اخیرا علاءالدین بروجردی نماینده مردم بروجرد و اشترینان در مجلس با طرح این پرسش که چرا بعد از بیش از نیم قرن در صنعت خودروسازی باید سر خود را پایین بگیریم که پراید بسازیم؟ گفته است: این امر نشان می‌دهد که یک جای کار می‌لنگد و دانشگاه‌ها می‌توانند در این زمینه نقش مهمی داشته باشند. درحالی این اظهارنظر به‌تازگی از سوی بروجردی مطرح شده که او از دوره ششم به مجلس راه یافته و سال‌های مدیدی است که ضعف‌های صنعت خودروسازی از سوی کارشناسان، اساتید دانشگاه و... هشدار داده می‌شود. هشدارهایی که به علت نادیده گرفته شدن مشکلات زیادی را برای شهروندان ایجاد کرده و از نبود نظارت دقیق و مستمر بر این صنعت حکایت دارد.

-تصویری از خط تولید پراید در کره جنوبی در سال (۱۹۸۸) میلادی

صنعت خودروسازی ایران که بعد از صنعت نفت به‌عنوان یکی از بزرگترین صنایع ایران شناخته می‌شود، سالیان زیادی است که با ضعف‌ها و مشکلات زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ مشکلاتی که بیشتر از اینکه از مسائل خارجی نشات گرفته باشند از دل سوءمدیریت‌های داخلی و نبود نظارت‌های کافی بیرون آمده‌اند! شاید بتوان از نبود نقدینگی و سرمایه‌ مورد نیاز، ضعف خودروسازان در تحقیق و توسعه، حضور دولت در صنعت و بازار خودرو ایران، نبود استراتژی مشخص تحت عنوان راهبرد یک‌خطی، نداشتن چشم‌انداز واقع‌گرایانه متناسب با توانمندی‌ها، نامساعد بودن فضای کسب‌وکار در اقتصاد، ضعف در طراحی ساخت و... به‌عنوان عمده‌ مشکلات صنعت خودروسازی ایران نام برد.

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی پیشنهاد داده بود که «صنعت خودرو به بخش خصوصی واقعی واگذار شود و با کاهش پلکانی تعرفه واردات خودرو، سازندگان داخلی به ارتقای کیفی خودرو و افزایش رقابت‌پذیری وادار شوند.» با این حال، طی سالیان متمادی نه‌تنها صنعت خودروسازی کشور رقابت‌پذیر نشده، بلکه روزبه‌روز فاصله‌اش با رقبای خارجی بیشتر شده است. کارشناسان صنعت خودرو بر این باورند که برای رقابت‌پذیری این صنعت تنها حقوق و دستمزد کارکنان معیار سنجش نیست، بکه نرخ بهره‌وری هم از اهمیت زیادی برخوردار است و افزون بر این، ميزان حقوق و عوارض گمركی، ماليات بر ارزش افزوده، هزينه‌های سربار و استهلاك، نرخ ريسك سرمايه‌گذاری، نرخ بهره منابع به‌ ويژه پول، نوسانات غير‌قابل‌كنترل نرخ برابری ارزش ريال در مقابل ارز جهانی و... از جمله عواملی‌ هستند که اگر رقابتی نشوند، صنعت خودروسازی نیز دچار تحول شگرفی نخواهد شد.

گرانی پراید

نوسات ارزی که از شهریور سال گذشته آغاز شد و در نیمه اول امسال به اوج خودش رسید، افزایش قیمت بسیاری از کالاها در بازارهای مهم را به‌دنبال داشت و التهابات ناشی از آن به بازار خودروهای داخلی نیز سرایت کرد. در واقع سیاست ارز 4200 تومانی دولت که با انتقادات زیادی همراه شد و رانت و فساد زیادی را به‌همراه داشت، با خارج کردن صنعت خودروسازی از لیست دریافت‌کنندگان ارز 4200 تومانی، به افزایش بهای خودرو دامن زد. در این میان، خودرو پراید هم از افزایش قیمت‌ها بی‌نصیب نماند و در مرداد سالجاری با قیمتی بالای 30 میلیون تومان به بازار عرضه شد. البته درحالی افزایش قیمت پراید با گلایه‌های زیادی از سوی مردم همراه شد که محمدرضا سروش مدیرعامل پیشین شرکت سایپا معتقد است «پراید گران نیست و اینکه جامعه ما به‌دلیل رکود اقتصادی شدید کنونی فقیر شده و توان خرید بالا ندارد تقصیر خودروساز نیست!»

نبود نظارت مستمر

تداوم مشکلات صنعت خودرو از نبود نظارت دقیق و کافی از سوی نهادهای مربوطه حکایت دارد و در این میان نباید از نقش نظارتی مجلس غافل ماند. قطعا نظارت و حمایت مستمر می‌تواند موجبات توسعه و رونق این صنعت را به‌همراه داشته باشد. در همین راستا، اخیرا اعلام شده که بازرسی از خودروسازان مستمر خواهد شد. مدیرکل بازرسی وزارت صنعت، معدن و تجارت در همین زمینه خبر داده که در راستای تاکید وزیر صنعت، معدن و تجارت مبنی بر پاسخگو بودن شرکت‌های خودروساز نسبت به تعهدات خود، در واحدهای بازرسی این شرکت‌ها، مدیران ارشد شرکت‌های خودروساز پاسخگوی مستقیم مطالبات مشتریان خود خواهند بود.

ارتباط صنعت و دانشگاه

یکی از موضوعاتی که به شدت مورد غفلت واقع شده است، نقش مهمی است که دانشگاه و علم می‌تواند در رونق یک صنعت ایفا کند، موضوعی که مورد تاکید علاءالدین بروجردی هم قرار گرفته است. در همین زمینه، اساتید دانشگاه بر این باورند که باید به‌مانند کشورهای توسعه‌یافته به ارتباط صنعت و دانشگاه پرداخته شود تا بتوانیم توسعه پیدا کنیم. آنها همچنین می‌گویند باید آموزش‌هایمان را تغییر دهیم و به سمت آموزش الکترونیک حرکت کنیم. در ضمن، دولت و دانشگاه باید با هم کار کنند و در صنعت عمل شود.

چرا مردم آلمان بنز تولید می‌کنند؟

نماینده مردم بروجرد گفت: امروز جزو چند کشور قدرتمند موشک‌ساز دنیا هستیم و موشک نقطه‌زن می‌سازیم، چون مدیریت حاکم بر این ارگان‌ها شخص مقام معظم رهبری هستند. به گزارش ایسنا، علاءالدین بروجردی عنوان کرد: چرا بعداز نیم قرن در صنعت خودروسازی باید سر خود را پایین بگیریم که پراید بسازیم؟ چرا مردم آلمان بنز تولید می‌کنند؟ او اظهار کرد: صنعت خودروسازی به مراتب آسان‌تر از موشک‌سازی و ماهواره‌سازی است. نماینده مردم بروجرد تصریح کرد: این نشان می‌دهد که یک جای کار می‌لنگد و دانشگاه‌ها می‌توانند در این زمینه نقش مهمی داشته باشند. بروجردی اضافه کرد: در مصاف بسیار سخت علمی با آمریکا و دولت‌های انحصارگرهای اروپایی برنده شده‎ایم. او گفت: امید می‌رود قله‌های بسیار رفیع دانش را فتح کنیم و آینده از آن اسلام و جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.