قانون آیین نامه واردات خودرو، به منظور ایجاد فضای رقابتی در بازار خودرو و ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا ابلاغ شد. از ابتدا هدف از اجرای این قانون، تأثیر رقابت بر کاهش قیمت خودروها بوده است و اینکه در نهایت شاهد افزایش کیفیت و تیراژ در تولیدات داخلی باشیم؛ با این حال با بررسی آیین نامه واردات خودرو نمی توان نیل به اهداف مذکور را متصور شد؛ با وجود شرایط و محدودیت های اعمال شده، به نظر می رسد که واردات خودرو نمی تواند پیامد مثبتی بر بازار خودرو کشور داشته باشد؛ کما اینکه تاکنون هم سیگنال مثبتی را به سمت بازار نفرستااده و تغییر ملموسی در قیمت خودروها ایجاد نشده است.

بسیاری از کارشناسان حوزه خودرو بر این نکته تأکید می کنند که تا زمان شفافیت کامل برای اجرای آیین نامه واردات خودرو و نهایی شدن خبرهای مربوط به برجام، نمی توان تصور کرد که قیمت ها به سمت کاهشی شدن بروند؛ زیرا تغییر عوامل مختلف بازار، نتایج متفاوتی به همراه دارد که این امر بر تغییر قیمت خودرو نیز تأثیرگذار خواهد بود.

درهمین رابطه، امروز سیاهکلی، نماینده مجلس در جمع خبرنگاران با اشاره به بعضی جزئیات آیین نامه واردات خودرو ارائه شده از سوی وزارت صمت اعلام کرد که با وجود پیگیری های متعدد، متاسفانه مجلس در تدوین آیین نامه، با وزارت صمت همکاری نداشته است. به گفته وی خرید یک خودروی ۲۰ هزار دلاری با ۸۰ تا ۱۰۰ تعرفه واردات به صرفه نبوده و باید همان پراید را خریداری کنیم؛ زیرا پراید مقرون به صرفه‌تر است.

خودروهای وارداتی به صرفه نیست

سیاهکلی ابراز کرد: طبق آنچه که در آیین نامه مطرح شده، صرفاً امکان واردات خودروهایی فراهم شده است که قیمتی پایینتر از ۲۰ هزار دلارداشته باشند، این در حالی است که نیاز بود سقف قیمتی ۲۵ هزار دلار داشته باشند.

به گفته این نماینده مجلس آیین نامه قرار بوده است که بیش از ۷۰ الی ۸۰ درصد خودروهای وارداتی، زیر ۲۵ هزار دلار و بقیه آن ها قیمتی بالاتر از ۲۵ هزار دلار داشته باشند؛ زیرا در حال حاضر، به خودروهای ویژه‌ای نیاز است که بتوان در راه‌سازی و مسائل عمرانی و معدنی از آنها استفاده شود؛ زیرا که ورود این خودروها از سال ۲۰۱۴ تاکنون انجام نشده است.

این نماینده مجلس افزود: قرار بود که خودروهای زیر ۲۵ هزار دلار حداقل ۱۰ الی ۲۰ درصد تعرفه واردات داشته باشند، اما این تعرفه بر اساس آیین نامه ابلاغی وزارت صمت به صورت شناور تعیین شده است؛ اگر اینگونه باشد تصور کنید خرید یک خودروی ۲۰ هزار دلاری با ۸۰ تا ۱۰۰ تعرفه واردات دیگر به صرفه نیست و باید همان پراید را خریداری کنیم چرا که پراید مقرون به صرفه‌تر است؛ چرا مردم باید برای خرید خودرویی که قیمت آن ۴۰۰ میلیون است، ۸۰۰ میلیون تا یک میلیارد تومان هزینه کنند؟ این اقدام بی توجهی به مشتری است.

ایجاد انحصار از طریق واردات خودرو 

سیاهکلی با بیان اینکه در آیین نامه وزارت صمت بر لزوم هماهنگی واردکنندگان و تولید کنندگان تاکید شده، افزود: این موضوع موجب ایجاد انحصار در بازار می شود وقطعاً کار غلطی است. بزرگترین مشکل ما انحصار بازار خودرو است که در اختیار دو تولید کننده داخلی قرار دارد؛ اگر مجدداً موضوع واردات را به دو تولید کننده داخلی گره بزنیم، عملاً دیگر خاصیتی ندارد.

وی گفت: اگر با این شیوه پیش برویم، واردات ۵۰ الی ۶۰ هزار خودرو تاثیر زیادی در تنظیم بازار خودرو نخواهد داشت؛ بلکه برای تاثیرگذاری بر بازار باید بیش از ۱۰۰ الی ۱۵۰ هزار خودرو وارد کنیم؛ این میزان واردات بر تولید داخل نیز تاثیری نخواهد داشت چرا که کشور سالانه بیش از ۱.۵ میلیون خودرو نیاز دارد در حالی که ظرفیت تولید داخل حداکثر ۷۰۰ الی ۸۰۰ هزار خودرو است. بنابراین هرچقدرهم که تولید در داخل افزایش پیدا کند، بازهم تقاضا وجود دارد.

عرضه خودرو، در بورس به علت نقص در سامانه فروش است

سیاه‌کلی درخصوص عرضه خودروهای وارداتی در بورس کالا که در آیین نامه مورد تاکید وزارت صمت قرار گرفته، افزود: وزارت صمت می بایست در ابتدا سامانه‌های خود را از جمله سامانه یکپارچه فروش درست می کرد ولی موفق به انجام این کار نشده است؛ به علت همین نقص در وزارت صمت، به سمت عرضه دربورس رفته اند.

وی با بیان اینکه بورس محل خرده فروشی نیست، بلکه بورس محل عمده فروشی است، بیان کرد: با این اوصاف، برای خرید ۵ کیلو گوشت نیز باید به بورس مراجعه کنیم؛ در حالی که هیچ جای دنیا نیز این‌گونه نیست؛ با این کار جایگاه بورس را نیز جابه جا و به آن لطمه می‌زنیم. وی افزود که اعتقادی به عرضه خودروهای وارداتی در بورس کالا ندارد و می بایست عرضه و تقاضا را معنادار کنیم؛ تا زمانی که این اتفاق نیفتد عرضه خودرو در بورس یا قرعه کشی صرفا مسّکن‌هایی هستند که موضوع را به حالت تعلیق در می‌آورند و مشکل را حل نمی کنند.