تفاوت نگاه در خصوص صحت معاینه فنی و تفاوت آمارهای دولت و شهرداری در خصوص تاکسی های فرسوده شهر تهران برخی از موارد مطرح شده در گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما بود.

مهدی چمران در گفتگو ویژه خبری شب گذشته با بیان اینکه در حوزه آلودگی هوا کمبود قانون نداریم، گفت: آلودگی هوای فعلی شهر تهران نشان می دهد دستگاه های متولی به خوبی به وظایف خود عمل نکردند. طرح جامع کاهش آلودگی هوا نخستین بار در سال ۸۸ تصویب شد و یک بار دیگر در دهه ۸۰ مورد بازنگری قرار گرفت. در دوره سوم نیز این قانون دوباره مورد بازنگری و بررسی قرار گرفت و به دولت ارائه دادیم که مورد استقبال دولت نیز قرار گرفت. در این قانون جامع ۲۳ دستورالعمل تدوین شده بود که کم و بیش هیچ کدام از آنها به طور کامل و مطلوب اجرایی نشده است.

در ادامه این گفتگو وحید حسینی مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران گفت: براساس مطالعاتی که انجام شده حدود ۸۰ درصد آلودگی های هوای شهر تهران را خودروهای متحرک تولید می کنند و سالانه ۸۰۰ هزار تن آلودگی از سوی منابع متحرک که شامل انواع خودروهای سواری، دیزلی، موتورسیکلت، خودروهای کاربراتوری و دیزلی که فاقد هرگونه تجهیزات کنترل آلایندگی هستند تولید می شود.

وی با بیان اینکه آخرین مصوبه طرح جامع آلودگی هوا جز یکی دو مورد معدود اجرایی نشده است، گفت: در تمامی موارد تاخیر، عدم پیشرفت و غیره می بینیم.

در ادامه این برنامه سید وحید سعادت سرپرست معاونت نوسازی ناوگان ستاد مدیریت و حمل و نقل سوخت با بیان اینکه یک میلیون و ۲۰۰ هزار خودروی فرسوده در کل کشور وجود دارد، گفت: این خودروهای فرسوده انباشت سال های گذشته است که تعداد آن در کلانشهرها به نسبت شهرهای کوچک کمتر است.

۱۲۰۰۰۰۰ خودروی فرسوده در هشت سال نوسازی شدند

وی با بیان اینکه در طول ۸ سال اخیر یک میلیون و ۲۰۰ هزار خودروی فرسوده نوسازی شدند، گفت: در سال های ابتدایی خودروسازان مسئولیت نوسازی خودروها را برعهده داشتند سپس کمک بلاعوض دولتی سبب تحرک در این بخش شد اما متاسفانه در سال های ۹۱ و ۹۲ با کاهش نوسازی روبرو بودیم.

وی با اشاره به اینکه بخشی از نوسازی خودروهای فرسوده برعهده واردکنندگان خودرو است، گفت: سال گذشته براساس همین قانون مسئولیت محیط زیستی واردکنندگان خودرو، ۴۷۰ هزار خودروی فرسوده اسقاط شده است.

وحید حسینی در ادامه این برنامه با بیان اینکه در شهر تهران خودروی فرسوده زیادی وجود دارد گفت: حدود ۳۰۰ الی ۴۰۰ هزار خودروی کاربراتوری در شهر تهران تردد می کنند که سال تولید آن مربوط به سال قبل از ۸۲ است که این تعداد ۱۰ درصد خودروهای تهران را تشکیل می دهند اما منشا ۵۰ درصد آلودگی هوای تهران هستند.

مهدی چمران نیز با انتقاد از اینکه چرا ۱۷ هزار تاکسی فرسوده در اولویت های نوسازی قرار ندارند درخواست کرد: همانند خودروهای سواری نوسازی ناوگان تاکسیرانی که در روز های آلوده در مرکز شهر تردد می کنند در اولویت نوسازی قرار گیرند.

سعادت در پاسخ به چمران گفت: براساس آمارهای موجود تهران دارای ۱۰ هزار تاکسی فرسوده است و شاید در عدد ۱۷ هزار تاکسی های اسقاطی سال های آینده را به حساب آورده ایم.

حسینی خطاب به سعادت گفت: آمار ۱۷ هزار آمار صحیحی است و این تاکسی ها به اندازه ۵۰ هزار خودرو تولید آلایندگی می کنند اما نوسازی آنها در اولویت قرار ندارد.

بحث اینجاست که تاکسیهای فرسوده را تعویض نمی کنند. فقط ستاد مسئول نیست. بانکها مسئولند، خودروسازان مسئولند و پروسه خیلی سخت است تا اینها تعویض شوند.

سعادت در پاسخ به این ابهام گفت : این پروسه نیاز به هماهنگی بین بخشی از وزارت کشور، تاکسی رانی شهری و … دارد. از اواسط شهریور ماه سال جاری پروسه جدید اسقاط تاکسیها شکل گرفت و ۱۷۰۰ نفر ثبت نام امسال بود که به بانک معرفی شدند.

چمران نیز با بیان این که در این حوزه هماهنگی بین دستگاه ها را کم داریم گفت : بزرگترین مشکل ما نبود مدیریت یکپارچه شهری است. مشخص نیست چه نهادی باید چه کار کند. اتوبوس، مترو چه طوری باید جایگزین سواری شود؟ مردم را تشویق به استفاده از وسایط نقلیه عمومی کنیم. ولی کمبود تاکسی و اتوبوس داریم .

وی با بیان این که هر سال باید ۱۰۰۰ دستگاه اتوبوس به تهران واگذار شود گفت: ۶ سال است دولت و وزارت کشور هیچ اتوبوسی به تهران نداده اند. هر نوع اتوبوسی که بدهند، مانند سوخت CNG و گاز استفاده می کنیم. الان ۶ سال است اتوبوس وارد شهر تهران نشده، تا آنجا که شهرداری مجبور شده اتوبوسهای دوکابینه از چین بخرد و وارد کند. شهرداری نمی تواند ۱۰۰۰ دستگاه اتوبوس بخرد. برای مترو نیاز به فایناس خارجی دارد. با ۵۰ میلیاردی که می گیریم می شود ۳۰۰ متر مترو ساخت در حالی که نیاز به ۲۵ کیلومتر مترو در سال داریم.

دکتر حسینی هم در ادامه این برنامه با بیان این که برنامه کاهش آلودگی هوا، ارزان نیست گفت : این برنامه شامل سوبسید می شود و هر ریالی که صرف می شود باعث سرمایه گذاری ۱۵ برابری می شود. هیچ شهری با بودجه خودش نمی تواند این برنامه را پیش ببرد و نیاز به بودجه های ملی است.

رضا امینی رئیس شورای شهر اصفهان از دیگر میهمانان این برنامه در خصوص آلودگی هوای شهر تهران گفت: اصفهان نیز مستثنی از کلانشهرها نیست. اصفهان البته در محاصره صنایع آلاینده است. نقش دولت در کمک به کلانشهرها برای تامین اتوبوس، اعطای تسهیلات به تاکسی داران بی بدیل است. عوامل آلودگی مشابه است ولی صنایع بیشترین مشکل را در اصفهان دارند. برای تعیین میزان و سهم آلایندگی در اصفهان، دیروز طرحی را به تصویب رساندیم. امیدواریم نقش دولت در این زمینه بیشتر از گذشته شود. اگر هفته ای ۱۰۰۰ متر خیابان در عرض ۲۰ متر ایجاد کنیم، فقط پاسخگوی پارکینگ خودروهایی است که هر هفته شماره می شوند.

معاینه فنی موضوع دیگری بود که در این برنامه به آن پرداخته شد . چمران با بیان این که مراکز معاینه فنی در تهران دقیق هستند گفت :ممکن است در خارج از شهر یا تخلفاتی در داخل شهر باشد، ولی دقت لازم صورت می گیرد.

وی ادامه داد: مراجعه خودروها به مراکز معاینه فنی در ماه های مختلف متفاوت است، در ماه های ابتدای سال، مراجعه به مراکز معاینات کند است و بیکار می مانند و می خواهند تعطیل کنند. آخر سال که می شود، صف ها طولانی ایجاد می شود. اگر معاینه فنی در طول سال تقسیم شود نه صف ایجاد می شود نه مرکز تعطیل می شود. آنچه در تهران صورت می گیرد دقیق است و اگر تخلفاتی هم باشد رسیدگی می کنیم.

حسینی نیز یادآوری کرد : موتور سیکلت ها هم باید معاینه فنی شوند ولی ما هیچ اعمال قانونی روی موتورسیکلتها نداریم. در تهران ۱ میلیون موتورسیکلت داریم که عمدتا ۱۲۵ سی سی کاربراتوری هستند که هر کدام ۴ برابر یک خودرو آلایندگی دارند. ما در منطقه ۱۲، ۹۰۰ هزار تردد خودرو را ثبت کردیم. اینها ساخته می شوند و حتی بعضا سند هم ندارند. جریمه هم فایده ای ندارد. حتی صاحب موتورسیکلت هم شناسایی نمی شود.

سردار حسینی رئیس راهنمایی و رانندگی تهران هم یکی از میهمانان تلفنی این برنامه با بیان این که در تهران ۳میلیون و ۷۰۰ هزار خودرو وجود دارد. حدود ۴۵ درصد اینها، زیر ۵ سال ساخت هستند و نیاز به معاینه فنی ندارند گفت: در بررسی میدانی ما ۴۳ درصد دارای برگ معاینه فنی هستند و خودروهای فاقد معاینه فنی کمتر از ۱۳ درصد است. نکته مهم و قابل توجه این است که از ۴۳ درصد دارای برگه معاینه فنی، بیشتر این خودرو ها دارای آلایندگی و دودزایی بودند. یعنی با چشم هم دودی که از اگزوز آنها خارج می شود، هم دیده می‌شد. بیش از ۵۰ درصد خودروهای دارای معاینه فنی به وسیله ارتباط و دلالی برگه گرفته اند. در تهران وضعیت معاینه فنی بهتر است ولی باز هم مسایلی وجود دارد.

به گفته سردار حسینی در ۹ ماه که از سال ۹۴ سپری می شود ۵۳۰ هزار برخورد با خودروهای آلاینده ،معاینه فنی و دود زا به صورت توقیف، جریمه و …انجام شده است .

دکتر حسینی با رد آمار پلیس گفت : آمارها نشان می دهد که تعداد مراجعه کنندگان به مراکز معاینه فنی حدود ۱۰ درصد است و شما با آمار غلط بحث می کنید.

سردار حسینی نیز در واکنش به این سخنان گفت : آمار غلط، آمار شما است که متاسفانه فکر کنید می شود با مباحث عملیاتی که نیاز به کار میدانی دارد می شود با جزوه و کتاب دانشگاهی برخورد کرد.کدام عقل سلیم و کدام منطق می گوید این آلودگی با این حد و شرایط وحشتناک را فقط ۳۰۰ هزار خودرو ایجاد می کند؟

دکتر حسینی پاسخ داد: محاسبات دانشگاهی این را می گوید.

سردارحسینی هم گفت: محاسبات دانشگاه شما را قبول نداریم.و متاسفانه جواب نداده است .

دکتر حسینی اضافه کرد : محاسبات علمی این را می گوید. همان محاسباتی که شما قبول ندارید می گوید یک خودروی کاربوراتوری به ازای هر کیلوگرم پیمایش ۴۰ گرم آلودگی ایجاد می کند. یک خودرو با استاندارد یورو ۲، برای هر کیلومتر پیمایش ۲.۷ گرم آلایندگی ایجاد می کند. محاسبه تفاوت اینها، دکترا نمی خواهد. هر دانشجوی ترم اولی هم می تواند این را حساب کند. به نظر من پلیس در برخورد با متخلفان و دودزاها، اغماض کرده و باعث این وضعیت شده است .

سردار حسینی هم در پاسخ به این مدیر شهری گفت: یک خودرو با یک تکه کاغذ به عنوان معاینه فنی مشکلش حل نمی شود. بیش از نیمی از خودروهایی که کاغذ معاینه فنی دارند، دودزا هستند. این که تصور کنیم با دادن یک تکه کاغذ به نام معاینه فنی می شود مشکل را حل کرد، قطعا اشتباه است. باید علت ها را جویا شد. اگر وضعیت ناوگان خودرویی امروز مناسبت تر است یا ۱۰ سال پیش؟

وی ریشه مشکلات آلودگی هوای تهران را توسعه نامتوازن شهر تهران به عنوان مراکز متعدد اقتصادی، سیاسی، تجاری، فرهنگی، آموزشی، درمانی و … عنوان کرد و گفت: به جای اینکه بیاییم ساده انگارانه و مثلا علمی مسایل پیش پاافتاده ای که واقعا با عقل و منطق جور درنمی آید داشته باشیم. چرا این دودوتا چارتا، ۵ سال پیش خودنمایی نمی کرد؟