تومان با قیمت واقعی خود فاصله دارد. موتمنی با اشاره به درخواست آزادسازی قیمت خودرو از سوی خودروسازان یادآور شد: چراغ سبز مجلس برای آزادسازی قیمت ها در این هفته، 20 درصد حاشیه سود را بالا برد و نشان داد که اظهار نظرهای غیرکارشناسی تا چه اندازه در التهاب بازار تاثیرگذار خواهد بود.

وی بر ضرورت ورود نهادهای نظارتی به بازار خودروهای داخلی و همچنین پیش فروش های خودروسازان تاکید و اظهار کرد: به طور قطع خودرویی که حاشیه سود 100 میلیون تومانی در بازار داشته باشد به دست مصرف کننده واقعی نخواهد رسید در چنین شرایطی باید نظارت بر عملکرد وجود داشته باشد در غیر این صورت شاهد بدتر شدن اوضاع خواهیم بود و حاشیه سود بیش از این افزایش خواهد یافت و تنها کسانی که در این میان متضرر خواهند شد، مصرف کنندگان خواهند بود.

اقتصاد بیمار بستری برای ایجاد حاشیه بازار

تاکید بر عملکرد خودروسازان در ایجاد حاشیه سود در حالی از سوی رئیس اتحادیه فروشندگان خودرو مطرح می شود که فعالان حوزه بازار روند فعلی را عادی می دانند و معتقدند، طبیعی است که خریداران حاضر نباشند خودروهای ثبت نامی خود را با قیمت پایین تر از قیمت دلار فعلی به فروش برسانند چرا که در این صورت سرمایه های آن ها کوچک تر خواهد شد.

کاظم محمدی نیکخواه، فعال بازار خودرو در گفت و گو با پایگاه خبری عصر خودرو نیز با تاکید بر این که تاکنون در هیچ دوره زمانی شاهد چنین حاشیه سودی در بازار خودرو نبوده ایم، گفت: در حال حاضر به دلیل دوبرابر شدن خدمات دولتی و همچنین افزایش قیمت دلار، طبیعی است قیمت خودرو نیز افزایش یابد چرا که هم اکنون کالاهایی که ارزبری ندارند اقدام به افزایش قیمت کرده اند که در این شرایط، خودرو نیز مشمول افزایش قیمت خواهد بود.

وی روند فعلی بازار را طبیعی دانست و گفت: در شرایطی که سرمایه داری اقدام به خرید خودرو با ارز 4200 تومانی کرده و برای خرید دوباره باید با ارز بیش از 9 هزار تومانی هزینه کند، به طور قطع حاضر نیست سرمایه خود را ارزان عرضه کند. وقتی در شرایط بد اقتصادی قرار گرفته و شاهد بحران هستیم تولیدکننده و سرمایه دار نیز به فکر حفظ سرمایه خود خواهند بود.

این فعال بازار خودرو با بیان این که خودروساز در حال حاضر به دلیل پیش فروش خودرو با قیمت های پیش، ناگزیر به انجام تعهدات خود با قیمت های قبلی است، ادامه داد: اما خریدار این خودروها برای حفظ سرمایه خود اقدام به فروش این خودروها در بازار با قیمت هایی به مراتب بالاتر از خرید می کند چرا که حاضر نیست سرمایه خود را کاهش دهد بر این اساس نباید این روند را تشنج در بازار دانست بلکه آن چه امروز باعث برهم ریختن بازار و ایجاد حاشیه سود شده، دلار و نوسانات آن است. محمدی نیکخواه با اشاره به اظهارات مطرح شده مبنی بر ضرورت افزایش 60 تا 80 درصدی قیمت خودرو در شرایط فعلی تصریح کرد: در صورت ادامه تولید با قیمت های قبلی از سوی خودروساز، سرمایه او با افت مواجه خواهد شد هرچند که خودروساز هم اکنون در حال تولید با روند قبلی بوده و دعوتنامه هایی که تا 20 روز پیش صادر کردند بر اساس قیمت گذشته محاسبه شده است.

وی تاکید کرد: در حال حاضر حاشیه سود بازار خودرو تنها به دلیل فروش خودروهای ثبت نامی با قیمت بالاتر است در حالی که خودروساز هیچ نفعی از این سود نمی برد اما در عین حال فروشندگان این خودروها نیز در حالی به تنشج در بازار متهم می شوند که برای حفظ سرمایه خود ناگزیر به این اقدام هستند. این فعال بازار خودرو، ریشه اصلی ایجاد حاشیه سود را اقتصاد ناسالم اعلام و اظهار کرد: در حال حاضر هیچ رانتی در بازار خودروهای داخلی وجود ندارد و تا زمانی که اقتصاد اصلاح نشود، این روند همچنان وجود خواهد داشت بنابراین یا باید مانع از پیش فروش خودروها شود که به دلیل کمبود نقدینگی خودروسازان امکانپذیر نیست و یا باید نسبت به اصلاح اقتصاد اقدام کرد چرا که اقتصاد مریض در حال حاضر منجر به ضررو زیان های زیادی برای مردم شده است.