رفت و برگشت خودروهای مونتاژی به خطوط تولید ایران خودرو و سایپا تبدیل به معمایی برای مصرف‌کنندگان به‌خصوص ثبت نام‌کنندگان این خودروها شده است.در جدیدترین رفت و برگشت مونتاژی‌ها شاهد هستیم که سراتو محصول کره‌ای خودروسازی سایپا و دانگ فنگ محصول چینی ایران خودرو براساس آمارهای تولید آذر سال جاری که توسط این دو خودروساز به سازمان بورس ارائه شده است، بار دیگر به خطوط تولید بازگشته‌اند.

این مساله در ماه‌های پیش در ارتباط با محصولات خانواده‌های رنو و برلیانس نیز اتفاق افتاده بود.آبی‌پوشان جاده مخصوص در زمان ذکر شده ۸ دستگاه دانگ فنگ را در خطوط تولید خود نهایی کرده‌اند. همچنین آمارها نشان‌دهنده تولید ۴۰ سراتو توسط نارنجی پوشان جاده مخصوص در آخرین ماه فصل پاییز است.هر دوی این خودروها در آمار تولید آبان ماه خودروسازان جایی نداشتند.

پیش‌تر سایپا در مرداد ۹۸ اعلام کرده بود به دلیل بدعهدی طرف کره‌ای، امکان تولید سراتو برای این خودروساز وجود ندارد. سایپا تاکید کرده بود که خط تولید سراتو نیز جمع‌آوری خواهد شد. با این حال مشاهده می‌شود بعد از ۴ ماه که خبر جمع آوری خط تولید این محصول از سوی سایپایی‌ها منتشر شد، ۴۰ سراتو در خطوط تولید این خودروساز تکمیل شده است. البته سایپا در آن زمان اعلام کرده بود که تمام تعهدات خود در ارتباط با سراتو را تکمیل خواهد کرد.

اما وضعیت دانگ فنگ به مراتب پیچیده تر است. ایران خودرویی‌ها از مهرماه در اطلاعیه‌هایی که به منظور جایگزین کردن محصولاتی که امکان تولید آنها برای این خودروساز وجود ندارد، همواره جای ویژه‌ای برای دانگ فنگ در نظر گرفته بودند. با این حال ۸ دستگاه از این خودرو در آذر ماه در خطوط تولید ایران خودرو دیده شد. حال سوال اینجاست که چرا این رفت و برگشت‌ها در ارتباط با خودروهای مونتاژی اتفاق می‌افتد؟

برای این منظور دو دلیل قابل تصور است.دلیل اول در این ارتباط را باید تلاش خودروسازان برای جلوگیری از ضرری دانست که از ناحیه تحویل محصولات مونتاژی با قیمت قدیم روی دست تولید‌کنندگان می‌ماند.بنا بر مصوبه وزارت صمت، خودروسازان مکلف بودند تا تعهدات معوق خود را که مربوط به سال‌های ۹۷-۹۶ است با قیمت‌های قدیم به مشتریان تحویل دهند. این در شرایطی است که تحویل این خودروها با قیمت قدیم خودروسازان را با توجه به اعمال تحریم‌ها با زیان هنگفتی مواجه می‌کرد.

به این ترتیب خودروسازان تلاش کردند تا با اقناع پیش‌خرید‌کنندگان و جایگزین کردن این خودروها با محصولات پرتیراژ خود، مشتریان را راضی کنند.اما همان طور که اشاره شد برای رفت و برگشت مونتاژی‌ها به خطوط تولید دلیل دیگری نیز قابل تصور است. بعد از بازگشت تحریم ها، مسیر واردات و ترخیص کالا از گمرکات کشور به دلیل سیاست‌های دولت در این زمینه تنگ شد. این اتفاق سبب شد تا خودروسازان نیز برای ترخیص پک‌های محصولات مونتاژی خود دچار چالش شوند. این گمان وجود دارد که محصولات مونتاژی که از خطوط تولید حذف و چندی بعد دوباره به خطوط تولید باز می‌گردند در واقع پک‌هایی هستند که به تدریج از گمرک ترخیص و به خطوط تولید منتقل می‌شوند.به هر حال رفت و برگشت مونتاژی‌ها به خطوط تولید به هر کدام از دلایل یاد شده که اتفاق افتاده باشد، فقط یک نتیجه دارد و آن بی‌اعتمادی پیش خرید‌کنندگانی است که ماه‌ها پیش سرمایه خود را در اختیار خودروسازان قرار داده اما همچنان بلاتکلیف هستند.