هرساله با رسیدن به فصل پاییز، شاهد آغاز بارندگی ها در شهر ها و جاده های کشور هستیم، رانندگی در شرایط بارانی ابدا موضوع سرگرم کننده ای نیست، در این شرایط غالبا دید رانندگان و عابرین بسیار ضعیف تر از حالت عادیست و سطح جاده ها و خیابان ها نیز لغزنده است، و آنچه اکثریت میخواهند، این است که زودتر به مقصد خود برسند، بنابراین تعجبی ندارد که روزهای بارانی، از پر حادثه ترین و خطرناک ترین روزها برای رانندگی هستند؛ در این مطلب سعی میکنیم مهمترین نکات و مواردی را که باید برای رانندگی در شرایط بارانی رعایت کنیم ذکر کنیم و ببینیم با رعایت چه نکاتی می‌توانیم سفری امن و مطمئن را تجربه کنیم؟

شرایط نا مساعد جاده وقتی با بی احتیاطی و نا آگاهی رانندگان در مورد چگونگی راندن در این شرایط همراه می شود، می‌تواند حوادث و سانحه های بسیاری ایجاد کند.

اما رانندگی در باران، آنطور که بنظر می‌رسد هم ترسناک نیست، چرا که با دانستن نکات ایمنی و رعایت چند نکته ساده، می توانید سفری آسوده و ایمن را تجربه کنید.
هرچند همچنان باید به این نکته اشاره کنیم که شما هرچقدر هم به اصول رانندگی در باران آشنا باشید و آنهارا به درستی رعایت کنید، اما خطر دیگر رانندگان نا آگاه که بدون احتیاط لازم می رانند، همواره وجود داشته و ممکن است بی احتیاطی آن ها برای شما دردسر ساز شود، بنابر این تغییر زمان سفر به زمانی که اوضاع جوی مساعد تر باشد، همواره بهترین انتخاب است. اما در صورتی که چاره ای جز رانندگی در شرایط بارانی وجود نداشته باشد.

با رعایت چه نکاتی می‌توانیم سفری امن و مطمئن را تجربه کنیم؟

در این مطلب تصمیم گرفتیم تا در کنار یکدیگر به مرور تمام نکاتی که لازم است در شرایط جوی نامناسب برای داشتن سفری امن و پر آرامش رعایت کنیم بپردازیم...، شاید بعضی از توصیه های نوشته شده در این مقاله در نظر بسیاری از شما، مواردی بدیهی و پیش پا افتاده بنظر برسند، یا برخی از شما هنگامی که تا اواسط این مطلب را مطالعه کردید، از طولانی بودن آن خسته شده و صفحه را ببندید! اما فراموش نکنیم دانستن و از آن مهم تر رعایت کردن تک تک این موارد، گاه می‌تواند شما و همسفرانتان را از خطرات بزرگ مالی و جانی مصون دارد، پس تا پایان ما را همراهی کرده و در آخر، نکاتی را که احتمالا از دید نویسنده پنهان مانده، در قسمت نظرات مطرح کنید...

به طور کلی مجموعه الزامات سفر در هوای بارانی به دو دسته کلی تقسیم می شوند، اول آماده بودن خودرو و تجهیزات آن و بعد، آگاهی و آمادگی راننده.

آماده سازی خودرو برای رانندگی در بارن!

1- لاستیک مناسب!

تایرها، قسمتی از خودرو هستند که هوای بارانی و جاده خیس، بیشترین تاثیر را در عملکرد آنها می‌گذارد، وظیفه اصلی لاستیک خودرو حفظ اصطکاک و کشش کافی میان خودرو و سطح جاده است و در صورت لغزندگی جاده، کار تایر برای انجام این وظیفه سخت تر می شود.

لاستیک مناسب رانندگی در باران 

- به نظر نگارنده، مدت زمانی که از تولید لاستیک گذشته، گاه می‌تواند مهم ترین مورد باشد، معمولا برخی لاستیک ها با گذشت زمان طولانی از تاریخ تولیدشان، خشک تر شده و چسبندگیشان مخصوصا در زمانی که جاده لغزنده است کاهش می یابد، بنابراین همواره حواستان به تاریخ تولید لاستیک خودرو باشد.

- مورد مهم بعدی، 4 فصل بودن تایر هاست، متاسفانه اکثر تایر های وارداتی موجود در بازار ما، تایرهای تابستانی هستند و نوع طراحی آج لاستیک های آنها به گونه ایست که نمی توانند به راحتی آب روی جاده را شکافته و به سمت خارج هدایت کنند.

بنابراین هنگام خرید لاستیک، به شکل آج و شیار های روی تایر نیز دقت کنید(هنگام خرید، به گفته های فروشنده اکتفا نکرده و حتما خودتان مشخصات تایر مورد نظر را از سایت سازنده بررسی کنید)

- مساله بعدی نیز میزان کارکرد لاستیک ها و مقدار آج لاستیک است، اگر آج لاستیک شما کم باشد، آب روی جاده به راحتی کنار نمیرود و باعث کاهش چسبندگی لاستیک به سطح زمین خواهد شد.

- مورد آخر، از مناسب بودن فشار هوای تایرها اطمینان حاصل کنید، کم یا زیاد بودن فشار هوا لاستیک نیز تاثیر مهمی در چسبندگی لاستیک و توانایی های آن در شرایط بارانی دارد...

• میزان فشارهوا و همچنین اندازه و سلامت آج لاستیک لاستیک خودرو را به صورت ماهیانه و منظم بررسی کنید.

تفاوت تایرهای تابستانی، زمستانی و تمام فصل چیست؟

تجهیزات ایمنی و روشنایی

- سیستم برف پاک کن خودرو نقش مهمی در تامین دید مورد نیاز راننده در هوای بارانی دارد، قبل از تصمیم به سفر در فصول بارندگی، از سلامت موتور های برف پاککن، شیشه شور و تیغه ها اطمینان حاصل کنید.
• به صورت منظم تیغه های برف پاک کن خودرو را بررسی کرده و در صورت نیاز تعویض کنید.

- برای سفر در زمان بارندگی، از عملکرد صحیح و استاندارد بودن چراغ های خودرو خود مطمئن باشید، ضمنا این نکته را فراموش نکنید که پرتاب نور بیشتر الزاما به معنی دید بهتر در زمان بارندگی نیست، نور چراغ های زنون و هد لایت که این روزها طرفداران زیادی میان جوانان پیدا کرده اند، در غالب موارد سفید رنگ است و نور سفید، با وجود قدرت پرتاب بیشتر، موجب کاهش دید در زمان بارندگی خواهد شد، چرا که میزان بازتاب نور سفید رنگ بسیار بالاست....

• سیستم روشنایی خودرو را به طور منظم بازدید کنید.
- ترمز ها:در زمان بارندگی، همواره چسبندگی تایر ها کمتر از دیگر مواقع است، همچنین احتمال خیس شدن دیسک و لنت های ترمز نیز وجود دارد، بنابراین احتمال قفل شدن چرخ ها، یا بالعکس، کاهش قدرت ترمز وجود دارد اما در صورتی که سیستم ترمز و ABS خودرو عملکرد ایده آل خود را داشته باشند، می‌توان امیدوار بود تاثیرات مضر بارندگی بر قدرت ترمز خودرو، به حداقل ممکن برسد.
• از لنت های استاندارد و با کیفیت استفاده کنید، روغن ترمز خودرو را نیز در موعد مقرر در دفترچه راهنمای خودرو تعویض نمایید.

طرز صحیح رانندگی در هوای بارانی چیست؟

• شاداب و سرحال پشت رول بنشینید!
در شرایط جوی نا مساعد، تمرکز کامل و توجه جدی راننده به جاده بیشتر از دیگر مواقع اهمیت دارند، بنابراین حتما سرحال و قبراق پشت فرمان بنشینید و اگر حتی کمی احساس خستگی می‌کنید، توقف کرده و دقایقی استراحت کنید...

• فرمان خودرو را با هر دو دست کنترل کنید!
هنگامی که در هوای بارانی می رانید، آب گرفتگی های مسیر و دریاچه هایی که معمولا سرو کله شان وسط بزرگراه ها پیدا می شود، از بزرگترین خطرات در کمین شما هستند، زمانی که با سرعت وارد یکی از آن ها می شوید، به یکباره نیرویی بازدارنده را در مقابل حرکت خودرو حس می‌کنید (به این اتفاق، *آب سواری می گوییم)، همچنین احتمال اینکه فرمان خودرو به طور ناگهانی به یک سمت کشیده شده و باعث انحراف خودرو شود بسیار زیاد است، بنابراین زمانیکه در بارندگی سفر می‌کنید، نیروی بیشتری صرف هدایت فرمان خودرو کنید.

*برای آشنایی کامل با پدیده آب سواری و راه های مقابله با آن، این مطلب را مطالعه نمایید.

چرا در باران لیز می خوریم؟

• دست یا انگشت خود را در وسط فرمان نگذارید!
قراردادن دست یا انگشتان بر روی وسط غربیلک، کنترل راننده را بر روی فرمان خودرو کاهش، و زمان عکس العمل او را به شدت افزایش می دهد، همچنین در صورت انحراف فرمان، احتمال آسیب دیدگی و شکستن دستها نیز وجود دارد.

در استفاده از برف پاک کن خساست به خرج ندهید!
هرچقدر دید شما به اطراف خودرو و جاده بیشتر باشد، شما آمادگی بیشتری برای واکنش نشان دادن و کنترل بهتر خودرو دارید، برف پاک کن خودرو اساسی ترین نقش را در حفظ دید شما به جاده دارد، متاسفانه بسیاری از رانندگان، همواره سعی در استفاده حداقلی از برف پاک کن دارند! یعنی تا زمانی که دید جلو به صورت صد درصدی مغشوش نشده باشد، برف پاک کن خودرو را روشن نمی‌کنند! این عمل عجیب، هیچ سودی عایدتان نخواهد کرد! اما خطرات بسیاری برای شما به ارمغان خواهد آورد...

• از بخار زدای شیشه ها استفاده کنید!
در هوای بارانی، به دلیل اختلاف دمای بیرون و داخل خودرو و نیز افزایش رطوبت هوا، شیشه های خودرو به راحتی پوشیده از بخار خواهند شد و استفاده بجا از بخار زدای شیشه و سیستم تهویه مطبوع خودرو، نقش مهمی در حفظ دید لازم راننده دارند. بنابر این همیشه گرم کن شیشه عقب خودرو را روشن نگه دارید، برای پاک شدن شیشه جلو و شیشه های کناری نیز از سیستم بخار زدا استفاده کنید.

- در خودروهایی که فاقد سیستم بخار زدا هستند، به منظور کاهش رطوبت داخل کابین، سیستم تهویه هوا را روشن کنید(دمای تنظیم شده می‌تواند گرم یا سرد باشد...)همچنین سیستم گردش هوا داخل کابین را خاموش کرده و خروجی باد را نیز به سمت بالا (شیشه ها) تنظیم کنید. افزایش سرعت فن تهویه نیز به افزایش سرعت خشک شدن بخار شیشه ها کمک خواهد کرد.

با چراغ روشن برانید!

بارندگی و وجود قطرات باران، علاوه بر کاهش دید شما نسبت به محیط پیرامون، دید دیگر خودروها و عابرین پیاده به شما را نیز کاهش می دهد، با روشن کردن چراغ های خودرو(نورپایین!) علاوه بر اینکه دید بهتری به جاده و ترافیک روبرو پیدا می‌کنید، به دیده شدن خود توسط عابرین دیگر نیز کمک خواهید کرد.

- استفاده از نور بالا ممکن است به خاطر انعکاس نور به سمت خودتان، دیدتان را کاهش دهد.

- رانندگی با چراغ روشن در بارندگی، در بسیاری از کشور ها اجباری است!

• آهسته و با حوصله برانید!
لازم است سرعت حرکت خودرو را متناسب با میزان دید و لغزندگی مسیر تنظیم کنید تا خطر از دست رفتن کنترل خودرو را به حداقل برسانید، پس از شتاب گیری بی مورد و ترمز گرفتن شدید خودداری کنید.

- سرعت مطمئنه را انتخاب کنید نه سرعت مجاز!

• از دیگر خودروها فاصله بگیرید!
در ابتدای این مطلب اشاره کردیم که در زمان بارش باران، قدرت ترمز گیری خودرو به شدت کاهش می یابد، بنابراین در رعایت فاصله طولی با خودروهای جلویی دقتی دوچندان صرف نمایید، همچنین همیشه فرض کنید خودرویی که در کنار شما در حال حرکت است، دارای راننده ای کاملا مبتدی است که ممکن است هر لحظه برای شما نیز خطر ایجاد کند، پس از سبقت های پر ریسک و.... خودداری کنید.

• از تغییر مسیر تندوتیز و ناگهانی اجتناب کنید!
همواره به یاد داشته باشید که چسبندگی خودرو در این شرایط قابل پیش بینی نیست، بنابراین سعی کنید زمان تصمیم گیری برای تغییر مسیر خود را کاهش دهید تا مجبور به تغییر لین ناگهانی و.. نشوید، چرا که در شرایط بارانی، احتمال کم فرمانی، بیش فرمانی و در نهایت اسپین شدن خودرو بسیار بیشتر است...

• از هرگونه ریسک بپرهیزید!
محدودیت ها و حداکثر توانایی حرکتی خودرو (لیمیت ها)، همواره جزو مهم ترین نکاتی است که راننده باید به آنها اشراف داشته باشد، اما باید بدانید که در زمان بارندگی، تمام لیمیت هایی که از خودرو خود می شناسید متفاوت خواهند شد، بنابراین هرچقدر هم که برای رسیدن به مقصد خود عجله دارید، سعی کنید هرگز به آزمودن محدودیت های (لیمیت ها) خودرو خود فکر نکنید.

• زرنگ بازی را فراموش کنید!
بارها دیده ایم هنگامی که آب گرفتکی باعث بسته شدن قسمتی از مسیر و ایجاد ترافیک شده است، برخی رانندگان که خود را تافته جدا بافته و اصطلاها " زرنگ" تصور می‌کنند، خط شکنی کرده و به دل آب می زنند!

در این مواقع لطفا نه وسوسه شوید که پشت سر این افراد حرکت کنید و نه زیاد حرص بخورید!
زیانی که تماس آب با قطعات این خودروها (که عمدتا دمای بالایی هم دارند!) دارد، بسیار بیشتر از صرفه جویی زمانی است که عاید آن راننده خواهد شد...

• از ترمز زدن آنی اجتناب کنید!
ترمز با شدت و آنی در جاده‌ای خیس و لغزنده، به شدت شمارا به لیز خوردن و انحراف از مسیر نزدیک خواهد کرد. به خصوص اگر خودروی شما به سیستم های ABS و EBD مجهز نباشد، پس با سرعت مطمئنه حرکت کنید تا مجبور نباشید برای توقف کامل ماشین‌تان ترمز ناگهانی بزنید.

• 30 دقیقه ابتدای بارندگی، خطرناک ترین زمان!
حدود 30 دقیقه بارش مداوم لازم است تا جاده شسته شده و از روغن پاک شود. بنابراین در زمانی که بارش تازه شروع شده رانندگی نکنید و این کار را به نیم ساعت تا یک ساعت بعد از آغاز بارش باران موکول نمایید.

- هنگامی که به پیچ ها نزدیک میشوید، طوری عمل کنید تا قبل از ورود به پیچ به سرعت مد نظر خود دست یافته باشید....

کلام آخر:

کلید اصلی حفظ ایمنی در رانندگی حین بارش باران، کاهش سرعت و زیاد کردن فاصله اتومبیل با سایر خودروهاست؛ همچنین برای رانندگی در هوای بارانی لازم است تمام نکات ذکر شده در این مطلب را به خوبی بدانید و رعایت کنید؛ اگر این موارد را به طور کامل رعایت کنید، شما راننده خوبی برای راندن در هوای بارانی خواهید بود.
در این مطلب و مطلب معرفی پدیده آب سواری، سعی شد به تمام نکات و موارد لازم برای داشتن یک رانندگی امن و بدور از استرس در آب و هوای نا مساعد، از پیش پا افتاده ترین نکته تا نکاتی که تنها رانندگان حرفه ای قادر به انجام آنها هستند بپردازیم.
در پایان با توجه به ورود به فصل باراندگی و لغرنده شدن سطح زمین، پیشنهاد می کنیم تا تمرکز و آرامش خود را حین رانندگی حفظ نمایید و با رعایت نکات ایمنی حین رانندگی، خود را از خطرات رانندگی در فصل بارش ها دور نگاه دارید.