در تقویم وزارت راه و شهرسازی از 14 تا 25 آبان ماه به عنوان دهه ایمنی راهها اعلام شده است. دههای که بناست با پیگیریهای لازم از سوی سازمانهای ذیربط آمار تصادفات جادهای کشور از فاجعه فعلی دورتر شود.
طبق اعلام مشاور اجتماعی وزیر راه و شهرسازی آمار تصادفات جادهای ایران و تلفات به وجود آمده در جریان آن از سال 1372 در کشور روندی افزایشی داشته است.
این مساله که میتوان بالا رفتن تعداد خودروهای سواری و مسافرتهای بین شهری را یکی از عوامل اصلی آن دانست تا سال 1384 ادامه داشته و در این سال به اوج خود رسیده است. آماده نبودن زیرساختهای لازم در جادههای کشور و البته مشکل ایمنی در برخی از محورها باعث شده در این سال 28 هزار نفر تلفات جادهای برای کشور ثبت شود.
پس از ثبت این آمار فاجعه آمیز در سال 1384 با پیگیریهای صورت گرفته از سوی سازمانهای ذیربط تلاش شد تا آمار تلفات جادهای کشور روندی نزولی پیدا کند.
به طوری که در طول 9 سال گذشته 35 درصد کاهش تلفات ثبت شده و در حال حاضر به 17 هزار نفر رسیده است.
با وجود ادامه داشتن این روند کاهشی هنوز آمار تلفات جادهای در ایران شکلی فاجعهآمیز دارد و در مقایسه با کشورهای توسعه یافته جهان در تعداد سفرها و تعداد خودروهای در تردد آماری غیر قابل دفاع است.
در ایران از سال 1382 با مصوبه هیات وزیران یک کمیسیون تخصصی برای بررسی و کاهش تلفات جادهها به نام کمیسیون ایمنی راهها تشکیل شد که با حضور نمایندگان 16 وزارتخانه و دستگاههای اجرایی جلسات مداومی را در سالهای گذشته برگزار کرده است.
در این جلسات که معمولا مصوباتی به منظور کاهش تلفات جادهای از آن بیرون میآید بر لزوم مدیریت هوشمند جادهها از طریق دوربینهای نظارتی، اعمال قانون توسط پلیس، امداد و نجات سریع و رفتار ترافیکی شهروندان مورد تاکید قرار گرفته است.
هر چند با وجود این اقدامات هنوز نتیجه محسوسی از ایمنی جادهها بیرون نیامده و ایرانیها هنوز در تلفات جادهای در کشورهای مختلف جهان رتبه بالایی دارند.
البته در کنار فعالیتهای مدیریتی و فرهنگی که تاثیر ویژهای در روند کاهشی تصادفات دارد عامل گسترش امکانات زیربنایی نیز نقش بسزایی در تصادفات و تلفات جادهای ایفا میکند.
دو بانده و یا غیر استاندارد بودن بسیاری از جادههای کشور که در آنها گردنهها و پیچ های خطرناکی وجود دارد. در کنار نبود برخی علائم ایمنی در جادهها و کمبود نور در سفرهای شب باعث شده بسیاری از تصادفات به وجود آید.
با توجه به کمبود بودجه عمرانی دولت در سالهای گذشته و فشار مالی که به دنبال آن در طرحهای زیربنایی وزارت راه و شهرسازی وارد شده بسیاری از طرحهای عمرانی درزمینه جادهسازی با محدودیت کاری مواجه بوده و از زمان در نظر گرفته شده برای افتتاح خارج شدهاند.
فرهنگ رانندگی ایرانیان نیز از جمله عواملی است که بسیاری از کارشناسان برای آن در کاهش میزان تصادفات جادهای نقشی عمده قائل هستند. در طول سالهای گذشته بسیاری از تصادفات رانندگی به وجود آمده به دلیل خطاهای انسانی بوده و رانندگیهای خطرناک در برخی حوادث بخش اصلی را ایفا کردهاند.
تمام این مسائل در سالهای گذشته دست به دست یکدیگر داده تا ایران را در زمینه تصادفات جادهای به یک آمار فاجعه آمیز نزدیک کند.
مرگ بیش از 17 هزار ایرانی در سفرهای جادهای نشان از آن دارد که برای بهبود وضعیت این سفرها در کنار برگزاری دهه ایمنی راهها و یا برنامههای این چنینی عزم جدی در حوزه عمل نیاز است.در غیر این صورت همچنان ایران در سوانح رانندگی پیشتاز خواهد بود.