تیبا سایپا

تیبا (TIBA) نام قدیم فرانسوی مینیاتور (miniature) ، یک خودروی کامپکت کوچک شهری است که در 23 آذرماه سال 1387 توسط گروه سایپا تحت نام پروژه s81 و به عنوان اولین خودروی ملی سایپا و جایگزینی برای پراید و ریو طراحی و ساخته شد. تیبا در لغت نامه دهخدا به معنی آهو است.

این خودروی اقتصادی ابتدا مینیاتور نام گذاری شد اما به دلیل غیر ایرانی بودن کلمه مینیاتور به تیبا تغییر نام داد. این خودرو با هدف تولید خودرویی اقتصادی برای دهک های متوسط و پایین جامعه با استفاده از قطعات 3 خودرو‌ی پراید، ریو و رنو ال۹۰ بر روی خط تولید سایپا رفت، اما به علت سیاست های کمپانی سازنده هیچ گاه نتوانست به هدف اولیه خود برسد و همواره به عنوان خودرویی گران تر به طور موازی با پراید در بازار به فروش رسید. عرضه ماشین تیبا 1 صندوقدار به بازار به طور رسمی از سال 1388 آغاز شد و در بهار سال 1401 تولید آن متوقف شد. این خودرو با بودجه 120 میلیون دلاری طراحی شده و استفاده از قطعات مشترک خودروهای مذکور موجب کاهش هزینه تمام شده طراحی آن شده است.

مونتاژ این خودروی کامپکت در شهر کاشان انجام میشود و شکل بدنه آن در تیپ های معمولی 4 درب و در تیپ های هاچ‌بک بصورت 5 درب است. طرحبندی اسن خودرو بصورت موتور جلو و محور جلو است که گنجایش باک آن 40 لیتر میباشد.

ابعاد و اندازه

فاصله بین محورهای این خودرو 2410 میلیمتر، طول آن در نسخه سدان 4105 میلیمتر و در نسخه هاچبک 3922 میلیمتر، پهنای آن در نسخه سدان 1641 میلیمتر و در نسخه هاچ بک 1642 میلیمتر، ازتفاع آن از سطح زمین 1484 میلیمتر و وزن آن در نسخه سدان 1000 کیلوگرم و در نسخه اهچ‌بک 1040 کیلوگرم است.

پروژه اس 81

کار بر روی طراحی این خودرو تقریبا از سال 1375 در سایپا آغاز گزدید و با همکاری یک تیم طراحی ایتالیایی کامل شد. سپس در سال 1383 این پروژه متوقف شد و مجددا در سال 1387 مجددا کار برر روی آن آغاز گزدید و تغییراتی در قسمت عقب این خودرو اعمال شد.

امکانات تیبا

1- سیستم ترمز جلو دیسکی ای بی اس و عقب کاسه ای
2- کیسه هوای راننده و شاگرد
3- سیستم صوتی مجهز به USB
4- استفاده از امکانات و تجهیزاتی از قبیل سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک تیپ های EX - فرمان هیدرولیک - شیشه بالابر های جلو برقی - شیشه بالابر های برقی عقب در تیپ های EX - سیستم ضد سرقت با کد متغییر- سیستم هشدار دهنده عیب یاب موتور - ریموت کنترل - چراغ مه شکن عقب - چراغ مه شکن جلو درتیپ های SX - LX و EX - رینگ آلمینیومی در مدل های EX - سپر همرنگ بدنه - کمربند ایمنی جلو مجهز به پیش کشنده و قابل تنظیم - گرمکن شیشه عقب - آینه های جانبی برقی در تیپ های EX 

طراحی بدنه 

طراحی بدنه این خودرو توسط تیم طراحی استدیو ایتال دیزاین ایتالیا بر روی پلتفرم X200 انجام شده است و تلاش بسیاری شده تا تبدیل به یک خودروی عام پسند شود. در قسمت طراحی داخلی خودرو تلفیقی از طراحی رنو تندر 90، ریو و پراید مشاهده میشود. زه های پلاستیکی با رنگ مخالف بدنه خودرو و بیرون زدگی راهنما از بدنه از ویژگی های مشترک این طراحی است. نسخه هاچبک این خودرو با نام تیبا 2 شناخته میشود که در تمامی مشخصات فنی و داخل اتاق هر دو مدل هاچ بک و سدان با یگدیگر مشابه هستند. نمای عقب این خودرو بیشتر شبیه به مزدا 323 است. 

مشخصات فنی تیبا

1- موتور و گیربکس

این خودرو در بخش موتور و گیربکس کاملا شبیه به پراید است. پیشرانه مورد استفاده بر روی این خودرو همان پیشرانه تقویت شده خودروی پراید ساخته شده توسط شرکت FEV آلمان است که سازنده موتورهای سمند و دنا EF7 است. با همکاری این شرکت حجم موتور 1300 سی سی پراید به 1500 سی سی و نسبت تراکم آن از 8/5 به 9/7 افایش یافته و قدرت حداکثر آن نیز به 87 اسب بخار و به گشتاور 128 نیوتون متر رسیده است. با این تغییرات موتور این خودرو توانسته است گواهی استاندارد آلایندگی یورو 4 را دریافت کند. از دیگر تغییرات این پیشرانه به منظور تقویت سیستم انتقال قدرت دنده 2 گیربکس پراید را تغییر داده و فنر کلاچ را تقویت کرده اند که همین عامل باعث سفتی کلاچ این خودرو شده است. این خودرو مجهز به یک گیربکس 5 سرعته دستی است. 

2- سیستم ترمز

سیستم ترمز این خودرو شبیه به سامانه ترمز کیا ریو است که برای طراحی این سیستم ترمز از شرکت بوش آلمان کمک گرفته شده است.

3- سیستم تعلیق 

این خودرو در قسمت جلو از سیستم تعلیق مک فرسون بهره میبرد که این سیستم تعلیق شبیه به ریو است. این سیستم تعلیق نسبت به سیستم تعلیق پراید از پایداری و عملکرد بهتری برخوردار است. از سایر اشتراکات سیستم تعلیق خودروی تیبا و ریو میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
کمک ها - بوش های طبق - طبق - توپی چرخ - بلبرینگ ها - رینگ و لاستیک - میله کششی  و ...
سیستم تعلیق عقب و اکسل تیبا صندوقدار از نوع میله پیچشی نیمه مستقل و شبیه به اکسل عقب خودروهای ال 90، دوو سیلو، پراید و ریو است. 

انواع تیپ ها

خودروی تیبا در دو مدل هاچ‌بک و صندوقدار تولید شده است که هر کدام از این مدل ها دارای تیپ های مختلف است. از تیپ های صندوقدار این خودرو میتوان به SX - EX - SL و SX گازسوز اشاره کرد که محبوب ترین و فول ترین تیپ این خودرو EX است. 

تفاوت های تیپ ها

تیپ های EX این خودرو دارای امکانات بیشتری نسبت به تیپ های SX است. از تفاوت های این تیپ ها میتوان به رینگ اسپرت 14 اینچی، شیشه بالابر عقب برقی و تنظیم آینه های جانبی از داخل و برقی در تیپ های SX اشاره کرد.

تیبا 2 ( هاچبک)

تیبای هاچ‌بک در پاییز سال 1391 توسط شرکت سایپا رونمایی شد. این خودرو از نظر مشخصات فنی و امکانات مشابه تیبا معمولی  است اما به دلیل ظاهر جدید و امکانات بیشتر آن از قبیل آینه های برقی، شیشه عقب برقی ، رینگ اسپرت ،  بازار خرید و فروش بهتر، تنوع رنگ بالا و برخی آپشن های دیگر از مدل صندوقدار آن گرانتر است.

تیبا پلاس

گروه خودوسازی سایپا در 12 آبان 1398 اقدام به پیش فروش نسخه پلاس یا همان تیپ هاچبک آپشنال کرد. از تفاوت های این تیپ با تیپ های معمولی این خودروی پرطرفدار میتوان به مانیتور، سنسور دنده عقب، روف ریل، دیفیوزر سپرهای عقب و جلو، صندلی های چرم و کفپوش های قالبی اشاره کرد. نکته عجیب این خودرو این است که سایپا بر روی بدنه این خودرو برچسی کراس cross نصب کرده که این مساله برای خودرویی با این ارتفاع و ابعاد عجیب بنظر میرسد.
این خودرو بجز موارد گفته شده در تمامی قسمت های داخلی و خارجی هیچ تفاوتی با تیپ های مشابه خود ندارد. 
خودروی تیبا 2 پلاس با این هدف روانه بازار شد تا مشتریانی که به دنبال خرید یک خودروی هاچ بک ارزان قیمت، کم مصرف و پر آپشن هستند را از آن خود کند. این خودرو در بازار رقبایی چون ساینا و کوییک را در مقابل خود میبیند که همگی از یک پلتفرم مشترک (x200) استفاده میکنند و مشخصات فنی تمامی آنها تقریبا یکسان است.

مزایا و معایب

از نقاط قوت این خودرو میتوان به استهلاک بسیار پایین، هزینه نگهداری مناسب ، بازار خرید و فروش خوب، مصرف سوخت مناسب و در دسترس بودن قطعات یدکی اشاره کرد. در مقابل این خودرو معایبی از جمله ایمنی پایین، نفوذ صدای موتور به داخل کابین، میدان دید ضعیف، ناپایداری در پیچ ها، هندلینگ ضعیف و کیفیت قطعات ساخت پایین دارد.

قیمت

قیمت این خودروی اقتصادی سایپا مانند بسیاری از خودروهای ساخت داخل در بازار ایران همواره با کاهش و افزایش زیادی همراه بوده. بخصوص در شرایط فعلی کشور که مساله واردات خودرو مطرح شده و از سوی دیگر اختلافات بین وزارت صمت و خودروسازان باعث اختلال در روند قرعه کشی و تخصیص خودرو به مشتریان شده است. این مساله هنگامی که به دنبال خرید تیبای دست دوم باشید پیچیده تر خواهد شد. زیرا عوامل بسیاری از جمله قیمت کارخانه، رنگ شدگی بدنه یا قطعت تعویضی و مزران کارکرد در قیمت ماشین تیبا صندوق دار تاثیر گذار است.
بسیاری از افراد عادی قادر به تشخیص موارد فوق نبوده و در تخمین قیمت روز این خودرو به مشکل میخورند. شما میتوانید برای اطلاع از قیمت تیبا صفر 1400 کارخانه و بازار آزاد به صفحه قیمت تیبا مراجعه نمایید. از خودروهای وابسته تیبا میتوان از پراید، ساینا، کوییک، جیلی سی کا، ریو و تندر 90 نام برد.

توقف تولید و شماره گذاری

در خرداد ماه 1401 به دلیل وجود ایراداتی پرتکرار در سیستم انتقال قدرت، موتور، رنگ بدنه، سیستم فرمان و چراغ های تیبا جزو خودروهای ناایمن محسوب شده و از فهرست صدور تاییدیه های ایمنی سازمان ملی استاندارد خارچ گردید و تا رفع تمامی این نواقص شماره گذاری آن متوقف شد.