اگر اهل رانندگی پرخطر باشید، احتمالا تاکنون تجربه دریافت پیام نمره منفی گواهینامه را داشته اید. شما باید علاوه بر ایمن رانندگی کردن، شناخت کافی را نسبت به تخلفاتی که نمره منفی گواهینامه دارند کسب نمایید. در این مطلب قصد داریم صفر تا صد نمره منفی گواهینامه، شرایط تخلف دارای نمره منفی و… را شرح دهیم. این اطلاعات به رانندگی ایمن، کم‌خطر، بدون جریمه و نمره منفی شما کمک خواهد کرد. بنابراین با ما همراه باشید. 

جریمه‌های رانندگی در سه گروه زیر قرار می‌گیرند:

• جریمه نقدی رانندگی
• جریمه توقیف خودرو
• جریمه نمره منفی رانندگی

جریمه نمره منفی رانندگی 

جریمه نمره منفی (همان نمره منفی گواهینامه) یکی از انواع مختلف جریمه راننده‌هایی است که قوانین راهنمایی و رانندگی را زیر پا می‌گذارند و به آن توجهی نمی‌کنند. جریمه نمره منفی گواهینامه به‌صورت یک امتیاز منفی در سیستم راهنمایی و رانندگی برای گواهینامه اشخاص به ثبت می‌رسد. این جریمه نمره منفی جهت سختگیری و همچنین تنبیه رانندگانی است که جرائم نقدی اهمیتی برایشان ندارد. هر سطح از امتیاز منفی، سطح مشخصی از پیامدها را به همراه دارد. جریمۀ نمره منفی فقط برای وسیله‌های نقلیه نیست؛ بلکه به‌نوعی به خود شخص راننده اختصاص داده می‌شود. هدف از جریمه نمره منفی، مجاب کردن رانندگان و کاربران ترافیک به رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی است.  

تقریباً عده بسیار زیادی از ما از این موضوع مطلع هستیم که 82 درصد از تصادف‌هایی که در جاده رخ می‌دهند به خاطر سبقت و سرعت غیرمجاز است. توجه نکردن به رانندگی، حرف زدن با تلفن همراه حین رانندگی و کنترل نامناسب وسیله نقلیه به علت خواب‌آلودگی و خستگی همه باعث خسارت‌های جبران‌ناپذیری خواهند شد. در چنین شرایطی علاوه بر اینکه برای تخلفات انجام‌شده جریمه نقدی صورت می‌گیرد، بلکه نمره منفی نیز برای رانندگان لحاظ می‌شود.    

آیا نمره منفی متعلق به همه جریمه‌های رانندگی است؟

درواقع خیر، این‌گونه نیست. همان‌طور که قبلاً ذکر کردیم فقط سه نوع جریمه برای مجموع 172 تخلف رانندگی لحاظ شده است. 20 مورد از 172 تخلف با امتیاز منفی گواهینامه راننده متخلف همراه است که در ادامه مطلب با آن‌ها آشنا می‌شویم. 

جدول نمره منفی 20 تخلف رانندگی حادثه ساز

طریقه اعمال محدودیت‌های جریمه نمره منفی گواهینامه چگونه است؟

همان‌طور که گفتیم هر سطح از امتیاز منفی، سطح مشخصی از پیامدها را به همراه دارد که طی سه مرحله زیر آن‌ها را شرح می‌دهیم. 

مرحله اول محدودیت‌های جریمه نمره منفی برای گواهینامه 

بر اساس قوانین پلیس راهور، در صورتی که امتیاز منفی رانندگی شما به 30 برسد، گواهینامه رانندگی شما به مدت سه ماه توقیف خواهد شد. همان‌طور که می‌دانید، گواهینامه نداشتن به این معنی است که فرد اجازه رانندگی و نشستن پشت فرمان ماشین را ندارد. در صورتی که شما در چنین شرایطی یعنی بدون گواهینامه پشت فرمان بنشینید و از شانس بدتان تصادف کنید، بیمه شخص ثالث هیچ‌گونه خسارتی را به شما پرداخت نخواهد کرد. بعد از اینکه مدت‌زمان توقیف گواهینامه گذشت، شما می‌توانید با پرداخت 60 هزار تومان، گواهینامه خود را پس بگیرید.

مرحله دوم محدودیت‌های جرایمی که نمره منفی دارند 

در مرحله دوم، اگر تعداد نمرات منفی شما به 25 برسد، گواهینامه شما به مدت طولانی‌تری یعنی شش ماه توقیف خواهد شد. همچنین در چنین شرایطی، پس از اتمام مدت‌زمان توقیف گواهینامه، جهت پس گرفتن آن باید 90 هزار تومان بپردازید. 

مرحله سوم محدودیت‌های جرایم رانندگی که دارای امتیاز منفی گواهینامه هستند 

در مرحله سوم، اگر نمره منفی گواهینامه شما به 20 برسد، پیامدهای بسیار ناخوشایندی را به همراه خواهد داشت. گواهینامه شما به مدت یک سال توقیف خواهد شد که آنگاه فقط خدا به دادتان برسد، زیرا این امر با باطل شدن گواهینامه و دویدن و رفتن سر کلاس رانندگی و آزمون‌ آیین‌نامه و شهری و… همراه است. علاوه بر همه این‌ها باید مبلغ یک میلیون و 500 هزار تومان جهت گرفتن گواهینامه جدید به‌حساب خزانه عمومی واریز کنید.

نمره منفی گواهینامه چگونه ثبت می‌شود؟

بر اساس قانون مسئولیت که می‌گوید مالک خودرو مسئول خودروی خود است، درصورتی که تخلف توسط دوربین به ثبت برسد، پلاک خودرو وارد سامانه خواهد شد و بعد از آن نمره منفی برای گواهینامه مالک خودرو ثبت می‌شود. بعضی وقت‌ها پلیس راهور نیز شماره گواهینامه را وارد سیستم می‌کند و سپس تخلف را به ثبت می‌رساند. در چنین شرایطی جریمه نمره منفی گواهینامه مستقیم به فرد خاطی تعلق می‌گیرد.

درصورتی که راننده ثابت کند تخلف مربوط به او نیست، یعنی شماره پلاک خودرو به اشتباه وارد سیستم شده است، می‌تواند با مراجعه به واحد اجرائیات راهنمایی و رانندگی نمره منفی خود را پاک کند یا به متخلف واقعی انتقال دهد.

درصورتی که شخص راننده در طول 6 ماه هیچ‌گونه تخلفی را مرتکب نشود و نمره منفی جدیدی برای وی ثبت نشده باشد، همه نمره‌های منفی‌ای که قبلاً در سیستم برایش به ثبت رسیده بود، از بین خواهد رفت. همچنین در صورتی که گواهی‌نامه فردی مجدداً به خاطر نمره منفی توقیف شود و چیزی تا باطل شدن گواهی‌نامه شخص نمانده باشد، تنها درصورتی که به مدت 1 سال هیچ تخلفی انجام ندهد، نمره منفی گواهی‌نامه وی پاک خواهد شد. روال پاک شدن نمره منفی گواهینامه به شکل اتوماتیک است.

ممکن است از توضیحات بالا کمی گیج شده باشید و از خود بپرسید: 

جریمه و نمره منفی گواهینامه به چه فردی تعلق دارد؟ مالک یا راننده وسیله نقلیه؟

بر اساس آخرین نظر رئیس مرکز اجرائیات پلیس راهور ناجا، سرهنگ احمد کرمی اسد، درصورتی که پلیس به‌صورت حضوری و شخصاً تخلف در رانندگی را مشاهده کند و راننده متخلف آنجا حضور داشته باشد، پلیس راهور وسیله نقلیه را متوقف می‌کند. در این شرایط اعمال قانون به‌صورت تسلیمی انجام خواهد شد. در روش تسلیمی برگه خلافی، همان‌گونه که از اسمش مشخص است، برگه جریمه توسط پلیس همراه با مشخصات راننده و گواهینامه، نوع تخلف‌، مشخصات خودرو، محل و زمان تخلف و همچنین مشخصات افسر به راننده تحویل داده می‌شود. به‌این‌ترتیب نمره منفی گواهینامه برای راننده درج‌شده و جریمه برای پلاک خودرو به ثبت می‌رسد. 

در بیشتر مواقع، اعمال نمره منفی گواهینامه و جریمه برای شخص مالک ماشین به ثبت می‌رسد. به این خاطر که سیستم وسیله نقلیه را شناسایی و خوانش می‌کند. جریمه نمره منفی گواهینامه در همچین شرایطی به شکل هوشمند در سوابق گواهینامه فرد مالک وسیله نقلیه درج می‌شود.

سقف میزان نمره منفی گواهینامه بیشتر از سی نیست 

جریمه و نمره منفی برای گواهی‌نامه با توجه به اینکه شخص شما چند بار یک خطا را تکرار کرده‌اید و آن خطای شما به چه میزان در تصادفات رانندگی تأثیر گذاشته، لحاظ می‌شود. بدیهی است که برای همه تخلف‌هایی که مرتکب شده‌اید سقفی در نظر گرفته شده است. همچنین اصلاً فکر نکنید که می‌توانید با پرداخت جریمه و همین‌طور پذیرش نمره منفی کم‌وزیاد آن در گواهی‌نامه مجدداً به رانندگی پرخطر خود ادامه دهید. 

در واقع سقف نمره منفی گواهی‌نامه در بهترین حالت ممکن در صورتی است که شما در دور اول ثبت تخلف‌ها و نمرات منفی باشید و در مجموع 30 نمره منفی برایتان به ثبت رسیده باشد. در حقیقت بعد از اینکه 30 نمره منفی دریافت کردید گواهی‌نامه شما به مدت 3 ماه گرفته خواهد شد.

جریمه امتیاز منفی برای گواهینامه مالک چندین وسیله نقلیه 

اگر فرد حقیقی یا حقوقی وسایل نقلیه زیادی را به نام خودش به ثبت رسانده باشد، مسئولیت پلاک خودروها را خود این شخص بر عهده دارد. با توجه به قانون مسئولیت که در بالا آن را شرح دادیم، واگذاری وسایل نقلیه به اشخاص غیر مالک خودرو باید با دقت و آگاهی بالا صورت بگیرد؛ به خاطر همچین دلایلی، توصیه می شود که تا جای ممکن از فروش وکالتی وسیله نقلیه خود اجتناب نمایند. 

آیا امکانش هست که نمره منفی گواهینامه را از پلاک خودرو به راننده متخلف منتقل کرد؟

اگر مالک چند خودرو هستید و نمره منفی برای پلاک خودروی شما ثبت شده است، درصورتی که راننده متخلف شما نبوده‌اید، می‌توانید به مرکز پلیس و یا واحدهای رسیدگی به تخلفات مراجعه کنید. سپس، شخص شما با تکمیل فرم مربوطه می‌تواند نسبت به انتقال جریمه نمره منفی گواهینامه مالک دارای چند وسیله نقلیه به راننده متخلف واقعی اقدام نماید.

به چه صورت استعلام نمره منفی گواهینامه خود را بگیریم؟

تا اینجای مطلب نمره منفی گواهینامه با نحوه ثبت این جریمه برای وسیله نقلیه و راننده آشنا شدیم و اطلاعاتی را در این زمینه کسب کردیم، اما سؤالی که پیش می‌آید این است که به چه شکل می‌توانیم از جریمه نمره منفی گواهینامه‌ خود مطلع شویم؟

3 روش جهت استعلام جریمه نمره منفی گواهینامه وجود دارد که عبارت‌اند از:

• استعلام جریمه نمره منفی گواهینامه به‌صورت آنلاین 

شما می‌توانید جهت استعلام جریمه نمره منفی گواهینامه خود به سایت پلیس راهنمایی و رانندگی یا همان سایت راهور به آدرس rahvar120.ir مراجعه کنید. سپس شماره گواهینامه درج‌شده روی کارت گواهینامه‌تان را وارد کنید و از جریمه نمره منفی خود مطلع شوید. با این کار، می‌توانید تعداد نمرات منفی خود و همچنین دفعات ارتکاب هر یک از تخلفات نمره منفی دار را در قالب یک جدول مشاهده کنید. 

البته شایان ذکر است که سایت پلیس راهنمایی و رانندگی یا همان سایت راهور، لیست تخلفات را با تاخیر و پس از چند روز در اختیار کاربران قرار می‌دهد و به‌صورت لحظه‌ای و دقيق به‌روزرسانی نمی‌شود. بنابراین اگر تخلفات رانندگی‌تان را به‌صورت فوری مشاهده نکردید، تعجب نکنید زیرا بسیار عادی است. 

• ارسال پیامک برای استعلام جریمه نمره منفی

شما می‌توانید شماره گواهینامه خود را که همان‌طور که ذکر کردیم روی کارت گواهینامه قرار دارد، به شماره ۱۱۰۱۲۰۲۰۲۰ ارسال کنید و از میزان جریمه امتیاز منفی برای گواهینامه خود مطلع شوید.

• تماس تلفنی با شماره تماس ۸۸۲۸۸۸۸۸ جهت اطلاع از تخلف رانندگی خود 

شما می‌توانید با تماس گرفتن با شماره ۰۲۱۸۸۲۸۸۸۸۸ از گوشی ثابت یا تلفن همراه خود، به‌راحتی در مورد میزان تخلفات و جرایم وسیله نقلیه و همچنین نمره منفی گواهینامه‌تان اطلاع کسب کنید.

با توجه به اینکه فرایند ثبت آنلاین تخلفات از طریق دوربین‌ها و سیستم‌های هوشمند یا حتی ثبت تخلفات به‌صورت فیزیکی و توسط  پلیس با احتمال اشتباه در عدد ها و در نتیجه ثبت نادرست تخلفات برای گواهینامه شما همراه است، ممکن است استنباط شما این باشد که یک تخلف به‌صورت اشتباهی برای گواهینامه‌ شما به ثبت رسیده است، در این موارد چه باید کرد؟ 

اعتراض به جریمه نمره منفی گواهینامه

شما می‌توانید برای اعتراض به نمره منفی گواهینامه خود، به واحدهای اجرائیات تخلفات در سراسر کشور مراجعه کنید. بعد از آن با پر کردن فرم مربوطه و ارائه مدارک لازم، شکایت خود را در ارتباط با نمره منفی متعلق به گواهینامه‌تان ارائه بدهید. کارشناسان مدارک راننده معترض را مورد بررسی قرار می‌دهند و رأی و نظرشان را صادر می‌کنند.   

مدارک لازم جهت اعتراض به تخلف رانندگی دارای امتیاز منفی گواهینامه

مدرک‌هایی که جهت اعتراض به جریمه امتیاز منفی تعلق یافته به گواهینامه خود نیاز دارید به شرح زیر می‌باشند:

• اصل گواهینامه رانندگی
• کارت مالکیت خودرو
• وکالت‌نامه، قول‌نامه و یا هر سندی که مالکیت خودروی شما را نشان دهد
• فرم درخواست اعتراض به نمره منفی گواهینامه

چگونه امتیاز منفی گواهی‌نامه خود را پاک کنیم

چندین روش مختلف جهت حذف نمره منفی گواهینامه وجود دارد:

اگر به مدت 6 ماه پس از تخلف (یعنی در مرحله اول 29 امتیاز منفی و در مرحله دوم 24 امتیاز منفی)، رانندگی ایمن و مطابق با قانون‌های راهنمایی و رانندگی داشته باشید و تخلفی که نمره منفی را شامل شود انجام نداده باشید، همه نمره‌های قبلی گواهینامه‌ شما به‌صورت خودکار پاک خواهند شد. هنگامی که تخلف‌های منفی‌ شما حذف شوند، تخلفات بعدی شما به‌عنوان اولین نمره منفی شما به ثبت خواهند رسید. بنابراین تلاش کنید با رعایت کردن قوانین رانندگی، از سیاه شدن کارنامه و سوابق گواهینامه خود جلوگیری کنید.

اما در صورتی که در مرحله سوم یعنی امکان باطل شدن گواهینامه‌ خود باشید، اگر مجموع امتیازهای منفی شما در مدت یک سال از 20 کمتر باشد، سابقه تخلفات قبلی شما و همچنین نمرات منفی مربوط به آن حذف خواهد شد.

 با همه این تفاسیر گاهی اوقات مشاهده می‌شود که هنوز جریمه‌های نمره منفی پس از 1 سال حذف نشده‌اند. کارشناسان راهور می‌گویند که نمره منفی پس از 1 سال در صورتی که تخلف دیگری رخ نداده باشد، بی‌اثر خواهد بود حتی اگر از گواهینامه حذف نشده باشد. بنابراین آرامشتان را حفظ کنید و بدانید که جای نگرانی نیست. اما باید دقت داشته باشید که همواره تعداد نمره منفی شما از حدنصاب درج شده در قانون نمره منفی که در بالا به آن اشاره کردیم، کمتر باشد.

جمع‌بندی

ما در این مقاله نمره منفی گواهینامه را برایتان شرح دادیم و همچنین طریقه ثبت آن، شیوه اطلاع پیدا کردن از نمره منفی گواهینامه، چگونگی پاک کردن نمره منفی و… را نیز بررسی کردیم. اکنون این مسائل توقیف شدن را کنار بزنید، اگر به‌صورت گذرا نگاهی به لیست جرایم بیندازید مشاهده می‌کنید که ارتکاب هر کدام از آن جرائم چقدر جان شما و حتی چند سرنشین بی‌گناه دیگر را به خطر می‌اندازد. همچنین شایان ذکر است که این قوانین نه تنها در کشور عزیزمان ایران بلکه در همه کشورهای جهان برای رانندگان اجرا می‌شود.