اسفندماه سال گذشته، رئیس جمهوری طی بازدید از خودروسازی ایران خودرو فرمان هشت ماده ای در رابطه صنعت خودرو صادر کرد که از جمله آن متوقف شدن تولید حداقل سه خودروی قدیمی در سال 1401 و تولید و عرضه حداقل سه خودرو جدید با کیفیت مطلوب بود.

در همین راستا مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو در روز شنبه ۱۳ فروردین‌ماه ۱۴۰۱ طی بازدید فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت از این شرکت در رابطه با اقدامات ایران‌خودرو با هدف اجرای هشت دستور رئیس‌جمهور گفت که تا دو ماه آینده سمند و پژو ۴۰۵ از مدار تولید خارج می‌شوند و خودروهای جدید به بازار عرضه خواهند شد.

از این رو توقف تولید خودروهای قدیمی و تولید خودروهای جدید در لیست وعده های خودروسازی ها قرار گرفت که البته تا به امروز عملاً اجرا نشده است؛ با این حال خبرهایی از توقف تولید سمند به عنوان خودرویی قدیمی و منسوخ به گوش می رسد.

نه تنها توقف خودروهایی که فناوری قدیمی و منسوخ شده ای دارند، نویدی برای صنعت بحران زده خودروسازی کشور محسوب می شود، بلکه تولید خودروهایی با میزان نارضایتی بسیار زیاد خریداران، به رغم به روزرسانی در مدل های جدیدتر این محصولات، دلیلی منطقی برای ادامه روند تولید به دست نمی دهد. با این حال توقف تولید برخی خودروهای پرتیراژ به ویژه خودروهایی نظیر سمند که در ناوگان حمل و نقل عمومی نیز استفاده می شوند، چالش ها و مسائل دیگری را به دنبال دارد.

خودروسازی های ایران‌خودرو و سایپا اعلام کرده اند که تولید سمند و تیبا را متوقف می‌کنند؛ اما در این باره نیز با مشکلاتی مواجه شده اند. یکی از این مسائل، تعهداتی است که این خودروسازی ها با مشتریان از جمله افراد و سازمان ها دارند. در این میان مشتریانی قرار دارند که از قبل، وجوه مورد نیاز برای خرید محصولات این شرکت ها پرداخت کرده اند و این خودروها فاکتور شده اند، اما با خارج شدن آنان از فهرست تمدید اعتبار، دیگر پلاک گذاری نمی شوند و متقاضیان خرید نمی توانند خودروی خود را تحویل بگیرند. برخی از مشتریان نیز سازمان هایی از قبیل تاکسیرانی هستند که خود نیز تعهداتی به مشتریان خود دارند.

در این رابطه ایران خودرو اعلام کرد که با توجه به اعلام سازمان ملی استاندارد درباره خارج شدن خودروی سمند از مدار تولید، این گروه صنعتی در راستای اجرای تعهدات خود به مشتریان جلساتی با سازمان ملی استاندارد درخصوص اجرای این تعهدات برگزار کرده است و مدتی بعد ایران خودرو اظهار کرد که تعداد تعهدات سمند محدود بوده و خودروها تولید شده اند و آماده واگذاری به مشتریانی هستند که عمدتاً شامل نوسازی ناوگان حمل و نقل شهری هستند.

از سوی دیگر توقف سمند این شبهه را ایجاد می کند که در شرایطی که بیشتر محصولات داخلی با مشکلات فنی و عدم تناسب با نیازهای مشتریان امروزی مواجه هستند، چرا خودروسازی ها درصدد هستند که تنها دو خودروسازی سمند و تیبا را از رده خارج کنند.

فربد زاوه در رابطه با توقف تولید سمند و تیبا معتقد است : اعلام توقف تولید این خودروها، بهانه‌ای برای افزایش قیمت خودروهای بی‌کیفیت است. این کارشناس صنعت خودرو می گوید سمند، سورن، ساینا، پژو ۴۰۵، تیبا و پرشیا  ویژگی‌های فنی مشابهی دارند، اما در این میان، سازمان ملی استاندارد فقط به کیفیت سمند و تیبا ایراد گرفته است. وی مجوز ندادن برای ادامه تولید این خودروها را تنها بهانه ای برای افزایش قیمت آن‌ها در بازار می داند. زیرا اگر هدف اصلاح کیفیت باشد، خودروهای دارای ویژگی فنی مشابه سمند و تیبا هم، نباید مجوز ادامه تولید بگیرند. بررسی های میدانی در بازار خرید و فروش خودرو نیز در طی این مدت این ادعا را تا حد زیادی اثبات کرده است. خودروی سمند در همین مدت زمان افزایش نزدیک به 40 میلیون تومان را تجربه کرد.

این موضوع را هم باید مد نظر قرار داد که در صورت اجرایی شدن توقف تولید این خودروها، امکان جایگزینی آنان با خودروهای مناسب ساخت داخل و یا وارداتی وجود خواهد داشت یا خیر. با یادآوری وعده هایی که در زمینه توقف تولید پژو 405 از چندین سال گذشته تاکنون، در صورت عدم تغییر شرایط حال حاضر صنعت خودرو و به ویژه در کما ماندن آیین نامه واردات خودرو، شرایط رقابتی مورد نظر برای تولید خودروهای با فناوری مناسب روز ایجاد نخواهد شد.