بار دیگر مسئله امنیت و ایمنی خودروهای تولید داخل توسط ایران خودرو و سایپا از طرف پلیس زیر سوال رفت. معاونت اجتماعی پلیس راهور در خبری عنوان کرد که در ایران تست و آزمایشی برای چک کردن و مطمئن شدن از صحیح کار کردن ایربگ ها در حین تصادفات رانندگی وجود ندارد و مشخص نیست که این ایربگ هایی که در خودروها نصب می شود اصلا در ثوانح رانندگی درست عمل می کنند و یا خیر؟

معاون اجتماعی پلیس راهور می‌گوید: هرچه مصوبه برای استانداردها داشته باشیم، با مقاومت خودروساز مواجه می‌شویم چون نمی‌توانند آن را عملی کنند و به وزارت صمت متوسل می‌شوند.

 با وقوع تصادف زنجیره‌ای بیش از 50 خودرو در جاده بهبهان ـ اهواز، مرگ پنج نفر و مصدومیت 41 نفر در این حادثه و تشریح جزئیات این حادثه توسط پلیس، موجی از انتقادات نسبت به کیفیت تولید خودروهای داخلی شکل گرفت.

پس از این حادثه سردار سید کمال هادیانفر، رئیس پلیس راهور، با تأکید بر اینکه در این حادثه ایربگ هیچ‌کدام از خودروها باز نشد، ضمن انتقاد جدی از خودروسازان، تعیین سهم تقصیر برای آنها در این حادثه و معرفی‌شان به مراجع قضائی، متذکر شد که چرا خودروسازان ارابه مرگ تولید می‌کنند، استانداردها درست نظارت نمی‌شود و وزارت صمت کنترلی نمی‌کند؟

همزمان با موج انتقادات درباره کیفیت تولید خودروهای داخلی، کمیسیون حقوق بشر کانون وکلای دادگستری مرکز درخواست کرد برای تعقیب خودروسازان داخلی و متولیان استاندارد اعلام جرم عمومی شود.

این کمیسیون در درخواست خود از دادستان برای تعقیب خودروسازان داخلی عنوان کرد: "خبر تأسف‌بار باز نشدن کیسه هوای خودروهای داخلی در حادثه بهبهان و آمار تلفات 50 کشته و زخمی بار دیگر ضرورت رعایت و نظارت بر استانداردهای ایمنی ناظر بر ارتقای کیفیت و امنیت خودروهای داخلی را تداعی کرد. فعل و ترک فعل تولیدکنندگان از حیث تسبیب اعم از با واسطه و بی‌واسطه، نیازمند کارشناسی است. تمرکز بر اقدامات پیشگیرانه و تعقیبی از حیث جنبه عمومی جرم مورد مطالبه عمومی است تا به تعبیر رئیس پلیس راهور کشور "ارابه مرگ" در اختیار شهروندان قرار نگیرد."

احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان ایران نیز با اشاره به این حادثه، اعلام کرد: 15 خودروی حادثه‌دیده در این حادثه متعلق به ایران خودرو و 23 خودرو برای شرکت سایپا بوده است. همچنین اکثر خودروهای حادثه‌دیده دارای ایربگ بودند اما در این تصادف از عقب دچار حادثه شدند!

در پی اظهارات دبیر انجمن خودروسازان، سرهنگ عین‌الله جهانی، معاون اجتماعی پلیس راهور، ضمن تعجب‌برانگیز دانستن این اظهارات، گفت: مگر در تصادف زنجیره‌ای غیر از این است که هر تصادفی با جلو به عقب یک خودروی دیگر برخورد می‌کند؟ در تصادفات زنجیره‌ای مانند این حادثه، خودرو ابتدا از جلو به دیگر خودروها برخورد کرده و سپس خودروی دیگر از عقب با آن تصادف داشته لذا نباید با این سخنان ذهن مردم را منحرف کنند.

این مقام انتظامی همچنین درباره انتقادات مطرح شده به پلیس راهور مبنی بر اینکه چرا با وجود این تذکرات همچنان اقدام به شماره‌گذاری خودروهای بی‌کیفیت می‌کند، بیان کرد: زمانی که یک خودرو توسط سازمان ملی استاندارد تأیید می‌شود و سازمان محیط زیست تأییده روی خودرو می‌گذارد، تأییده‌ها به وزارت صمت می‌رود و وزارت صمت این موضوع را به پلیس انعکاس می‌دهد. در اینجا برابر قانون، پلیس مکلف به شماره‌گذاری است. اگر موضوع دست خود ما باشد، شماره‌گذاری نمی‌کنیم اما قانون به ما تکلیف می‌کند و می‌گوید با تأیید محیط زیست و استاندارد، شما (راهور) باید پلاک‌گذاری انجام دهید لذا این اصل قضیه و پاسخ به افرادی بود که می‌گویند پلیس در صورت مدعی بودن، چرا پلاک‌گذاری می‌کند.

وی افزود: به طور مثال چندی پیش با فشارهای رئیس پلیس راهور، پراید و پژو 405 را از چرخه تولید خارج کردند، آیا ما این دو خودرو را پلاک نمی‌کردیم؟ پلاک می‌کردیم اما با ارزیابی آمار تصادفات، به منظور دفاع از حقوق مردم و پیشگیری از حوادث، مقاومت کرده و این دو خودرو را از چرخه خارج کردیم.

در ایران اصلاً تست تصادف برای خودرو انجام می‌شود؟

جهانی تصریح کرد: اینکه پلیس در عمل کیفیت خودروها را ببیند و تجربه کند، بسیار بد است، خود سازمان استاندارد باید بر خودروها نظارت کند. به طور مثال خودروی تولید شده در گام نخست، در کجا "Crash Test" (آزمایش تصادف) می‌شود؟ آیا در ایران اصلا Crash Test وجود دارد؟ در کدام کارگاه و کجا انجام می‌شود؟

این مقام انتظامی با تأکید بر اینکه می‌دانیم در ایران "Crash Test" وجود ندارد، گفت: به طور مثال، انجام تست عملکرد ایربگ‌ها در کشور وجود ندارد. سازمان ملی استاندارد باید این‌گونه موارد را دنبال کند. در اروپا به طور مثال حداکثر با تولید هزار دستگاه از یک نوع خودرو، Crash Test انجام و خودرو با سرعت‌ها و حالت‌های مختلف تست می‌شود. از طرفی دیگر در خودروسازی‌های کشور، نظارت نیز به نحوی نیست که در خط تولید هیچ انحرافی شکل نگیرد.

معاون اجتماعی پلیس راهور خاطرنشان کرد: هرچه مصوبه برای استانداردها داشته باشیم، بعد از مدتی با مقاومت خودروساز مواجه می‌شویم و خودروسازها نمی‌توانند آن را عملی کنند؛ بعد به طور مثال به وزارت صمت متوسل می‌شوند و ما به عنوان پلیس، در نخستین اقدام، این موضوعات را به مرجع قضائی گزارش می‌کنیم که چرا به طور مثال در حادثه بهبهان ایربگ خودروها باز نشد.

اظهارات جدید این مقام پلیس راهور، لزوم پاسخگویی هرچه سریع‌تر سازمان ملی استاندارد را درباره کیفیت تولید خودروهای داخلی و عدم نظارت آنها بر محصولات تولید شده می‌طلبد و باید مسئولان این سازمان توضیح دهند چرا بر خودروهای تولید شده داخلی هیچ نظارتی صورت نمی‌گیرد.

در همین رابطه نظام‌الدین برزگری، رئیس پیشین سازمان ملی استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران در گفت‌وگویی تأکید کرده که سازمان استاندارد باید جوابگوی دلایل اجرا نشدن استانداردهای اجباری خودرو مانند ایربگ (تست تصادف) باشد.

وی متذکر شده است: از نظر قانونی، وظیفه سازمان ملی استاندارد نظارت بر اجرای استانداردهای اجباری است و سازمان ملی استاندارد باید عملکرد درست ایربگ در تست‌های تصادف خودروها را کنترل کند. قبلاً که از ایربگ‌هایی با کیفیت خارجی استفاده می‌شد، تست تصادف خودروها در اسپانیا انجام می‌شد اما اکنون مشخص نیست که این کار چگونه انجام می‌شود.

برزگری یادآور شده است: 10 سال پیش 80 هکتار زمین در جاده قم برای راه‌اندازی مرکز تست تصادف خودروها با سهامداری خودروسازان و نظارت سازمان گسترش از سازمان امور اراضی دریافت و حتی کار تسطیح زمین و احداث جاده شیب‌دار در این اراضی انجام شد ولی ایجاد این مرکز تاکنون متوقف مانده است.