خودروهای هوشمند، کاهش اختیار راننده یا افزایش ایمنی؟

فسلفه طراحی چنین سیستم‌هایی نه تنها افزایش ضریب ایمنی و آسایش راننده و سرنشینان بلکه پوشش و مرتفع کردن ضعف‌های تولیدی خودرو نیز هست.

باتوجه به افزایش میزان تولید و فروش خودرو در دنیا، صنایع خودروسازی همواره با دو چالش تصادف و ایمنی مواجه هستند. پس از طراحی خودرو، ایمنی مهم‌ترین و تاثیرگذارترین پارامتر در فروش و موفقیت یک خودرو در بازار است. بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که عمدترین دلیل تصادف، عدم مهارت یا دقت راننده در کنترل خودرو است.

طراحان و مهندسان تا دودهه پیش به دنبال راه‌هایی برای استحکام‌بخشی و مقاوم‌سازی خودرو در برابر تصادف بودند تا خسارت ناشی از آن را تا حد امکان کاهش دهند. اما با جهش علم‌الکترونیک در خودروسازی، ایمنی مفهوم دیگری پیدا کرد. ورود سیستم‌های الکترونیکی به خودرو، ایمنی را به دو بخش فعال و غیرفعال تقسیم کرد.

با این تعبیر، اگر مقدار خطای راننده در زمان حرکت به پایین‌ترین سطح ممکن برسد یا شرایط دینامیکی خودرو تحت کنترل و نظارت باشد، تصادفات نیز کاهش خواهد یافت. سیستم‌های ایمنی فعال و فناوری‌هایی که در این راستا طراحی و تولید می‌شوند، وظیفه کمک و کنترل به راننده را عهده‌دار هستند.

کاهش اختیارات راننده

بسیاری از سیستم‌های مذکور با کنترل سرعت و ترمز خودرو براساس شرایط دینامیکی و حرکتی اقدام به محدود کردن عملکرد راننده می‌کنند. کاهش اختیارات و عملکرد راننده در راستای افزایش ایمنی انجام می‌شود. به عبارتی دیگر زمانی که سیستم کروزکنترل تطبیقی اقدام به رعایت فاصله ایمنی خودرو با وسایل نقلیه مجاور می‌کند، احتمال تصادف را تا حد ممکن کاهش می‌دهد. سیستم‌های کنترل ایمنی فعال دقیقا برای قسمت‌ها و مواردی طراحی شده‌اند که راننده به آن‌ها توجه نداشته یا خودرو در آن‌ها ضعف دارد.

فسلفه طراحی چنین سیستم‌هایی نه تنها افزایش ضریب ایمنی و آسایش راننده و سرنشینان بلکه پوشش و مرتفع کردن ضعف‌های تولیدی خودرو نیز هست. همین سیستم‌ها زمینه و بستر لازم جهت تولید خودروهای خودران را فراهم کردند. خودروهای خودران صرفا برای آسایش راننده طراحی نشده‌اند، بلکه وظیفه افزایش ایمنی و کاهش ترافیک را عهده‌دار هستند.

سیاست‌هایی که در راستای بهبود یا کاهش عملکرد راننده توسط کمپانی‌های خودروسازی در محصولات مورداجرا قرار می‌گیرند، متفاوت هستند و هدف ارائه محصولات در بازار تعیین استفاده یا عدم استفاده از آن‌ها است. البته در بسیاری از موارد این قابلیت برای سیستم‌ها تعریف شده که راننده در صورت نیاز توان خاموش یا روشن کردن آن‌ها را داشته باشد.

البته این سیستم‌ها در تمام صنایع خودروسازی به دلیل افزایش هزینه تولید نهایی محصولات مورد استفاده قرار نگرفته‌اند و باید قابلیت اصلاح و بهبود رفتار رانندگی را داشته باشند و با این دید توسعه پیدا کرده‌اند.

قابل توجه است که پیشرفت دانش فناوری در ساخت انواع سنسورها و ECU ها دست مهندسان را در طراحی و تولید سیستم‌های جدید بازترکرده است. هرچه دانش الکترونیک در خودروها توسعه یابد، ایمنی آن‌ها نیز افزایش خواهد یافت.

سیستم‌های ایمنی فعال

سیستم‌هایی که از وقوع تصادف به وسیله هشدار به راننده یا کنترل خودرو پیشگیری می‌کنند، ایمنی فعال هستند. عمده سیستم‌هایی که در این راستا طراحی شده‌اند، به عنوان استاندارد تولید در صنعت خودرو شناخته می‌شوند، اما برخی از آن‌ها را در کشور به نام آپشن می‌شناسیم.

از سیستم‌های ایمنی فعال کنترل خودرو می‌توان به سیستم کنترل کشش، سیستم ضدلغزش، سیستم کروزکنترل تطبیقی و ترمزخودکار اشاره کرد. سیستم ایمنی فعال هشداردهنده، سیستمی است که جهت درک بهتر از شرایط جاده و موقعیت خودرو هشدارهای لازم را برای عملکرد بهتر در شرایط بحرانی به راننده می‌دهد.

این سیستم‌ها شامل: دید درشب، سیستم حفظ مسیر، دوربین 360 درجه، سیستم انحراف از مسیر، سیستم نقطه کور و کروزکنترل تطبیقی است.