اکثر ایرانی ها می گویند از دست محصولات بی کیفیت و گران قیمت داخلی خسته شده اند و باید واردات خودرو آزاد شود تا بتوانند طعم سوار شدن بر خودروهای خارجی را بچشند. آنها از صنعت خودروی داخلی به سطوح آمده اند. شاید به همین دلیل خودروسازان بدهی بزرگی به مردم داشته باشند. آنها در سال‌های گذشته به سبب انحصاری که در بازار به وجود آوردند با مردم بد تا کردند. از طرفی خودروسازان ایرانی بیش از حد بزرگ شده‌اند و پذیرش اینکه صنعت خودروی ایران انحصاری نیست، با هزار دلیل و توجیه نیز امکان پذیر نیست.

به اعتقاد مردم، تعرفه بالای واردات یکی از عوامل اصلی انحصار و یکه تازی خودروسازان است. در افکار عمومی اینگونه جا افتاده است که تنها دو نفر از تعرفه بالای واردات سود می برند: یکی خودروسازان و دیگری واردکنندگان که محصولات را با چند برابر قیمت می فروشند. در این هیاهو، عده ای می گویند تعرفه کاهش یابد تعدادی از شاغلان بیکار می شوند و عده دیگر معتقدند کاهش تعرفه برابر است با تخته شدن در صنعت خودروسازی ایران. اما در این میان دولتی ها یکی به نعل می کوبند و یکی به میخ. رییس جمهور، حسن روحانی افکاری را بر زبان می آورد که بازتاب افکار عمومی ایران در مورد صنعت خودروست. از آن سو، محمدرضا نعمت زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت حسابی از خودروسازان دفاع می کند و خودروسازان هم پشتشان به او گرم است. روحانی خاطرش از افزایش قیمت مکدر می شود اما وزیر صنعت از اینکه خودروسازان به حقشان رسیده اند دفاع می کند! گویی قانون نانوشته‌ای برای صنعت خودرو ایران وجود دارد که اجازه نمی‌دهد این صنعت به راه درست خود ادامه دهد ایران‌خودرو و سایپا در سال‌های گذشته عمدتاً به شرکت‌هایی دولتی تبدیل شده‌اند مدیران آنها به شدت اوامر دولت را در این صنعت اجرا کرده‌اند و نتیجه این بله قربان گفتن‌ها هم نیز در سال پایانی دولت قبل به «خودرو کیلویی چند؟» منتهی شد.

اما سود اصلی از تعرفه بالا را چه کسی می برد؟ خودروسازان یا وارد کنندگان؟ درحالیکه در دولت قبل مصوب شد تا تعرفه واردات خودرو، سالیانه کاهش یابد، در بودجه سال ۹۳، تعیین شد تا تعرفه واردات خودرو بدون تغییر باقی بماند! از سوی دیگر خودروسازان می گویند دولت مالیات بر ارزش افزوده را افزایش داده است. بنابراین شاید بتوان گفت برنده سومی هم از تعرفه بالای واردات وجود دارد و آن هم خود دولت است.

بر اساس آمار گمرک در ۴ ماه نخست سال جاری ۳۴ هزار و ۱۳۴ دستگاه خودرو به ارزش ۶۸۳ میلیون و ۷۰۶ هزار و ۳۰۰ دلار وارد کشور شده است. آنطور که آمار نشان می دهند، واردات خودرو از لحاظ تعداد ۱۶۸ درصد و نیز از لحاظ ارزش دلاری ۱۵۴ درصد رشد داشته است. بنابراین بی راه نیست اگر بگوییم ایران به بهشت خودروهای وارداتی تبدیل شده است. می گویند ایران بازار اول پورشه در خاورمیانه است و این خودروی لوکس حسابی در ایران می فروشد. مازراتی هم که با فشار لابی صهیونیستی مجبور به ترک ایران شد، آینده خوبی را برای خود در ایران ترسیم کرده بود. این داستان برای لوکس های دیگر هم به همین منوال است. لازم به ذکر است که در این بهشت داراها تنها حق قدم زدن دارند. چرا که وقتی پای یک خودروی وارداتی به ایران باز می شود، قیمت آن سر به فلک می گذارد.

اما نحوه واردات به چه صورت است؟ خودروهای سواری از لحاظ تعرفه بندی به دو بخش تقسیم می شوند.

بخش اول: خودروهای با حجم موتور ۲۵۰۰ سی سی و کمتر
این خودروها مشمول ۴۰ درصد حقوق ورودی و ۸ درصد ارزش افزوده هستند .
بخش دوم: خودروهای با موتور بالاتر از ۲۵۰۰ سی سی که ورود این خودروها فعلا ممنوع است.

هزینه ها نیز به شرح زیر است:
۱- هزینه اخذ ترخیصیه : اگر با کانتینر آمده باشد ۶۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان و اگر با بارج و به صورت فله وارد شده باشد ۲۰۰ هزار تومان
۲- پرینت اظهارنامه ، ثبت پکینگ ، ستاگ و اسکن مدارک در گمرک : ۲۰ هزار تومان
۳- هزینه لاک و مهر اظهارنامه : ۵ هزار تومان
۴- هزینه ی ۸ در هزار استاندارد ( ارزش ریالی خودرو * هشت در هزار )
قیمت وارداتی * نرخ ارز = قیمت ریالی
قیمت اصلی * ۸/۱۰۰۰ = هزینه

۵- ده درصد وزارت راه ( اگر خودرو با کشتی خارجی حمل شود و تنها از کرایه حمل اخذ می شود )
هزینه حمل و نقل * نرخ ارز = هزینه ریالی حمل و نقل
هزینه ریالی حمل و نقل * ۱۰% = هزینه وزارت راه

۶- هزینه حقوق ورودی و ارزش افزوده در گمرک :
ارزش سیف کالا * نرخ ارز در گمرک = ارزش ریالی کالا در گمرک
ارزش ریالی کالا * ۴۰ درصد = حقوق ورودی
(حقوق ورودی + ارزش ریالی) * ۶ درصد = مالیات بر ارزش افزوده
مالیات بر ارزش افزوده + حقوق ورودی = میزان کل پرداختی به گمرک

۷- هزینه انبارداری : اگر کالا به بارج ارسال شده باشد هزینه های نزدیک ۲۰۰ هزارتومان و اگر با کانتینر حمل شود هزینه ای نزدیک به یک میلیون تومان بابت استریپ کانتینر ، انباردای ، جابجایی کانتینر می بایستی پرداخت کنید.

۸- هزینه دموراژ کانتینر ( تا ده روز معاف از هزینه است اما بعد از ده روز به صورت تصاعدی هزینه دموراژ به شما تعلق می گیرد. ) هزینه ای بین ۵۰۰هزار تا یک میلیون تومان

۹- حق الزحمه ترخیص کار گمرکی بین ۶۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰۰ ( بستگی به ارزش خودرو دارد و ممکن است تا ۲ میلیون تومان نیز اخذ شود )

۱۰- هزینه حمل کالا تا محل شماره گذاری

۱۱- هزینه شماره گذاری کالا
۱۰ درصد هزینه شماره گذاری که براساس کل قیمت خودرو روی دلار محاسبه میشود
برای شماره‌گذاری خودروهای وارداتی، از این پس خودروهای سواری، ون و وانت‌‌هایی که مصرف سوخت آنها زیر ۶ لیتر است باید برای شماره‌گذاری هزینه اسقاط یک دستگاه خودرو فرسوده، خودروهای ۶ تا ۱۰ لیتر هزینه اسقاط ۴ دستگاه و خودروهای بالای ۱۰ لیتر هزینه اسقاط ۶ دستگاه خودرو فروسوده را پرداخت کنند.

بنابراین عایدی دولت از محل واردات ۳۴ هزار و ۱۳۴ دستگاه خودرو به ارزش ۶۸۳ میلیون و ۷۰۶ هزار و ۳۰۰ دلار را می توان اینگونه حساب کرد:

۱- هزینه اخذ ترخیصیه : اگر با کانتینر آمده باشد ۶۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان و اگر با بارج و به صورت فله وارد شده باشد ۲۰۰ هزار تومان

در حالت حداقلی هر دستگاه خودرو برای هزینه اخذ ترخیصیه هر دستگاه خودروی واردات معادل ۲۰۰هزار تومان پرداخته شده است. در واقع در حالت حداقلی ۶.۸۲۶.۸۰۰.۰۰۰ میلیارد تومان هزینه ترخیص برای واردات این خودروها مصرف شده است.

۲- پرینت اظهارنامه ، ثبت پکینگ ، ستاگ و اسکن مدارک در گمرک : ۲۰ هزار تومان
در این مرحله نیز ۶۸۲.۶۸۰.۰۰۰ میلیون تومان نصیب دولت شده است.

۳- هزینه لاک و مهر اظهارنامه : ۵ هزار تومان
عایدی دولت از این محل نیز در حال حداکثری معادل ۱۷۰.۶۷۰.۰۰۰میلیون تومان بوده است.

۴- هزینه ی ۸ در هزار استاندارد
قیمت وارداتی * نرخ ارز = قیمت ریالی
۶۸۳.۷۰۶.۳۰۰* ۳۰۰۰ (حداقل قیمت ارز) = ۲۰۵۱.۱۱۸.۹۰۰.۰۰۰

قیمت ریالی * ۸/۱۰۰۰ = هزینه
۲۰۵۱.۱۱۸.۹۰۰.۰۰۰ * ۸/۱۰۰۰ = ۱۶.۴۰۸.۹۵۱.۲۰۰

۵- ده درصد وزارت راه ( اگر خودرو با کشتی خارجی حمل شود و تنها از کرایه حمل اخذ می شود ) در حالت حداقلی هزینه حمل و نقل ۱۰۰ دلار باشد
هزینه حمل و نقل * نرخ ارز = هزینه ریالی حمل و نقل
۳.۴۱۳.۴۰۰ * ۳۰۰۰ =
۱.۰۲۴.۰۲۰.۰۰۰
هزینه ریالی حمل و نقل * ۱۰% = هزینه وزارت راه

۱.۰۲۴.۰۲۰.۰۰۰ * ۱۰% = ۱۰۲.۴۰۲.۰۰۰

۶- هزینه حقوق ورودی و ارزش افزوده در گمرک :

ارزش سیف کالا * نرخ ارز در گمرک = ارزش ریالی کالا در گمرک
۶۸۳.۷۰۶.۳۰۰ * ۳۰۰۰ = ۲۰۵۱.۱۱۸.۹۰۰.۰۰۰
ارزش ریالی کالا * ۴۰ درصد = حقوق ورودی
۲۰۵۱.۱۱۸.۹۰۰.۰۰۰ * ۴۰درصد = ۸۲۰.۴۴۷.۵۶۰.۰۰۰

(حقوق ورودی + ارزش ریالی) * ۸ درصد = مالیات بر ارزش افزوده
(۸۲۰.۴۴۷.۵۶۰.۰۰۰ + ۲۰۵۱.۱۱۸.۹۰۰.۰۰۰) * ۸درصد = ۲۲۹.۷۲۵.۳۱۶.۸۰۰

مالیات بر ارزش افزوده + حقوق ورودی = میزان کل پرداختی به گمرک
۲۲۹.۷۲۵.۳۱۶.۸۰۰ + ۸۲۰.۴۴۷.۵۶۰.۰۰۰ = ۱۰۵۰.۱۷۲.۸۷۶.۸۰۰

۷- هزینه انبارداری : اگر کالا به بارج ارسال شده باشد هزینه های نزدیک ۲۰۰ هزارتومان و اگر با کانتینر حمل شود هزینه ای نزدیک به یک میلیون تومان بابت استریپ کانتینر ، انباردای ، جابجایی کانتینر می بایستی پرداخت کنید.

در حالت حداقلی هزینه را ۲۰۰هزار تومان در نظر می گیریم: ۶.۸۲۶.۸۰۰.۰۰۰ هزینه انبار داری خواهد بود.

۸ و ۹- در حالت حداقلی فرض را بر این میگیریم که حق الزحمه ترخیص از گمرک وجود ندارد و خودروها از هزینه دمورتاژ کانتینر معاف هستند.

۱۰ – هزینه حمل کالا نصیب دولت نخواهد شد.

۱۱- هزینه شماره گذاری: ۲۰۵۱.۱۱۸.۹۰۰.۰۰۰* ۱۰درصد = ۲۰۵.۱۱۱.۸۹۰.۰۰۰

۱۲- اگر فرض کنیم برای هر کدام از این خودروها معادل ۱میلیون تومان اسقاط خودروی فرسوده باید پرداخت شود: ۳۴.۱۳۴.۰۰۰.۰۰۰