مقایسه قیمت خودروهای وارداتی، مونتاژی و تولیدی در فاصله سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که قیمت برخی خودروها در این مدت بیش از ۱۰۰۰ درصد افزایش یافته است.

دلایل افزایش قیمت خودرو

این افزایش شدید قیمت عمدتاً به دلیل تبدیل خودرو به کالایی سرمایه‌ای رخ داده است. برای کاهش این نگاه سرمایه‌ای، اقدامات متعددی باید اجرایی شود، از جمله: تقویت ابزارهای حفظ ارزش پس‌انداز خانوار از طریق سرمایه‌گذاری در طرح‌های مولد، وضع مالیات بر تقاضاهای سرمایه‌ای و غیرمصرفی و افزایش عرضه خودرو

قانون‌گذار نیز در چارچوب قانون ساماندهی صنعت خودرو تلاش کرده با واردات خودروهای نو و کارکرده، عرضه خودرو در بازار را افزایش داده و بازار را به سمت تعادل هدایت کند. اما موانعی همچون محدودیت‌های ارزی و استانداردی، سرعت ورود خودروهای وارداتی به کشور را کاهش داده و تاکنون تأثیر قابل‌توجهی بر بازار نداشته است.

قانون ساماندهی صنعت خودرو

بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، قانون ساماندهی صنعت خودرو با هدف افزایش رقابت‌پذیری در صنعت و بازار خودرو در تاریخ ۲۶ آبان ۱۴۰۰ تصویب شد. این قانون و اصلاحیه‌های آن در تاریخ‌های ۹ آذر ۱۴۰۱ و ۲۸ خرداد ۱۴۰۲ شامل سیاست‌هایی همچون: واردات خودروهای نو و کارکرده، اصلاح ساختار نهادی صنعت خودرو، ارتقای کیفیت و داخلی‌سازی، کاهش مصرف سوخت، تولید مشترک با خودروسازان خارجی، افزایش اسقاط خودروهای فرسوده

وضعیت واردات خودرو

آمارها نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۲ تعداد ۱۱,۱۲۲ دستگاه خودروی سواری به ارزش ۲۱۸ میلیون دلار وارد کشور شده است که میانگین ارزش هر خودرو حدود ۱۹۶ هزار دلار بوده است.
همچنین، در هشت‌ماهه نخست سال جاری، تعداد ۲۹,۴۱۸ دستگاه خودروی سواری نو به ارزش ۶۱۷.۵ میلیون دلار از گمرکات کشور ترخیص شده است. این آمار نشان می‌دهد میزان واردات با اهداف اولیه آزادسازی فاصله زیادی دارد؛ چرا که در زمان آزادسازی واردات، وعده ورود ۲۰۰ هزار خودرو در بازه‌ای دوساله داده شده بود.

وضعیت تولید داخلی خودرو

بررسی وضعیت تولید و فروش خودروسازان داخلی نشان می‌دهد که تولید و فروش در سال جاری کاهش یافته است:

ایران‌خودرو: در هشت‌ماهه نخست سال جاری، ۳۲۷,۰۴۵ دستگاه خودرو تولید و ۳۲۴,۴۷۷ دستگاه فروخته است. این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهشی ۶ درصدی نشان می‌دهد.

سایپا: در همین بازه زمانی، سایپا ۱۷۹,۴۴۵ دستگاه خودرو تولید و ۱۶۸,۸۱۶ دستگاه فروخته است که نسبت به سال گذشته کاهش ۱۶ درصدی داشته است.

تغییرات قیمت خودرو در ۷ سال اخیر

طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، قیمت خودروهای وارداتی، مونتاژی و تولیدی از شهریور ۱۳۹۶ تا مرداد ۱۴۰۳ افزایش چشمگیری داشته است. به عنوان مثال هیوندای توسان (وارداتی) از قیمت ۱۶۲ میلیون تومان در شهریور ۱۳۹۶ به ۴.۴۵ میلیارد تومان در مرداد ۱۴۰۳ رسیده است (رشد ۲۶۴۶ درصدی).

تغییرات قیمت محصولات مونتاژِی، وارداتی و تولیدی از شهریور 1396 تا مرداد 1403