بازار خودروهای لوکس در کشورمان، تنها با عواملی همچون تعرفههای سنگین گمرکی و یا نرخ بالای بهای ارز متمایز نمیشود، بلکه از نامعادلاتی رنج میبرد که مشابهشان را در کمتر جایی از جهان شاهدیم. بهای برخی از برندهای تجملی در این وادی آنچنان بالاست که با هیچ عقل سلیمی نمیخواند و در بعضی از موارد پهلو به پهلوی شیدایی و جنون میزند. خودروهایی با قیمتهای چند میلیاردی در این بازار معامله و فروخته میشوند که با هیچ نوع – حساب و کتابی – نباید اینچنین ارزشگذاری شوند.
در تحلیل چرایی این ماجرا عواملی چند دخیلاند که در ذیل به برخی از آنها اشاره میشود:
مهمترین عاملی که در حال حاضر به آشفتگی و صعود وحشتناک قیمتها در این باب دامن زده، وضع قانون «ممنوعیت ورود خودروهایی با حجم 2500 سیسی و یا بالاتر» است. همین موضوع و جو روانی ناشی از آن موجب شده که عرضه این خودروها در بازار با کمبود نسبی مواجه شود و تقاضای واقعی تحتالشعاع تقاضای کاذب قرار گیرد.
دومین فاکتور مهمی که موجب گرانی این خودروها در بازار شده دلالی و سفتهبازی است. بنا به روایتهای تاریخی، از قدیمالایام میل به دلالی و نیز کار بیزحمت در میان اکثریتمان فرهنگی غالب بوده است. این امر بهکرات مشاهده شده که خیلی از اشخاص واقعاً نیازی به این نوع از خودروها نداشته و حتی طرز استفاده صحیح از تجهیزاتشان را هم نیز بلد نیستند! ولی به امید دستیابی به سود حداکثری آنها خریداری نموده و گاهی هم احتکار میکنند. وجود همین امر خودش بهتنهایی کمبودها را در بازار افزایش داده و به حباب قیمتها دامن میزند. لازم به گفتن نیست که گاهی اوقات، سود حاصل از این عمل ناصواب، معادل دهها سال کار و فعالیت یک حقوقبگیر عادی جامعه است و همین موضوع است که سبب ایجاد وسوسه در برخی از صاحبان سرمایههای سرگردان میشود. شاردن، جهانگرد معروف فرانسوی که در عصر صفوی به ایران سفری داشت، در مورد این خصیصه اخلاقیمان اینگونه اظهار نظر نمود: «ایرانیان خیلی علاقه به دلالی دارند و دوست میدارند که کالایی را بخرند و استفادهای گرفته و سپس بفروشند» ظاهراً این خصلت مشعشع پس از گذشت حدود سیصد و پنجاه سال، همچنان در برخی از ما به قوت خودش باقی است!
عامل دیگر را میتوان تا حد زیادی ناشی از متغیرهای فرهنگی و روانی دانست. برخی از ما و البته نه همهمان، گرچه ظاهراً از گرانی و تورم نالیده و از آن شاکی هستیم ولی در باطن و در خلوت خویش «عمو گرانی!» را دوست داشته و مقدمش را هم گرامی میداریم. خیلی از اشخاص هستند که به دلایلی همچون چشم و همچشمیهای افسارگسیخته و یا حسادتها و برتریطلبیهای بیمارگونه و….. راضی به این وضع نیستند که افرادی دیگری هم مثل آنها از کالایی مشابه استفاده کنند. این دسته اگر هم به پول بادآوردهای دست یابند، برای ارضای این حس خود هیچ ابایی از این ندارند که کالای موردنظرشان را با بالاترین قیمتها خریداری نمایند، ولو اینکه آن جنس بههیچعنوان ارزش بهای پرداختیاش را نداشته باشد. بیشک این گروه از افراد با این اعمالشان نقش به سزایی در حبابسازیهای تورمی ایفاء نموده و بهای کاذبی را به برخی از اجناس میبخشند. البته ناگفته نماند که حس تمایزطلبی در همه جوامع و اکثریت افراد بشری وجود دارد و مقدار متعارف آن هم کاملاً طبیعی و ممدوح است و موجب پیشرفت هم نیز میشود، اما نه به آن اندازهای که در اینجا و در برخی از افراد شاهدیم!
معدودی از اشخاص هم نیز وجود دارند که واقعاً به این خودروها علاقهمند بوده و خواهان بهرهگیری از آنها جهت مصارف شخصی و روزانه خود هستند. بیتردید تقاضاهای این گروه را نمیتوان کاذب و یا ناشی از چشم همچشمی دانست. ولی این دسته از اشخاص هم به دلیل نگرانی و یا عجلهای که برای معامله دارند، ناخودآگاه به التهاب موجود در بازار دامن زده و با تشدید تقاضا، لهیب تورم را از آنچه که هست شعلهورتر میکنند.
البته عوامل دیگری هم در روند صعودی قیمتها مؤثرند که هم در حوصله این بحث نمیگنجد و هم از حوصله شما خارجاند. برای اینکه هر چه بهتر به روش شدن مطلب کمک کنیم، چند مدل معروف را گزینش نموده و بهای آنها را در بازار ایران و همچنین بازار امارات درج نمودیم تا تفاوتها بیشتر آشکار شود.
مازراتی گیبلی
یکی از جدیدترین خودروهای لوکسی که اخیراً وارد بازار کشورمان شده مازراتی گیبلی نام دارد. این مدل از پیشرانهای 6 سیلندر (3 لیتری) بهره میبرد که خروجی توان آن معادل 410 اسب بخار است (در بالاتری رده).
در حال حاضر خودروی مورد نظر با بهایی معادل یک میلیارد و 600 الی یک میلیارد و 900 میلیون تومان خریدوفروش میشود. قیمت نمونه فول آپشن این خودرو در بازار امارات تنها 375 هزار درهم است، که معادل ریالی آن در حدود 335 میلیون تومان است. این خودرو هماکنون در دنیا با مدلهایی همچون ب ام و سری 5 و مرسدس بنز کلاس E رقابت میکند.
مازراتی گرن کابریو
دومین خودرویی که به آن میپردازیم بازهم یک مازراتی است. این مدل از اولین سری از خودروهایی میباشد که توسط نماینده مازراتی- شرکت آرتاتک – وارد کشورمان گردید و از همان بدو ورود به دلیل چهره جذاب و نیز موتور اسپرتیاش به سرعت زبانزد خاص و عام شد.
این مدل از پیشرانهای 8 سیلندر (4.7 لیتری) سود میبرد که توانی معادل 440 اسب بخار را داراست. هماکنون خودروی مذکور با قیمتی معادل یک میلیارد و 900 الی 2 میلیارد و صد میلیون تومان در حالت فول آپشن معامله میشود. بهای آن در بازار امارات نیز در بهترین وضعیت در حدود 700 هزار درهم است، که معادل ریالی آن در حدود 620 میلیون تومان است. نکته جالب اینجاست که این خودرو در بازار امارات با بهایی معادل 2 برابر مازراتی گیبلی عرضه میشود ولی در کشور ما این دو مدل چندان تفاوتی به لحاظ قیمتها با یکدیگر هم ندارند!
بامو 650i کابریولت
یکی از جدیدترین نمایندگان بامو در بازار میلیاردیها. بامو 650i کروک از پیشرانهای 8 سیلندر (4.4 لیتری) بهره میبرد که خروجی توان آن معادل 407 اسب بخار است.
این خودرو در حال حاضر در بهترین وضعیت با بهایی در حدود یک میلیارد و 700 میلیون تومان معامله میشود. قیمت این خودرو در بازار امارات در حالت فول آپشن معادل 500 هزار درهم بوده که معادل ریالی آن در حدود 445 میلیون تومان است. وقتی که برای نخستین بار در حدود 8 سال پیش، بامو سری 6 وارد کشورمان شد، بهای آن برای مدل 630 حول و حوش 250 میلیون تومان بود!
مرسدس بنز S500
بیشک نسل جدید کلاس S در نوع خودش یک شاهکار محسوب میگردد. خودرویی که مرسدس با تمام توان آن را مجهز نموده تا هیچ رقیبی خواب هماوردی با آن را در خودش نبیند.
این خودروی زیبا به کشورمان نیز راه یافته و طبق معمول در بالای هرم قیمتها جای خوش کرده است. مرسدس S500 موجود در ایران از موتوری 8 سیلندر (4.7 لیتری) سود میبرد که خروجی توان آن معادل 450 اسب بخار است. در حال حاضر بهای این مدل در بازار بین یک میلیارد و 800 میلیون تا 2 میلیارد و 200 میلیون تومان میباشد. این خودرو در بازار امارات در وضعیت فول آپشن با قیمت 650 هزار درهم به فروش میرسد که معادل ریالی آن در حدود 575 میلیون تومان است. به خاطر دارم که بنز کلاس S در بدو ورودش در سال 1385 شمسی با قیمتی معادل 180 تا 200 میلیون معامله میشد
پورشه کاین GTS
پورشه کاین آنقدر برای خودرو دوستان آشناست که نیازی به معرفی ندارد. پورشه پیش از این مدلی خاص از کاین را به نام GTS به بازار معرفی نمود که دارای برخی از آپشن های ویژه و خاص است. تعداد معدودی از این مدل به کشورمان نیز راه یافته است.
از مهمترین ویژگیهای ظاهری این مدل طرح خاص سپر جلوست. پیشرانه 8 سیلندر (4 لیتری) آن نیز 400 اسب بخار توان دارد. بهای این شاسیبلند استثنایی در حدود یک میلیارد و 400 میلیون تومان میباشد، آنهم مدل 2013 آن. قیمت این خودرو در بازار امارات با بالاترین تجهیزات معادل 455 هزار درهم است که مقدار ریالی آن در حدود 405 میلیون تومان است.
آنچه که به آن پرداخته شد تنها شمهای ناچیزی بود از مصائبی که در این بازار جاریست و بیتردید آشفتگی و بینظمی در این باب بیش از آن چیزی است که ما از آن آگاهیم. ممکن است این مسئله عنوان شود که خودروهای لوکس جزو ضروریات زندگی نبوده و بودونبودشان هم هیچ تأثیری بر حیات روزمرهمان نمیگذارد، ایکاش همینطور بود! اما مشکل در این است که در جامعه ما خیلی از موضوعات ولو بیربط نیز بر یکدیگر تأثیرگذارند و این امر دیده شده که تورم به سرعت از یک کالا به کالای دیگر تسری مییابد. شکی نداشته باشید که گرانی و تورم افسارگسیختهای که در این بخش دیده میشود بهای اجناس دیگر را هم نیز تکان خواهد داد.
برای رفع نسبی تبعات این موضوع راهحلهای مختلفی وجود دارد که بنده به یکی از آنها اشاره میکنم. امیدوارم که ارائه این پیشنهاد مورد توجه دستاندرکاران محترم قرار گیرد.
این را میدانیم که در حال حاضر کشورمان تحت شدیدترین تحریمهای ظالمانه از طرف کشورهای غربی قرار دارد و درآمدهای ارزیمان هم بسیار محدود است. تحت این شرایط سخت و کمبودهای ناشی از آن، امکان ورود آزادانه خودروهای لوکس هم بهراحتی فراهم نیست. به همین خاطر و برای آنکه تا حدی نظم نسبی در این بازار برقرار گردد، پیشنهاد میشود که ورود این دسته از خودروها نه بهتمامی آزاد، بلکه به شیوه «سهمیهای» انجام گیرد. بدینصورت که بهتمامی نمایندگیهای رسمی خودروهای وارداتی در کشور اجازه داده شود که حداکثر سالانه تا سقف «500 دستگاه» خودرو ـ با حجم 2500 سیسی و یا بالاتر- را وارد کشور نمایند و ورود این مدلها هم حتی الامقدور با ارز ناشی از صادرات غیرنفتی باشد. با انجام صحیح این راهحل میتوان تا حد زیادی به تقاضاهای موجود در بازار پاسخ داد و التهابات تورمی را هم ترمیم نمود.