سایپا آریا اتوماتیک

سایپا آریا نخستین کراس‌اوور این شرکت و در عین حال دومین کراس‌اوور ملی پس از ایران‌خودرو ری‌را به شمار می‌رود؛ خودرویی که مسیر طولانی و پر فراز و نشیبی را تا رسیدن به نسخه نهایی پشت‌سر گذاشته است.

آریا در اصل نسخه هاچ‌بک کراس از سدان شاهین محسوب می‌شود و بر پایه پلتفرم SP100 سایپا توسعه یافته است. این خودرو پس از چندین سال تأخیر، سرانجام در نمایشگاه خودروی مشهد 1404 رونمایی شد و توجه رسانه‌ها و علاقه‌مندان به خودرو را به خود جلب کرد.

در حالی‌که دیگر پروژه ملی یعنی ایران‌خودرو ری‌را با وجود مشکلات فنی متعدد، به مرحله تولید و عرضه رسیده و امروز در خیابان‌ها حضور دارد، سایپا آریا تازه به نسخه نهایی رسیده است. این موضوع نشان می‌دهد روند توسعه و عرضه آریا بسیار کندتر بوده و همین تأخیر، آن را در موقعیتی دشوارتر در مقایسه با رقبای داخلی و خارجی قرار داده است.

ویدیو معرفی سایپا آریا - نسخه نهایی:

مشخصات فنی سایپا آریا

سایپا در سال‌های اخیر مسیر پرچالشی را در انتخاب پیشرانه برای محصولات جدید خود طی کرده است. از موتور M15 توربوشارژ که در شاهین G استفاده شد و به دلیل ضعف‌های عملکردی با استقبال کمی مواجه شد، تا معرفی پیشرانه ME16 در پاییز ۱۴۰۱ که با الهام از موتور TU5 ایران‌خودرو و تغییراتی در بخش‌هایی مانند زمان‌بندی متغیر سوپاپ‌ها توسعه یافته بود. عرضه موفق شاهین پلاس با این پیشرانه نشان داد که انتخاب یک موتور مناسب می‌تواند مسیر موفقیت یک محصول تازه را هموار کند.

نسخه نهایی سایپا آریا قرار است با پیشرانه‌ای متفاوت عرضه شود. این موتور چهار سیلندر ۲ لیتری تنفس طبیعی N20 از خانواده میتسوبیشی با حجم دقیق ۱۹۹۸ سی‌سی طراحی شده است. توان خروجی آن برابر با ۱۳۸ اسب‌بخار در ۶۰۰۰ دور بر دقیقه و گشتاور آن ۱۸۹ نیوتن‌متر در ۴۴۰۰ دور بر دقیقه است. نیروی پیشرانه از طریق یک گیربکس ۶ سرعته اتوماتیک AT به چرخ‌های جلو منتقل می‌شود.

از نظر مصرف سوخت، آریا به‌طور ترکیبی حدود ۷.۵ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر مصرف دارد و به یک باک ۴۷ لیتری مجهز است. همچنین این خودرو استاندارد آلایندگی یورو ۶ را پاس می‌کند.

با این حال، هنوز نمی‌توان درباره عملکرد نهایی پیشرانه‌ی جدید سایپا قضاوت قطعی داشت؛ چراکه تا زمانی که خودروها به‌صورت گسترده در خیابان‌ها حضور پیدا نکنند و مورد استفاده قرار نگیرند، نقاط قوت و ضعف آن‌ها به‌طور دقیق مشخص نخواهد شد.

آریا در محور جلو به سیستم تعلیق مک‌فرسون و در محور عقب به تیر پیچشی یکپارچه مجهز شده است. این ترکیب معمولاً سواری متوسطی ارائه می‌دهد و نباید از آن انتظار سطح بالایی از پایداری یا راحتی مشابه خودروهای وارداتی داشت. ترمزهای جلو و عقب نیز از نوع دیسکی هستند.

آریا در محور جلو به سیستم تعلیق مک‌فرسون و در محور عقب به تیر پیچشی یکپارچه مجهز شده است. این ترکیب در بسیاری از خودروهای اقتصادی رایج است و سواری متوسطی ارائه می‌دهد، اما طبیعتاً نباید از آن انتظار پایداری و راحتی در حد خودروهایی داشت که در محور عقب از سیستم تعلیق مولتی‌لینک بهره می‌برند. ترمزهای جلو و عقب نیز از نوع دیسکی هستند.

امکانات رفاهی سایپا آریا

سایپا آریا با مجموعه‌ای از امکانات رفاهی در کلاس کراس‌اوورهای اقتصادی عرضه می‌شود که می‌تواند بخش قابل توجهی از نیازهای روزمره خریداران را پوشش دهد.

این خودرو به سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک، آینه‌های جانبی با تنظیم برقی و گرمکن، چراغ روشنایی روز (Daylight Running Light)، چراغ‌های اتوماتیک (Auto Light)، چراغ همراهی تا درب منزل، سانروف، روف‌ رک و شیشه‌های عقب دودی، نمایشگر تعویض دنده، صندلی‌های جلو با روکش چرمی، گرمکن صندلی و ایزوفیکس (ISO FIX) برای نصب ایمن صندلی کودک در صندلی عقب برای سرنشینان جلو مجهز شده است. صندلی راننده قابلیت تنظیم برقی در ۶ جهت دارد و صندلی شاگرد به‌صورت ۴ حالته دستی تنظیم می‌شود.

در بخشی دیگر امکاناتی مانند ورود بدون کلید (PEPS)، استارت دکمه‌ای، نورپردازی داخلی، کنترل سیستم صوتی از روی فرمان، شارژر وایرلس، پورت USB و شارژر برای سرنشینان عقب و نمایشگر سیستم کنترل فشار باد تایر (TPMS) در نظر گرفته شده است.

در بخش ایمنی و سهولت رانندگی، امکاناتی مانند کروز کنترل به همراه محدودکننده سرعت، شیفتر پشت فرمان، ترمز پارک برقی با قابلیت اتوهلد، سنسور پارک عقب و دوربین دنده عقب به راننده کمک می‌کنند.

امکانات ایمنی سایپا آریا

در زمینه ایمنی، سایپا آریا هنوز فاقد تست‌های تصادف معتبر بین‌المللی است و اطلاعات دقیقی از عملکرد آن در شرایط واقعی در دسترس نیست. این کراس‌اوور ایرانی تنها به دو کیسه هوا برای سرنشینان جلو مجهز است که نسبت به بسیاری از رقبا تعداد کمتری محسوب می‌شود.

با این حال، آریا به مجموعه‌ای از سامانه‌های ایمنی و کمکی راننده مجهز است که شامل موارد زیر هستند:

سیستم ترمز ضدقفل (ABS) – توزیع الکترونیکی نیروی ترمز (EBD) – کنترل پایداری الکترونیکی (ESC) – سیستم کنترل کشش (TCS) – کمک به حرکت در سربالایی (HSA) – کنترل سرعت در سرازیری (HDC) – سیستم کمکی ترمز هیدرولیک (HRB) – هشدار بستن کمربند ایمنی (SBR) – سیستم هشدار نقطه کور (BSD).

طراحی ظاهری سایپا آریا

سایپا آریا در طراحی بدنه شباهت زیادی به شاهین دارد؛ به‌ویژه در بخش‌های جلو و کناری که فرم چراغ‌ها، خطوط بدنه و شمای کلی تقریباً مشابه باقی مانده است. تغییر اصلی در این بخش، اضافه شدن قطعات پلاستیکی اطراف گلگیرها و سپرها است که بیشتر برای القای حس یک کراس‌اوور مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

در نمای عقب اما تغییرات بیشتری به چشم می‌خورد. برخلاف شاهین که از خطوط تیز و تا حدی ناهمگون استفاده کرده بود، آریا در طراحی عقب خود به سراغ خطوط نرم‌تر و هماهنگ‌تر رفته است. این موضوع باعث شده نمای پشت خودرو یکدست‌تر و متناسب‌تر به نظر برسد.

از نظر ابعاد، سایپا آریا دارای ۴۳۶۰ میلی‌متر طول، ۱۷۷۳ میلی‌متر عرض، ۱۵۶۱ میلی‌متر ارتفاع و فاصله محوری ۲۶۵۰ میلی‌متر است. این اندازه‌ها نزدیک به بسیاری از کراس‌اوورهای هم‌رده هستند، با این تفاوت که ارتفاع خودرو کمی کوتاه‌تر است.

یکی از نکات قابل نقد در طراحی، استفاده از تایرها و رینگ‌های باریک است. این انتخاب باعث شده نمای جانبی خودرو تا حدی خالی و نامتناسب دیده شود و حس قدرت و استحکام بدنه کمتر به چشم بیاید.

نکته‌ای که نباید نادیده گرفت، تأخیر چندساله در به تولید رسیدن پروژه آریا است. هرچند این موضوع لزوماً به معنای ضعف مستقیم در محصول نیست، اما در عمل باعث می‌شود طراحی و پلتفرم خودرو پیش از ورود رسمی به بازار، نسبت به رقبای روز دنیا عقب‌تر به نظر برسد. به بیان دیگر، هرچه عرضه یک خودرو بیشتر طول بکشد، احتمال از مد افتادن طراحی و قدیمی جلوه دادن ساختار آن افزایش پیدا می‌کند؛ مسئله‌ای که درباره آریا نیز صادق است.

طراحی داخلی سایپا آریا

در ابتدای مراحل توسعه، سایپا قصد داشت داشبورد شاهین را در آریا نیز به کار بگیرد، اما در ادامه این تصمیم کنار گذاشته شد و طراحی جدیدتری برای کابین در نظر گرفته شد. نسخه‌های نمایشگاهی نشان می‌دهند که سایپا برای طراحی فضای داخلی آریا سرمایه‌گذاری بیشتری انجام داده و ظاهر کابین توانسته توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب کند.

استفاده از نمایشگر مالتی‌مدیا و کلاستر دیجیتال یکپارچه، تریم داخلی دو رنگ قهوه‌ای و مشکی، دسته‌دنده الکترونیکی و فرمان دی‌کات با طراحی جدید از جمله تغییراتی هستند که حس مدرن‌تری به کابین می‌بخشند. همچنین وجود نورپردازی داخلی به جذابیت فضای کابین اضافه کرده است. با این حال، صندلی‌ها که مشابه نمونه استفاده‌شده در شاهین اتوماتیک هستند، همچنان با چرم مصنوعی نسبتاً بی‌کیفیت پوشیده شده‌اند. این موضوع شاید در شاهین چندان به چشم نمی‌آمد، اما در آریا با توجه به جایگاه بالاتر و قیمت بیشتر، می‌تواند نقطه ضعف محسوب شود.

سایپا آریا در بازار و رقبا

سایپا آریا در بازاری عرضه می‌شود که همواره پررقابت و شلوغ بوده است. از یک‌سو، کراس‌اوورهای چینی مونتاژی سهم بزرگی از بازار ایران را به خود اختصاص داده‌اند؛ و از سوی دیگر، محصولات داخلی تازه‌واردی مانند ری‌را و آریا نیز به همین سگمنت وارد شده‌اند.

در ماه‌های اخیر، محصولات تازه‌ای همچون لاماکو فلو، KMC SR3، ری‌را، سیتروئن C3 XR و هایما S5 پرو معرفی شده‌اند که هرکدام تلاش کرده‌اند جایگاهی برای خود پیدا کنند. در کنار آن‌ها، کراس‌اوورهای تثبیت‌شده‌تری مانند ام‌وی‌ام X55 پرو و تیگارد X35 نیز حضور پررنگی در این رده قیمتی دارند. مجموع این مدل‌ها باعث شده بازار کراس‌اوورهای کامپکت ایران متنوع‌تر از همیشه باشد و مشتریان با گزینه‌های متعددی روبه‌رو شوند.

ورود خودروهای ملی مانند ری‌را و آریا به این کلاس، اهمیت ویژه‌ای دارد. این دو محصول در واقع تلاش خودروسازان داخلی برای حضور پررنگ‌تر در بازاری است که تاکنون بیشتر در اختیار برندهای خارجی بوده است.

با وجود علاقه بالای مشتریان ایرانی به کراس‌اوورها، باید توجه داشت که رقابت با برندهای چینی به‌ویژه از نظر سطح امکانات رفاهی و ایمنی برای سایپا آریا ساده نخواهد بود. موفقیت این خودرو بیش از هر چیز به عواملی همچون قیمت‌گذاری نهایی، کیفیت ساخت، خدمات پس از فروش گسترده و توانایی سایپا در جلب اعتماد مشتریان بستگی خواهد داشت.