گزارش تحقیق و تفحص مجلــس از صنـعــت خودروسازی منتشر شد و برای نخستین بار از ترکیب دقیق سهامداران شرکت‌های خودروساز پرده برداشت.

این برای نخستین بار در طول یک دهه گذشته است که مرجعی قانونی اطلاعات شفافی از ترکیب مالکان و سهامداران صنایع بزرگ خودروسازی ایران ارائه می‌دهد. تا پیش از این ادعا می‌شد دولت حداکثر 20درصد سهام دوقلوهای خودروسازی را دراختیار دارد و مابقی را به بخش خصوصی واگذار کرده است. گزارش تحقیق و تفحص مجلس نشان می‌دهد که در طول 4سال گذشته ترکیب سهامداری شرکت‌های خودرو ساز در بورس اوراق بهادار دچار تغییرات اساسی شده ولی نقش دولتی‌ها و شبه‌دولتی‌ها همچنان در صنعت خودرو پررنگ است.

هرچند این گزارش آمار دست اولی از شرایط سهام خودروسازان در اختیار بازار سرمایه قرار می‌دهد اما به‌نظر می‌رسد در برخی از بند‌ها دارای ابهاماتی است و در برخی اشارات بی‌طرفی رعایت نشده است.در بند اول گزارش تحقیق و تفحص مجلس ترکیب سهامداری شرکت ایران خودرو بررسی و تأکید شده که شرکت ایران خودرو دارای 14سهامدار بوده و حدود 82درصد از سهام این شرکت، دولتی و شبه‌دولتی است.

هرچند هیأت تحقیق و تفحص تداوم حضور دولت و شبه‌دولت را در صنعت خودرو نقد کرده اما به سیاق سابق حضور بخش خصوصی را هم برنتابیده چنان که در یکی از بندهای این گزارش تأکید شده، شرکت صنایع تولیدی کروز از طریق 2شرکت تدبیر سرمایه آراد و سپهر ایرانیان کیش مالک26.9درصد از سهام شرکت ایران‌خودرو است و یک عضو در هیأت‌مدیره این شرکت دارد که این موضوع نقض قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل44 قانون اساسی و مصوبات شورای رقابت است. در این بند مشخص نیست به چه دلیل خرید سهام خودروسازان توسط یک شرکت خصوصی نقض قانون تلقی شده است؟

در ادامه گزارش تحقیق و تفحص مجلس از تداوم نقش پر رنگ دولت در سهام شرکت سایپا پرده برداشته شده است. براساس قانون اصل44 دولت مکلف بوده است سهامش را به بخش خصوصی واگذار کند.در بند سوم از بخش اول گزارش تحقیق و تفحص مجلس تأکید شده که شرکت سایپا دارای 10سهامدار اصلی است. مالکیت حدود 37درصد آن در اختیار سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران است. این شرکت دارای سهام عمده شرکت‌های سرمایه‌گذاری سایپا و سرمایه‌گذاری گروه صنعتی رناست که این سه شرکت نیز به‌صورت ضربدری در مجموع 46درصد سهام سایپا را در اختیار دارند.

گروه تحقیق و تفحص مجلس در ادامه گزارش خود آورده است: شرکت سرمایه‌گذاری گروه صنعتی رنا مالکیت حدود 13درصد از سهام شرکت ایران‌خودرو و حدود 15درصد از سهام شرکت سایپا را در تملک خود دارد. ترکیب سهامداران شرکت رنا گویای این واقعیت است که عمده سهام این شرکت متعلق به بخش دولتی یا شبه‌دولتی است.