این روزها همه با مفهوم واقعی آلودگی هوا از نزدیک دست و پنجه نرم می‌کنند. اوج‌گیری شدید بیماری‌های متخلف قلبی و ریوی، چند سالی است که مسئولین امر را به فکر راه حلی اساسی انداخته است.

مثل همیشه خودرو به عنوان متهم ردیف اول مطرح می‌شود. پروژه بزرگ از رده‌ خارج کردن اتومبیل‌های فرسوده تقریباً از اواسط سال 87 استارت خورد. چالش دسته‌بندی کردن این خودروها و معضلات اجتماعی پدیده آمده، پروژه فوق را بیش از پیش دشوار کرد.

گیر و دارهای اداری هم مشتریان سن و سال‌دار این اتومبیل‌های قدیمی را به کل از تصمیمشان منصرف می‌کرد. بحث جایگزینی یک خودروی جدید و به تبع هزینه‌های مربوط به مدل جدید نیز روند کار را با مشکلاتی مواجه می‌کرد.

در حال حاضر این خودروها هم توسط دولت خریداری و هم در بازار آزاد به صورت نقدی توسط کارگزاری‌ها معامله می‌شود. در این گزارش به فروش خودروهای فرسوده در بازار آزاد می‌پردازیم.

طبق قانون اولیه، فروش مدل‌های مختلف خودروهای فرسوده تابع دستورالعمل خاصی نبود. یعنی هر خودرویی تا مدل 67 را خریداری می‌‌شد. اما اکنون ستاد تبصره 13 در قانون جدید خود، تنها از مدل 1357 تا 1374 شمسی را مشمول خریداری و اسقاط می‌داند.

مرکز اسقاط، انواع خودروی سواری را به قیمت 2 میلیون و 800 هزار تومان از فروشنده خریداری می‌کند.

سپس متقاضی با شماره حساب جام بانک ملت و به همراه وسیله نقلیه روشن، به «مرکز اسقاط» مراجعه می‌کند.

در آنجا اصالت خودرو چک شده و بعد از آن مبلغ را به حساب مشتری واریز می‌کنند.

وسیله نقلیه‌هایی که هنوز پلاک قدیمی دارند نیز باید در حال حرکت به «مرکز شماره‌گذاری» رود تا اصالت آن تایید و دست آخر افسر کارشناس به این خودرو پلاک مجازی دهد.

معروف‌ترین مراکز اسقاط را می‌توان پارکینگ حسن آباد قم، باقر شهر تهران با کد 1725 و شهریار با کد 1728 زیر نظر ستاد تبصره 13 عنوان کرد.

داستان اصلی

اما کارگزارانی هستند که این خودروها را به صورت نقدی در محل خریداری می‌کنند. به طوری‌که از 2 میلیون و 800 هزار تومان تعرفه دولتی؛ 200 الی300 تومان کمتر پول به مشتری پرداخت می‌شود. با این تفاوت که پول به صورت نقدی و همان موقع در محل حساب می‌شود.

تفاوت این روش با روش قبلی، زمان‌بر بودن آن است که از 15 روز تا 2 ماه به طول می‌انجامد تا پول خودروی فرسوده به دست صاحبش برسد.

گفتنی است خودروی مدل بالایی که موتور سوخته یا بدنه تخریبی دارد و قابل تردد نیست، تا قبل از باطل شدن سند و شماره‌اش نمی‌تواند معامله شود. چنین افرادی باید به شماره‌گذاری مراجعه و اعلام کنند که قصد فروش ماشین فرسوده خود را به صورت اوراق دارند سپس آنها پلاک خودرو را باطل و شماره آن را وارد لیست سیاه می‌کنند.

در ادامه، مالک نامه‌ای به عنوان مجوز فروش دریافت می‌کند که بدین گونه خواهند توانست خودروی خود را به اوراقی‌ها و خریداران خودروهای ضایعاتی بفروشند.