HAC/HSA یا همان سیستم کنترل حرکت در سربالایی (Hill Start Assist Control) یکی از امکانات ایمنی-رفاهی در بیشتر خودروهای امروزی است که در سربالایی ها به کمک راننده می‌آید.

هنگامی که در یک سربالایی راننده بخواهد شروع به حرکت کند بعد از رها کردن ترمز دستی و برداشتن پای خود از روی پدال ترمز، زمان کم نیاز دارد تا پا را روی  پدال گاز منتقل کند و فشار دهد خودرو که در این زمان، خودرو کمی به سمت عقب حرکت می کند. این اتفاق در خودروهای دنده دستی و حتی خودرو های اتوماتیک در سربالایی های تند تر اتفاق می‌افتد. زمانی که راننده بخواهد هنگام برداشتن پای خود از روی پدال ترمز، نیم کلاچ بگیرد و خودرو را به حرکت در آورد خودرو مقداری به عقب حرکت می کند. در این صورت امکان دارد که خودرو با خودروی پشت سرش، مانع یا عابر پیاده ای در حال حرکت برخورد کند و در نتیجه خساراتی به خودروها یا عابر پیاده وارد شود.

به خاطر رخ ندادن چنین اتفاقاتی سیستم کنترل حرکت در سربالایی ابداع شد تا حرکت خودرو را هنگامی که در سربالایی قرار دارد، کنترل کند.

با وجود چنین سیستم کارآمد و مفید زمانی که راننده پدال ترمز را رها می‌کند دیگر خودرو به عقب بر نمی‌گردد بلکه در جای خود می ایستد و تا هنگامی که راننده اقدام به فشار دادن پدال گاز نکند خودرو حرکتی به عقب ندارد.
این توقف در بیشتر خودرو های مجهز به این سامانه بین 3 تا 5 ثانیه ادامه خواهد داشت.  پس از فشار دادن پدال گاز خودرو بدون اینکه حرکتی به سمت عقب داشته باشد رو به جلو حرکت خواهد کرد.

سیستم کنترل حرکت در سربالایی (HSA/HAC) چگونه عمل می‌کند؟

سیستم کنترل حرکت در سربالایی به گونه ای عمل می کند که پس از فعال شدن،  زمانی که خودرو در سربالایی قرار می گیرد شیب سطح جاده  را تشخیص داده و با محاسبه میزان فشار وارده بر ترمز از حرکت کردن خودرو جلوگیری می کند. اصل کار این سیستم زمانی است که راننده پایش را از پدال گاز بردارد. این سیستم کماکان تا زمانی که راننده پدال گاز را فشار ندهد فعال باقی می ماند.

در این ویدیو به عملکرد این سیستم به طور جامع پرداخته ایم:

چند نوع سیستم کنترل حرکت در سربالایی وجود دارد؟

به طور کلی دو نوع سیستم کنترل حرکت در سربالایی در خودرو ها وجود دارد.

در مدل قدیمی و ابتدایی این سیستم، سنسوری در خودرو قرار گرفته است که اگر شیب جاده بیشتر از 3 تا 5 درصد باشد فعال شده و پس از اینکه راننده پای خود را از روی پدال ترمز بردارد با نگه داشتن ترمز خودرو در حدود 3 تا 5 ثانیه اجازه حرکت خودرو به سمت عقب را نمی دهد و پس از فشردن پدال گاز توسط راننده این سیستم غیرفعال می شود.

اما در مدل جدید این سیستم، زمانی که خودرو در شیبی بیشتر از 5 درجه قرار بگیرد و شروع به عقب رفتن کند هنگامی که راننده ترمز بگیرد خودرو متوقف شده و دیگر نیازی نیست راننده پایش را روی پدال ترمز نگه دارد و ترمز دستی را بکشد. این سیستم به طور اتوماتیک خودرو را تا زمان آغاز حرکت در حالت سکون نگه می دارد. حتی اگر مدت زمان ایستادن خودرو طولانی شود این سیستم خودرو را خاموش کرده و به محض فشار دادن پدال گاز توسط راننده خودرو روشن شده و شروع به حرکت می کند. این سیستم را می توان همان Start/stop نیز نامبرد که به عنوان نوع پیشرفته تر سیستم کمکی سربالایی محسوب می شود.

مزایای استفاده از سیستم کنترل حرکت در سربالایی چیست؟

1.   وجود این سیستم در خودرو باعث جلوگیری از تصادف و بروز خسارت می شود.
2.   استفاده از این سیستم ها رانندگی را برای راننده آسان و مطمئن می کند.
3.   این سیستم عمر سیستم کلاچ خودرو را نیز افزایش می دهد.