شرکت سیتروئن با قرارداد جدید با سایپا و همچنین با معرفی مدل جدید دی‌اس۶ برای بازار ایران در هفته اول مرداد نشان داد که برنامه گسترده‌ای برای بازار ایران دارد. البته همچنان در هر دو جناح یعنی واردات و تولید درباره موفقیت‌های سیتروئن در ایران شک‌های فراوانی وجود دارد. در زمینه تولید، با توجه به قیمت‌های احتمالی بالاترش نسبت به شرکت رنو و در بازار خودرو‌های وارداتی، رقابت سخت با شرکت‌های کره‌ای و ژاپنی در کنار رقبای نامدار ایتالیایی و سوئدی، موفقیت این برند با اما و اگر روبه‌رو است. اما این شرکت چه برنامه‌هایی برای تولید و واردات برای بازار ایران دارد.

تولید

بالاخره بعد از چند ماه مذاکره، سیتروئن توانست پس از برادر بزرگ‌ترش پژو دومین شرکتی باشد که پس از برجام قرارداد با صنایع خودرو‌سازی ایران منعقد می‌کند. فعلاً مشخص شده حاصل این قرارداد در ابتدا تولید دو خودرو سدان الیزه و کراس اوور c3- xr است. هر دو خودرو هم بر روی یک پلت‌فورم مشترک با نام پی‌اف یک توسعه یافته‌اند و از این نظر با خودرو‌های تولیدی پژو در ایران‌خودرو یعنی پژو ۳۰۱ و پژو ۲۰۸ و ۲۰۰۸ پلت‌فورم مشترکی دارند. این محصولات همچنین با خودرو دی‌اس ۴ که در آینده قرار است توسط شرکت آرین موتور وارد بازار ایران شود و نمونه لوکس الیزه است خصوصیت‌های فنی یکسانی دارند.

اولین محصول مشترک سیتروئن و سایپا شاسی‌بلند c3- xr است که نمونه پژویی این خودرو مدل ۲۰۰۸ است و در سال ۲۰۱۸ به بازار عرضه خواهد شد. سیتروئن این محصول را مخصوص بازار چین طراحی کرده و از اواخر سال ۲۰۱۴ به بازار عرضه کرده است.

سیتروئن این شاسی‌بلند را با همکاری کارخانه دانگ‌فنگ در چین می‌سازد. این خودرو دو موتور ۶ /۱لیتری چهار سیلندر معمولی و توربو با قدرت‌های ۱۱۵ اسب بخار و ۱۶۳ اسب بخار دارد. نیروی موتور از طریق جعبه‌دنده پنج‌سرعته دستی یا چهار‌سرعته اتوماتیک به چرخ‌های جلو منتقل می‌شود. جعبه دنده موتور توربو شش‌سرعته دستی یا شش‌سرعته اتوماتیک است.

بر خلاف مدل‌های اروپایی سیتروئن، خودروهای این کارخانه که در بازار چین عرضه می‌شود، با نگاهی محافظه‌کارانه طراحی شده است. قیمتش از حدود ۱۰۸ هزار یوآن، معادل ۱۶ هزار دلار آمریکا به بالاست.

سیتروئن و سایپا تفاهمنامه‌ای به ارزش ۳۰۰ میلیون یورو برای تولید مشترک خودرو امضا کردند. قرار است شرکتی با سرمایه‌گذاری مشترک ایجاد شود که سه محصول سیتروئن را در کاشان بسازد. هدف این شراکت تولید سالانه ۱۵۰ هزار خودرو ظرف پنج سال است.

پیش‌بینی شده که ۳۰ درصد از محصولات مشترک تولید‌شده در پنج سال اول با تعهد طرف فرانسوی و بعد از پنج سال به صورت توافقی صادر شود. ساخت موتور جدید هم در این قرارداد دیده شده است و به گفته وزیر صنعت ایران ‌تولید موتور از سال ۲۰۱۹ آغاز خواهد شد و به تدریج در سال ۲۰۲۰ اغلب قطعات این موتور در ایران تولید می‌شود. گروه پژو سیتروئن قصد دارد با پلت‌فورم کلاس c خود که pf1 نام دارد به ایران باز‌گردد. بر روی این پلت‌فورم خودرو‌های پژو ۳۰۱، ۲۰۰۸، ۲۰۸ و سیتروئن الیزه توسعه یافته‌اند که قرار است هر چهار خودرو در ایران تولید شود.

بر اساس آخرین اطلاعات ایران‌خودرو تولید‌کننده اصلی‌ترین قطعات پلت‌فورم pf1 در ایران خواهد بود و این قطعات از طریق ایران‌خودرو به سایپا برای تولید خودرو سیتروئن الیزه تحویل داده خواهد شد. با این استراتژی دو شرکت ایران‌خودرو و سایپا می‌توانند بر روی یک پلت‌فورم تیراژ تولید خودرو را تا بالای ۲۰۰ هزار دستگاه افزایش دهند. که این روش ساخت قطعات این خودرو‌ها را در ایران اقتصادی می‌کند. گذشته از تولید محصولات پژو و سیتروئن در شرکت ایران‌خودرو و سایپا، این دو شرکت اجازه طراحی خودرو‌های خود بر روی این پلت‌فورم را هم دارند.

در چند سال اخیر گروه پژو – سیتروئن شکل گرفته است. این گروه سعی می‌کند در استراتژی خود بر روی پلت‌فورم‌های مشترک خودرو‌های متفاوت با نشان‌های پژو و سیتروئن را تولید کند.

پژو-سیتروئن حالا این استراتژی خود را در ایران تکرار خواهد کرد و محصولات خود با پلت‌فورم مشترک را با آرم پژو در ایران‌خودرو و با آرم سیتروئن در سایپا تولید می‌کند.

خودرو سیتروئن C- الیزه جدید با موتور ۶ /۱ لیتری با قدرت ۱۱۴ اسب بخار و جعبه دنده پنج‌سرعته دستی یا CVT عرضه می‌شود. از نقاط اشتراک پژو ۳۰۱ و سیتروئن الیزه آن است که هر دو خودرو در چین تولید می‌شوند.

سه محصولی که پژو سعی دارد ابتدا به صورت وارداتی در بازار ایران وارد کند خودروهای پژو ۲۰۸، پژو ۳۰۱ و پژو ۲۰۰۸ هستند. هر سه خودرو با اینکه کلاس متفاوتی دارند اما روی یک پلت‌فورم توسعه یافته‌اند.

پژو ۳۰۱ و پلت‌فورم آن احتمالاً جایگزین پژو ۴۰۵ و پلت‌فورم آن در ایران‌خودرو خواهد شد. الیزه همین وظیفه را برای پر کردن جای خالی زانتیا در سایپا بر عهده دارد.

پژو ۳۰۱ محصول ارزان‌قیمت شرکت پژو در کلاس c محسوب می‌شود که در ایران با موتور ۱۶۰۰ سی‌سی بنزینی با ۱۱۰ اسب بخار عرضه خواهد شد. برخی منابع خبری قیمت احتمالی این خودرو را بالای ۶۰ میلیون تومان اعلام کرده‌اند، این در حالی است که قیمت این خودرو در بازار جهانی حدود ۱۰ هزار یورو است. قیمت الیزه که دقیقاً مشابه پژو ۳۰۱ است هم بین ۶۰ تا ۸۰ میلیون تومان خواهد بود.

برای تولید الیزه و محصولات دیگر سیتروئن در ایران شرکت‌های خودروسازی سایپا و سیتروئن با امضای قرارداد و تاسیس شرکت مشترک، همکاری خود را از سر گرفتند؛ حجم سرمایه‌گذاری اولیه در این همکاری به میزان ۳۰۰ میلیون یورو برای ایجاد شرکت مشترک است و نخستین محصول مشترک تا پایان سال ۲۰۱۷ به بازار عرضه خواهد شد. قرارداد همکاری مشترک دو شرکت سایپا و سیتروئن با حضور محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت توسط مهدی جمالی مدیرعامل گروه خودرو‌سازی سایپا، سید‌محمدعلی سیدابریشمی رئیس هیات‌مدیره گروه خودرو‌سازی سایپا و ژان کریستف‌کمار عضو هیات‌مدیره سیتروئن و الیور بورجس دبیرکل سیتروئن به امضا رسید. خودرو سدان الیزه و کراس‌اوور C3-xr دو خودرویی هستند که در ابتدا در سایپای کاشان تولید خواهند شد.

محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت در حاشیه امضای این قرارداد به خبرنگاران گفت: «امروز چارچوب قرارداد مشارکت بین گروه سایپا و سیتروئن سایپا امضا شد و قرارداد نهایی ظرف دو ماه تکمیل و امضا خواهد شد. این قرارداد زیر نظر شرکا امضا شده و ما به عنوان وزارت صنعت، سیاست‌ها را مطرح کرده‌ایم، در این قرارداد همه نکات از جمله انتقال تکنولوژی، طراحی، مهندسی و صادرات دیده شده است. این مشارکت دومین همکاری شرکت‌های ایرانی و فرانسوی بعد از اجرای برجام است و امیدواریم این همکاری‌ها به صورت طولانی‌مدت ادامه داشته باشد. البته این قرارداد بر اساس مدل جدیدی از همکاری مشترک تعریف شده است.» مهدی جمالی مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا در حاشیه امضای این قرارداد در جمع خبرنگاران گفت: «امروز پس از یک‌ سال مذاکره بین شرکت سایپا و سیتروئن موفق شدیم آخرین مذاکرات را انجام دهیم و شرکت مشترک سایپا و سیتروئن را تاسیس کنیم.

آورده شرکت سایپا ۵۰ درصد سهام سایپا کاشان است و به این ترتیب ۵۰ درصد سهام شرکت سایپا کاشان به قیمت کارشناسی رسمی جمهوری اسلامی ایران به شرکت سیتروئن واگذار شد.

این قرارداد، شامل تمامی فرآیندهای زنجیره ارزش خودرو شامل طراحی مهندسی، قطعه‌سازی، تولید محصول و فروش و پس از فروش بوده و مقرر شده ۳۰ درصد از محصولات تولیدی این شرکت مشترک در شبکه سیتروئن صادر شود. این همکاری به صورت ۵۰-۵۰ و با نگاه برد-برد برای دو طرف شکل گرفته و بر همین اساس هیات‌مدیره شش نفره‌ای سه عضو ایرانی و سه عضو فرانسوی خواهد داشت.»

مدیرعامل سایپا درباره این قرارداد این‌گونه توضیح داده است: «خودرو مشترک اول از نمونه‌های موجود و درحال تولید شرکت سیتروئن است و سایر محصولات خودروهای در حال طراحی است که همزمان با عرضه در سایر کشورهای اروپایی این محصول در ایران تولید و عرضه می‌شود.

همکاری فنی و مهندسی در سطوح مختلف صورت می‌پذیرد و همچنین موتور جدید که استاندارد یورو ۶ را خواهد داشت و قابلیت ارتقا به استاندارد یورو ۷ را نیز دارد بر اساس همکاری مشترک در سال ۲۰۱۹ تولید می‌شود و به تدریج از سال ۲۰۲۰ اغلب قطعات این موتور با همکاری سیتروئن و قطعه‌سازان ایرانی، داخلی‌سازی می‌شود.»

مهدی جمالی در مورد سهم ساخت داخل در این همکاری‌ها گفته است: «برای شروع، محصول ۴۰ درصد باید داخلی‌سازی شود و ظرف سه سال میزان ساخت داخل باید به ۷۰ درصد برسد. این داخلی‌سازی با همکاری مرکز تحقیقات سایپا و قطعه‌سازان در قالب استانداردهای سیتروئن صورت خواهد پذیرفت.»

واردات

در گذشته واردات سیتروئن c5 و پژو ۴۰۷ توسط دو شرکت سایپا و ایران‌خودرو انجام شده بود اما بدون تجربه بودن این شرکت‌ها در واردات و رفتار نامناسب با مشتری همانند اتفاقی که درباره مشتریان تولیدی آنها رخ می‌دهد و قیمت‌های بالا با سود‌های زیاد سبب شد واردات محصولات سیتروئن و پژو به ایران شکست بخورد، از طرفی لوکس نبودن محصولات پژو و سیتروئن هم در بازارهای جهانی دست این گروه را برای ورود به بازار خودرو‌های گران‌قیمت‌تر بسته بود برای همین این گروه شرکت دی‌اس را متولد کرد و محصولات لوکس خود را که پلت‌فورم یکسانی با محصولات ارزان‌قیمت‌ترش دارند تحت این برند عرضه می‌کند. گروه پژو-سیتروئن هم‌اکنون برای واردات محصولات دی‌اس شرکت آرین موتور را انتخاب کرده است. این شرکت هم فعلاً برای ورود به بازار دو مدل دی‌اس ۵ را با قیمت ۲۰۷ میلیون تومان و دی‌اس ۶ را با قیمت ۲۱۸ میلیون تومان انتخاب کرده است.

علی شکوهی مدیر بازاریابی گروه آرین موتور به تجارت فردا می‌گوید برای اینکه بتوانیم این برند جدید را در بازار جا بیندازیم سعی کرده‌ایم خدمات زیادی به مشتریان بدهیم. آنها می‌توانند خودرو را تست کنند و برای تعمیرات و خدمات پس از فروش هم خدمات vip به آنها ارائه شده است و در ۳۰ نقطه ایران هم مرکز خدمات پس از فروش دایر کرده‌ایم.

وی می‌گوید از نظر کیفیت مواد استفاده‌شده مثلاً در چرم، دی‌اس در میان رقبا بهترین است و قیمت‌های جهانی این محصول هم‌اکنون کمتر از رقبایش است. با وجود سخنان مدیر بازاریابی آرین موتور تولید محصولات دی‌اس در چین کمی می‌تواند به اعتبار این برند در بازار خودروهای پریمیوم در ایران لطمه بزند البته داریوش بی‌ریا مدیرعامل آرین موتور در پاسخ به سوال تجارت‌فردا می‌گوید این خودرو به صورت مونتاژ کامل در چین تولید می‌شود و قطعات توسط پژو-سیتروئن برای این شرکت ارسال می‌شود و از نظر استاندارد با محصولات تولیدی در فرانسه مشابه است.

با وجود این سخنان باید دید کیفیت محصولات تولیدی در چین نسبت به محصولات تولیدی در باقی سایت‌های پژو-سیتروئن چه تفاوتی دارد، به عنوان نمونه در اواسط دهه ۸۰ سایت ایران‌خودرو برای ساخت پژو ۲۰۶ در میان سازندگان پژو دارای نمره متوسطی بود اما سایت تولیدی در اروپا دارای بالاترین کیفیت بود. هم‌اکنون هر دو خودرو دی‌اس ۵ و دی‌اس ۶ از یک پلت‌فورم و موتور استفاده می‌کنند.

که شاید این عامل بیشتر مشتریان را به خرید مدل دی‌اس ۶ متمایل کند چرا که دی‌اس ۶ یک خودرو کراس‌اوور است و حدود ۷۰ درصد مشتریان در بازار خودرو‌های وارداتی به خرید خودرو‌های کراس اوور و شاسی‌بلند بیشتر از خودرو‌های سدان تمایل دارند. با توجه به این وضعیت احتمالاً دی‌اس ۶ یکی از مهم‌ترین خودروهای وارداتی سیتروئن در ایران خواهد بود.

تاکنون حدود ۵۰ دستگاه دی‌اس ۵ فروخته شده است. ولی احتمالاً با حضور دی‌اس ۶ و در آینده دی‌اس۳ فروش محصولات دی‌اس در بازار گسترش خواهد یافت. دی‌اس نمونه یک خودرو هاچ‌بک لوکس است که هم‌اکنون جای خالی‌اش در بازار ایران حس می‌شود شاید، اگر این خودرو در بازه قیمتی ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلیون تومان فروخته شود بتواند موفق باشد با این همه برخی منابع قیمت احتمالی این محصول را حدود ۱۳۰ تا ۱۴۰ میلیون تومان عنوان کرده‌اند.

سیتروئن همچنین قصد ورود دی‌اس ۴ را از طریق واردات به ایران دارد که البته با توجه به پلت‌فورم مشابه این خودرو با سیتروئن الیزه و قیمت بیش از دو برابری‌اش نسبت به الیزه در بازار ایران، احتمال موفقیت این خودرو چندان بالا نیست.

منبع: هفته نامه تجارت فردا