ایربگ از جمله بخشهایی است که هر چند نقش مهمی در ایمنی خودرو دارد اما کمتر اطلاعاتی در مورد آن نزد خریداران خودرو وجود دارد چرا که در طول عمر یک خودرو ممکن است هیچگاه ایربگ باز نشود و به همین دلیل باورهای گاه نادرستی در مورد آن وجود دارد. در ادامه 9 باور رایج در مورد ایربگ را که بعضی درست و بعضی غلط هستند را بررسی میکنیم.
برای به کار افتادن ایربگ خودرو باید حتماً کمربند ایمنی بسته باشد
غلط
البته این یک واقعیت مهم است که برای «تأثیر بهتر» کارکرد ایربگ باید کمربند ایمنی را ببندید اما اینکه کمربند ایمنی را بسته باشید یا نه هیچ تأثیری در باز شدن ایربگ ندارد. البته در بسیاری از خودروها سیستم پیشکشنده کمربند ایمنی (که در آن به محض تشخیص تصادف و قبل از آنکه بدن راننده رو به جلو حرکت کند کمربند ایمنی اندکی رو به عقب کشیده میشود) از اطلاعاتی استفاده میکند که سنسور شتاب سنج ایربگ ارسال میکند اما این مسأله به آن معنا نیست که بستن یا نبستن کمربند ایمنی میتواند در باز شدن یا باز نشدن ایربگ نقش داشته باشد. با وجود همه اینها، هنوز هم بستن کمربند ایمنی مهمترین اصل در حفاظت از جان راننده و سرنشینان در زمان وقوع تصادف است و ایربگ تنها یک سیستم کمکی برای ارتقا ایمنی خودرو به شما میرود و از سوی خودروسازان به عنوان ابزاری «کمکی» در کنار کمربند ایمنی معرفی میشود چرا که اگر در زمان تصادف، کمربند ایمنی را نبسته باشید، شدت برخورد به ایربگ میتواند بسیار زیاد و فاصله زمانی لحظه تصادف تا رسیدن به ایربگ بسیار کم باشد و به همین دلیل ایربگ کارآیی مطلوب خود را نخواهد داشت و به همین دلیل است که همواره توصیه میشود کمربند ایمنی خود را ببندید.
خودروی من پنج ستاره ایمنی را دارد پس نیازی به ایربگ ندارم
تا حد زیادی غلط
اینکه در خودرویی نشستهاید که پنج ستاره ایمنی از مؤسسات ارزیابی ایمنی خودروها دارد تنها به معنای آن است که خودروی شما «ایمنتر» از سایر خودروها است اما به هیچ عنوان نمیتوان گفت با وجود پنج ستاره ایمنی، شما نیازی به ایربگ و کمربند ایمنی ندارید. البته این مسأله درست است که بخش زیادی از ایمنی خودرو نه به تجهیزات کمکی آن مانند ایربگ و کمربند ایمنی، که به ساختار خودرو و چگونگی جذب ضربه تصادف توسط آن باز میگردد اما حتی در تعیین تعداد ستارههای ایمنی یک خودرو نیز وجود این تجهیزات نقش مهمی دارد و به همین دلیل هم گفتیم جمله بالا تا حد زیادی غلط است. در زمان انجام یک آزمون تصادف استاندارد و در ابتدای تصادف، بدنه خودرو بخش زیادی از نیرو را جذب میکند و با تغییر شکل، مانع از انتقال آن به کابین میشود اما در عین حال به دلیل شتاب منفی ایجاد شده در اثر توقف ناگهانی خودرو، بدن راننده رو به جلو پرت شده و باید توسط کمربند ایمنی و ایربگ محافظت شود و این مسأله هیچ ارتباطی نیز به نوع خودرو ندارد و در مورد همه خودروها صادق است.
در آزمونهای تصادف موسسات مختلف، در نهایت میزان آسیب به آدمکهای تست تصادف است که بخش عمدهای از ستارههای یک خودرو را تشکیل میدهد و اینکه بدنه خودرو تا حد زیادی نیروی تصادف را جذب کند قطعاً امتیاز مثبتی است اما بخش اصلی ستارهها با حفاظت از راننده و سرنشینان به دست میآید که در این بخش خودروها بیش از هر چیز به ایربگ و کمربند ایمنی وابسته هستند و به همین دلیل خودروی شما در شرایطی پنج ستاره شده که آدمکهای تست تصادف کمربندهای ایمن خود را بسته بودند و ایربگها هم باز شده و بهتر است شما هم همین روند را ادامه دهید.
خودروهای امروزی در بازارهای جهانی باید به صورت اجباری ایربگهای جانبی پرهای را داشته باشند و فقط در ایران این ایربگها اجباری نیست.
غلط
شاید باورش دشوار باشد اما نه تنها این جمله غلط است، بلکه هنوز هم در بعضی از کشورهای جهان حتی نصب ایربگهای جلو هم اجباری نیست! شاید به نظر عجیب بیاید اما قوانین در برخی از کشورها نصب ایربگ بر روی خودرو را اجباری نکردهاند و این مسأله در اختیار تولیدکننده است چه برسد به ایربگهای جانبی و پردهای که برای تصادفهای از کنار کارآیی دارند، هر چند حتی در این کشورها هم بسیاری از خودروها با حداقل دو ایربگ تولید میشوند. اگر خیلی متعجب شدهاید اجازه بدهید کمی توضیح دهیم؛
در برخی از کشورها برای نصب سیستمهای ایمنی بر روی خودرو اجباری در کار نیست اما از یک سو خودروسازان به دلیل رقابت در بازار خودرو این تجهیزات را بر روی خودرو نصب میکنند و از سوی دیگر با نصب این تجهیزات در تلاشاند امتیاز بیشتری در تستهای تصادف به دست آورند. در این آزمونها وجود ایربگ و عملکرد درست آن باعث بالا رفتن امتیاز خودروها میشود و به همین دلیل هم هست که خودروسازان خودروهای خود را با ایربگ به فروش میرسانند. در مورد ایربگهای جانبی هم وضعیت به همین شکل است و اجباری برای نصب آنها وجود ندارد اما خودروسازان برای ارتقاء ایمنی خودروهای خود این ایربگها را نصب میکنند. البته فراموش نکنیم در بسیاری از کشورها، معیار ایمن بودن یک خودرو را آزمونهای مراکز معتبر تعیین میکند نه تعداد ایربگ نصب شده بر روی خودرو.
ضربه زدن به بدنه خودرو با چکش در زمان صافکاری میتواند باعث باز شدن ایربگ خودرو شود.
تقریباً درست!
احتمالاً این یکی دیگر به نظرتان خیلی عجیب و غیرقابل باور میرسد اما این مسأله هر چند عمومیت ندارد اما واقعیت دارد. ضربه زدن به نقاط خاصی از خودرو در زمان صافکاری ممکن است باعث باز شدن ایربگها شود و این مسأله بیش از هر چیز در مورد ایربگهای جانبی وجود دارد چرا که سنسورهای این ایربگها در ستون میانی و بخش پایینی ستون وسط نصب میشوند و نسبت به بسیاری از سنسورهای دیگر حساسترند و به همین دلیل ممکن است در هنگام برخورد چکش برای صافکاری خودرو این سنسورها فعال شده و ایربگهای جانبی باز شوند. البته گزارشهایی مبنی بر باز شدن ایربگ در زمان بستن بسیار شدید دربهای خودرو هم شنیده شده هر چند تاکنون منبع موثقی این مسأله را تایید نکرده است اما قطعاً برخورد چکش میتواند خطرناک باشد و به همین دلیل باید با قطع کردن برق خودرو از بروز این حادثه جلوگیری کرد.
ایربگ خودرو حتی اگر چراغ اخطار آن روشن باشد کار میکند و این چراغ تنها میگوید سیستم را باید بررسی کرد.
غلط
همه خودروهای مجهز به ایربگ دارای سیستمی به نام ACU یا واحد کنترل ایربگ هستند. این بخش از زمانی که سوییچ خودرو را باز میکنید به طور پیوسته وضعیت تمامی بخشهای مرتبط با ایربگ را بررسی میکند و در صورت وجود هرگونه مشکلی که منجر به باز نشدن ایربگ شود این مسأله را از طریق روشن کردن چراغ اخطار در نشاندهندهها به اطلاع راننده میرساند. روشن شدن این چراغ نشاندهنده آن است که ایربگ خودرو عمل نمیکند و راننده برای رفع مشکل باید در سریعترین زمان برای رفع عیب به نمایندگی مجاز مراجعه کند. البته در زمان باز کردن سوییچ خودرو این چراغ روشن میشود و یا به صورت چشمک زن کار میکند و بعد از مدت کوتاهی (معمولاً حدود ۵ ثانیه) خاموش خواهد شد. این مسأله نشان میدهد سیستم به درستی در حال کنترل همه بخشها است اما روشن ماندن این چراغ نشانه کار نکردن ایربگ است.
بخارهایی که بعد از باز شدن ایربگ در خودرو ایجاد میشود سمی و خطرناک است.
غلط
گازی که بعد از باز شدن ایربگ در فضای خودرو پخش میشود ترکیبی از گاز نیتروژن و پودرهایی است که بر روی ایربگ پاشیده شده تا مانع از چسبیدن بخشهای مختلف آن در زمان تا کردن شود و همه اینها هم بیضرر است. البته ممکن است نفس کشیدن در محیطی که این پودرها وجود دارد برای افرادی که حساسیت شدید و یا آسم دارند آزاردهنده باشد اما قطعاً کشنده نیست و به همین دلیل توصیه میشود پس از باز شدن ایربگ در سریعترین زمان ممکن خودرو را ترک کنید اما قطعاً از نفس کشیدن درون خودرو آسیبی نخواهید دید.
باز کردن سر باتری باعث میشود تمام کدهای خطا در ایربگ پاک شود و چراغ ایربگ را خاموش میکند.
غلط
این روش در مورد خودروهایی که فناوری ساخت آنها به پیش از میانههای سال ۹۰ باز میگردد درست است چرا که در آن زمان سیستمهای کنترل الکترونیکی خودروها پیشرفته نبودند اما برای خودروهایی که فناوری ساخت آنها جدید است نمیتوان از این تکنیک بهره برد و با برداشتن سر باتری و وصل مجدد آن بار دیگر اخطارهای خطای سیستم آشکار میشود. چراغ اخطار سیستم ایربگ تنها در صورتی خاموش میشود که سیستم بتواند رفع شدن خطا را تشخیص دهد و یا با اتصال اسکنر به خودرو بتواند کد خطا را شناسایی و برطرف کند و یا در نهایت باید کل سیستم کنترل را تعویض کرد.
یک اسکنر میتواند سیستم ایربگ همه خودروها را بررسی کرده و اشکالات آن را رفع کند.
غلط
تولیدکنندگان متعددی در جهان سیستم ایربگ را تامین میکنند و به همین دلیل اسکنرهای مختلفی هم برای عیبیابی آنها وجود دارد ضمن آنکه با پیشرفت پیوسته سیستم ایربگ این اسکنرها هم باید به روز شوند. حتی اسکنرهایی که میتوانند سیستمهای چند خودروی مختلف را بررسی و عیبیابی کنند نیز بدون به روز رسانی کارآیی مطلوبی نخواهند داشت.
همه خودروها پشت سپر جلو سنسوری برای تشخیص برخورد دارند.
غلط
در حال حاضر یک سنسور شتاب سنج، وظیفه تشخیص تصادف و باز کردن ایربگهای جلو را بر عهده دارد. این سنسور در صورتی که شتاب منفی از حد مشخصی فراتر برود تشخیص میدهد خودرو نه به دلیل ترمز کردن، که به دلیل ضربه متوقف شده و به همین دلیل ایربگ را باز میکند. البته در نسل اول ایربگها سنسورهایی در پشت سپرها وظیفه تشخیص برخورد را بر عهده داشتند اما به مرور این سنسورها با سنسور شتاب جایگزین شدند. البته هنوز هم بعضی از خودروسازان برای اطمینان بیشتر از کارکرد سیستم، سنسور سپر را نصب میکنند اما این مسأله عمومیت ندارد.