دوم تا هشتم خرداد ماه جاری مزایده ای در حوالی پایتخت برگزار شد که با توجه به برخی ویژگی های منحصربفرد، شاید بتوان آن را جزء عجیبترین مزایده های ثبت شده در کشور نام گذاری کرد؛ مزایده ای که در آن تمامی امتیازها در اختیار فروشنده بوده و خریدار تنها به خاطر رقابت شدید وارد گود می شد.

ضلع شمالی اتوبان تهران کرج جنب پارک چیتگر، چند خیابان اصلی و فرعی را که رد می کردید انتهای یک کوچه، پارکینگ خودروهای خاص ایران خودرو خودنمایی می کرد. خودروهایی که برخلاف تمام دنیا خاص بودنشان به خاطر داشتن آپشن های اضافی نبود بلکه به خاطر کم داشتن آپشن ها لقب "خاص" را به خود اختصاص داده بودند. خودروهایی که خود ایران خودرو بر روی آن ها نام خودروهای کارشناسی، معیوب و یا مستعمل شرکت ایران خودرو را قرار داده بود.

وارد پارکینگ ایران خودرو که می شدید باید در ابتدا 3 هزار تومان بابت دریافت قبض مزایده پرداخت می کردید؛ قبضی که در آن شرایط مزایده در 33 بند به طور کامل در اختیار متقاضیان قرار می گرفت. بند هایی که بیشتر به نفع مزایده گزار که شرکت خدمات صنعتی ایران خودرو (ایسیکو) بود نوشته شده بود.

در یکی از بندهای قبض مزایده تاکید شده بود که برای هر خودرویی که پیشنهاد می شود باید مبلغ 1 میلیون تومان به حساب شرکت ایسیکو واریز شود که در صورت عدم برنده شده مزایده، این مبلغ به پیشنهاد دهنده بازگردانده می شود.

اما چند بند از این مزایده قدری عجیب به نظر می رسید، مثلا در یکی از بندها تاکید شده بود که «مزایده گزار هیچگونه تعهدی در خصوص تامین کسری قطعات و لوازم خودروهای موضوع مزایده نداشته و صرفا عیوب فنی مشاهده شده را در فرمهای الصاقی زیر شیشه خودرو اطلاع رسانی نموده»، بنابر این مزایده گزار در مورد سایر عیوب احتمالی خودرو هیچ گونه مسئولیتی ندارد. البته این راهم اضافه کنید که درب عمده خودروهای مذکور قفل بود، یعنی نمی توانستید بفهمید این خودروها عیب دیگری دارد یا نه!

و یا در بند دیگری آمده است که زمان تحویل خودرو به برنده 60 روز کاری پس از واریز وجه مابه التفاوت خواهد بود و چنانچه به هر دلیل از سوی شرکت ایسیکو، واگذاری با تاخیر انجام شود هیچگونه سودی بابت تاخیر به برنده مزایده تعلق نخواهد گرفت.

شاید در شرایط عادی هیچ کدام از بندهای این مزایده به نفع خریدار نبوده و کمتر کسی حاضر به ورود به اینچنین مزایده ای بود اما با توجه به وضعیت نابسامان خودرو و قیمت ها، برخی اشتیاق خاصی برای این مزایده داشتند.

با ورود به پارکینگ خودرو ها با صحنه های جالبی روبری می شدید. خودروهایی که برخی از نظر ظاهری سالم بوده اما مشکل موتوری داشتند و خودروهایی که موتور سالم اما بدنه تصادفی آنها از دهها متر آنطرف تر مشخص بود.

برخی از خودروها نیز دچار آتش سوزی یا تصادف های شدید شده بودند و اولین چیزی که به ذهن می رساندند این بود که چطور با خودروها داخل کارخانه رفتار و رانندگی می شود که برخی از خودروهای صفر کیلومتر حدودا از از وسط به دو نیم تقسیم شده اند؟!

گفتگو با برخی خریدارها نیز خالی از لطف نبود. پیرمردی که به همراه خانواده اش در پارکینگ می چرخید به خبرنگار صبحانه می گفت: بعید می دانم اطلاع رسانی عمومی برای این مزایده صورت گرفته باشد ما دنبال خرید یک خودرو کارکرده بودیم که از طریق یکی از بستگان که کارمند ایران خودرو است از این مزایده مطلع شدیم.

جوان دیگری مدعی بود که من کارمند ایران خودرو است و تا به حال چند بار در مزایده های مختلف ایران خودرو شرکت کرده، وی می گفت: اما با اینکه بعضا قیمت های بالایی هم داده ام برنده نشده ام. به نظر می رسد خیلی ها شانس برنده شدن خودروهای مناسب را ندارند چون در برگه هم اعلام شده حتی اگر برنده هم شوید و شرکت تصمیم بگیرد خودرو را به شما ندهد حق اعتراض ندارید.

جوان دیگری به گفتگوی ما اضافه می شود و می گوید: من یکبار در مزایده برنده شدم . اول خوشحال بودم چون به قیمت مناسبی خودرو را بردم اما به دلیل آنکه به هنگام مشاهده خودرو در پارکینک تنها عیب هایی که کارشناس گذاشته را به شما می گویند و اجازه نمی دهند که بقیه ماشین را به طور کامل تست کنی مجبور شدم کلی خرج موتور ماشین کرده و عملا ضرر کردم. در پارکینک درهای خودرو را قفل می کنند و اجازه نمی دهند که شما از اشکالات دیگر خودرو مطلع شوید و حق اعتراض هم ندارید.

در حالی که مزایده باید طوری باشد که شما از جنسی که می خواهید خریداری کنید و قیمت پیشنهاد می دهید باید اطلاعات کامل داشته باشید. از سوی دیگر هزینه های پارکینگ و به نام زدن خودرو نیز به عهده شما است و بسیاری از این خودروها هم به خاطر ماندن طولانی در پارکینگ، لاستیک و باطری ندارند.

وی ادامه می دهد: در حال حاضر شما وقتی خودرویی که پولش را کامل پرداخت کرده اید و اسم صفر کیلومتر دارد و دارای کارت گارانتی است از کارخانه تحویل می گرید کلی اشکالات ریز و درشت دارد چه برسد به این مزایده ای ها که هندوانه در بسته است و خودشان هم اعلام می کنند که خودرو مشکل دارد و کاملا شانسی است.

در سمت دیگر پارکینک خودروهای استفاده شده و مدل پایین که برخی افراد حاضر معتقدند در خود کارخانه از آن ها استفاده می شده و همچنین خودروهای سوخته قرار گرفته اند.

فردی که به نظر می رسد کاملا در این امر حرفه ای است و با تجهیزات کامل برای خرید خودروها آمده می گوید: شرکت های خودرو ساز ایرانی ضرر نمی کنند و از هر چیزی کره می گیرند. شما نگاه کنید این خودروها را چند سال در کارخانه استفاده کرده اند، برخی کارگرها هم که چون ماشین خودشان نیست به اندازه کافی دلشان نمی سوزد، پدر ماشین را در آورده اند آخر سر هم آورده اند به همین شکل و بدون اجازه تست به شما می فروشند.

" ظاهرا ماشین های دیگر هم که تصادف کرده اند یکبار خسارتشان را از کارگری که مسبب تصادف بوده گرفته اند یکبار هم به شما می فروشند به هر حال ضرر نمی کنند."

از خودروهای کاملا سوخته تا سقوط اجسام سنگین روی اتومبیل های صفر!

وی ادامه می دهد: حتی خودروهای سوخته کارخانه را هم می فروشند؛ خودروهایی که شاید اگر در مزایده برنده شوی پول آهنش را هم در نیاورید و ضمنا مشخص نیست چگونه این خودروها در کارخانه مجهزی چون ایران خودرو کاملا سوخته اند و کسی به دادشان نرسیده است؟!

نکته جالب دیگری که در این محوطه بزرگ به چشم می خورد، تعداد قابل توجهی خودروهایی است که ظاهرا بر اثر سقوط یک یا چند جسم بسیار سنگین به حال و روز خوبی دچار نیستند. این خودروها که نوع برخورد اجسام مذکور عملا آنها را اسقاطی یا از کار افتاده کرده است، از ظاهری نو برخوردارند اما مشخص نیست در کدام منطقه بزرگترین خودروساز کشورمان چنین اتفاقاتی رخ می دهد که چندین خودرو با این ویژگی ظاهری در صف فروش قرار گرفته اند؟

اگرچه افرادی هم بودند که در مزایده با اشتیاق خاصی شرکت کرده و عنوان می کردند که چند باری هم سودهای خوبی برده اند اما برگزاری چنین مزایده ای آن هم بدون اطلاع رسانی دقیق و کامل و با شرایط یکطرفه بسیار عجیب به نظر می رسد، آن هم در وضعیتی که همچنان برخی به دنبال تنها یک وسیله نقلیه ساده برای خانواده شان هستند.

از سوی دیگر برخی اتفاقاتی که برای خودروهای مذکور (همچون قضیه آتش سوزی یا تصادفات شدید) رخ داده نشان می دهد ظاهرا بروز این رخدادها در کارخانجات خودروسازی کشورمان طبیعی است و نظارت برون سازمانی بر عملکرد خودروسازان کشورمان وجود ندارد تا بتوان از ظرفیت خط تولید، استفاده بهتری برد.

سرعت مجاز در کارخانه چقدر است؟

همانطور که در بالا هم اشاره شد، یکی از عمده ترین انواع خودروهای به مزایده گذاشته شده، آنهایی بودند که ظاهرا بر اثر تصادف در داخل کارخانه، از حالت صفر یا کم کار کرده درآمده و به این صورت فروخته می شوند. اما نحوه و میزان خسارت های وارده به این خودروها به گونه ای بود که اکثر شرکت کنندگان در این مراسم، از دیگران می پرسیدند این خودروها با چه سرعتی و در چه حالتی تصادف کرده اند که چنین خسارت بالایی را به بار اورده اند؟

برخی دیگر نیز با اشاره به مقررات وضع شده در اکثر کارخانجات ایران و جهان مبنی بر رعایت حداکثر سرعتی در حدود 40 کیلومتر، شدت آسیب های وارده به این خودروها را در حد حرکت با سرعتی حداقل 80 کیلومتر یا برخورد به موانعی چون ستون های سوله یا جرثقیل ها توصیف می کردند که تکرار این اتفاق درباره خودورهای مختلف جای شگفتی داشت.