نگاهی به چرایی التهاب قیمت خودرو در بازار کشور

به چهار دليل برای رشد قيمت خودرو در بازار می توان اشاره نمود : 1- تبدیل خودرو به كالايی سرمايه اي،2- مردم براي حفظ ارزش پول خود خودرو مي خرند،3- نوسانات قيمت ارز بيشترين تاثير را بر بازار خودرو دارد ، 4-تحریم های خارجی وارد شده بر کشور 

مدیر گروه پژوهش های صنعت و معدن موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی گفت: با خروج آمریکا از برجام و قرارگیری صنعت خودرو در لیست تحریم­ های مستقیم، عدم تعادل در سمت عرضه و تقاضای خودرو به افزایش قیمت خودرو منجر شد.

الهام اسمعيلي پور ماسوله درباره چرايي افزايش قيمت خودرو در بازار و اينكه براي برون رفت از شرايط موجود چه اقداماتي مي توان انجام داد، گفت: از اواخر سال 96 با رسانه ­ای شدن زمزمه خروج آمريكا، نرخ ارز در بازار آزاد با افزایش تدریجی قیمت همراه شد. این موضوع توام با انتظار افزایش قیمت­ ها و کاهش ارزش پول ملی از یکسو موجب رشد قيمت مواد اوليه توليد خودرو نظیر فلزات و محصولات پتروشیمی و از سوی دیگر، سرریز سرمایه­ های سرگردان خانوار به بازار ارز و سکه جهت حفظ ارزش پول ملی شد.

وي ادامه داد: اعمال محدودیت­ های دولت بر خرید ارز و سکه موجب ورود نقدینگی به سایر بازارها شد و تقاضا برای خودرو به واسطه نگاه سرمایه­ ای به آن و نه مصرفی، افزایش یافت.

 اقتصاددان موسسه مطالعات و پژوهش هاي بازرگاني گفت: به موازات افزایش تقاضای واسطه­ گری در بازار خودرو، خروج شرکای خارجی از صنعت به واسطه اعمال تحریم­ های یک سویه بر کشور و محدودیت در تامین مجموعه ­ها و قطعات منفصله خارجی، تولید و عرضه خودرو با کاهش همراه شد که نتیجه آن افزایش تولید خودروهای ناقص در پارکینگ خودروسازان، افزایش مطالبات معوق و نتیجتا افزایش بدهی و زیان انباشته خودروسازان بود. کاهش تولید همراستا با ممنوعیت واردات به مازاد تقاضای خودرو دامن زد.

 اين كارشناس اقتصادی اظهار کرد: اختلاف نظر در فرآیند قیمت­ گذاری و عدم تناسب میان قیمت خودرو با افزایش قیمت مواد اولیه در هماهنگی با جهش نرخ ارز (نظیر ورق فولادی، پلاستیک­ های مهندسی و مواد شیمیایی و پلیمری و ....)، موجب افزایش هزینه‌های تولید خودروسازان شد که این امر از یکسو به افزایش زیان خودروسازان و از سوی دیگر به افزایش شکاف بین قیمت کارخانه و قیمت بازار خودرو انجامید. ماحصل این وقایع، افزایش انگیزه واسطه ­گری و تشدید عدم تعادل بازار در شرایط محدودیت ­های سمت عرضه بود.

وي گفت: کاهش سود سپرده بانکی در اوایل اسفند سال 1397 و افزایش فزاینده نقدینگی منتهی به اسفندماه سال 1397 نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان 23 درصد از دیگر عوامل اثرگذار بر سرایت نقدینگی سرگردان به بازار خودرو به واسطه افزایش بازدهی سرمایه و نقدشوندگی بالای آن بود. بروز نابسامانی و التهابات قیمتی در بازار خودرو از یکسو و اختلاف نظرها در خصوص فرآیند قیمت‌گذاری خودرو موجب شد تا  تنظیم بازار و نظارت موثر بر نحوه عرضه کالا و خدمات و همچنین قیمت‌گذاری خودرو به کارگروه تنظیم بازار واگذار شود. بر این اساس، برای کاهش تقاضای سفته‌بازی در بازار خودرو، قیمت خودرو 5 درصد پایین ­تر از قیمت بازار تعیین شد. علی­ رغم این سیاست گذاری، حاشیه بازار در آن سال با 31 واحد درصد افزایش همراه بود و این روند فزاینده همچنان ادامه یافت.  

این اقتصاددان موسسه مطالعات و پژوهش هاي بازرگاني تصريح كرد: با توجه به اینکه فرمول فعلي شوراي رقابت، نیز نتوانسته به کاهش حاشیه بازار کمک کند، لازم است فرمول قیمت­ گذاری مورد بازنگری قرار گرفته و در راستای متوازن­ سازی سود در طول زنجیره تولید خودرو اصلاح شود.

وي با بيان اينكه قيمت محصولات پتروشيمي و محصولات فولادي بر اساس قیمت جهانی و نرخ ارز در بورس کالا قیمت­ گذاری می­­شوند تصريح كرد: قيمت­ گذاری نباید به صورتی باشد که حلقه­ های ابتدایی با بیشترین سود همراه باشند.

معاون طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت:

نياز فعلی بازار خودرو واقعی نيست/ هدف‌گذاری وزارت صمت و شركت های خودروسازی پوشش نياز جامعه است/ شركت‌های خودروسازی از تعهدات گذشته و بلند مدت خود غافل نشدند/ خودروسازان می‌توانند نياز واقعی بازار خودرو را پاسخگو باشند

معاون طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: شركت های خودروسازی با نياز حبابی شكل، مواجه شدند و اكنون تقاضاهايی كه در بازار و ثبت نام در طرح هاي پيش فروش خودرو وجود دارد، واقعی نيست.
 به گزارش سايپانيوز، سعید زرندی درباره افزایش قیمت خودرو در بازار و چرایی این اتفاق، توضیح داد: صنعت خودرو یك نیاز واقعی دارد كه بیشتر یك میلیون تا یك میلیون و ۱۰۰هزار دستگاه نیست، لذا بخشی از نیازی كه در طرح های پیش فروش خودرو و حتی بازار وجود دارد، كاذب است.

وی با بیان اینكه در طرح های پیش فروش خودرو توسط شركت های خودروسازی جمعیت زیادی ثبت نام می كنند، این در حالی است كه همه ثبت نام كنندگان نیازمند خودرو نیستند، تصریح كرد: بخشی ازاعلام نیازها و ثبت نام ها به خاطر اختلاف قیمت بازار و كارخانه است و این رشد تقاضا به منزله آن است كه شركت های خودروسازی با نیاز حبابی شكل، مواجه شدند.

معاون طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان اینكه سال گذشته شرایط تولید خودرو به مراتب سخت تر از سال جاری بود، افزود: در سال ۹۸ با وجود چالش های متعددی كه صنعت خودرو از نظر تأمین قطعه با آن روبرو بود، در حدود ۹۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید شد و امسال پیش بینی ما این است كه با بهتر شدن شرایط، شركت های خودروسازی به تولید یك میلیون و ۱۰۰هزار خودرو دست پیدا كنند.

آرامش در بازار با یك طرح

زرندی با بیان اینكه هدف گذاری امسال وزارت صمت و شركت های خودروسازی این است كه نیاز جامعه را پوشش دهیم، خاطرنشان كرد: بخشی از نیاز مردم برای خرید خودرو در قالب طرح های پیش فروش انجام شد كه این طرح توانست آرامشی در بازار خودرو ایجاد كند و از طرفی با عرضه خودرو كه توسط شركت های خودروسازی اتفاق می افتد، آرامش كوتاه مدت به بازار خودرو داده می شود.

وی گفت: شركت های خودروسازی نسبت به تحویل خودرو در طرح فروش فوق العاده (تحویل سه ماهه) اقدام می كنند اما این امر با غافل شدن از تعهدات گذشته و بلند مدت نیست.

تعهدات معوق فراموش نشده است

معاون طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره اینكه طرح فروش فوق العاده خودرو باعث می شود كه تعهدات معوق شركت های خودروسازی بیشتر شود، توضیح داد: نسبت تعهدات معوق و تعهدات جدید در دوره های مختلف به جهت تامین قطعه متفاوت است اما در مجموع شركت های خودروسازی ۸۰ به ۲۰ خودروهای معوق را تحویل دادند و این به معنای آن است كه شركت های خودروسازی ۸۰ درصد معوقات خود را تحویل مشتریان دادند و ۲۰ درصد برای تحویل خودروهای جاری در نظر گرفتند.

وی با بیان اینكه در واردات برخی از قطعات مورد نیاز خودروها، گشایشی اتفاق افتاده كه باعث می شود تولید رشد پیدا كند، افزود: در ماه های پایانی سال گذشته (منهای اسفند) تولید خودرو بسیار رشد كرد و حتی شكاف تولید نسبت به سال ۹۷ به كمترین حالت خود رسید و در این میان پیش بینی شد كه تولید خودرو نسبت به سال ۹۷ بیشتر شود ولی شیوع كرونا باعث شد كه در ماه پایانی سال گذشته شركت های خودروسازی با افت تولید مواجه شوند.

به سمت داخلی سازی قطعات خودرو حركت كردیم

زرندی گفت: از آنجا كه تامین مواد اولیه مورد نیاز خودرو توسط شركت های خودروسازی با مشكلات جدی روبرو بود، سعی كردیم بیش از گذشته به سمت داخلی سازی قطعات خودرو حركت كنیم كه ضمن كاهش ارزبری بتوان تولید خودرو را به روزهای اوج خودش برگردانیم و البته با تدابیری برخی از قطعات (قطعاتی كه امكان تولید آن هنوز در كشور وجود ندارد) را وارد كشور كردیم.

وی اطمینان داد: شركت های خودروسازی می‌توانند نیاز واقعی بازار خودرو را پاسخگو باشند، بدین جهت هدف از طرح فروش فوق العاده، تزریق خودرو به بازار و كاهش التهاب در این بخش است.

خودروسازان، خودروهای كه توان تولید دارند پیش‌فروش كردند

معاون طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره اینكه این احتمال وجود دارد كه شركت های خودروسازی نتوانند، خودروهای كه در طرح پیش فروش ها عرضه شده را در موعد مقرر تحویل مردم دهند، افزود: شركت های خودروسازی، در مورد خودروهای كه توان تولید دارند طرح پیش فروش را عملیاتی كردند و آنها به هیچ عنوان خودرویی را ثبت نام نكردند كه نتوانند در موعد مقرر تحویل دهند.

 به خاطر تحریم امكان تحویل برخی از خودروها وجود ندارد

وی در مورد تعهدات خودروهای تحریمی و جایگزینی آن توسط شركت‌های خودروسازی، گفت: اگر خودروی تحریمی را شركت های خودروسازی بتوانند تولید كنند، آن خودروها قطعا تولید و تحویل مردم می شد اما به خاطر تحریم، این امر امكان پذیر نیست و حتی شركت اصلی سازنده هم اجازه نمی دهد این خودروها به صورت مستقیم وارد ایران شود، از این رو چاره ای جزء انجام طرح‌های جایگزین نیست.