احتمال بازگشت تولید خودروسازان کشور به زیر هزار دستگاه در روز

به‌رغم آن‌که در سال گذشته قطعه‌سازان با افزایش تیراژ تولید و داخلی‌سازی برخی از قطعات نیاز ارزی صنعت خودرو را کاهش دادند و خودروهای دارای کسری خودروسازان را هم تجاری کردند، امسال بازهم خودروسازان مجبور به تولید خودروهای ناقص شده‌اند. چرا که برخی مواد اولیه و قطعات نیم‌ساخته مورد نیاز قطعه‌سازان نمونه مشابه داخلی ندارند و چاره‌ای جز واردات آن‌ها نیست، اما چند ماه است واردات آن‌ها با مشکل مواجه شده، در همین راستا مازیار بیگلو، دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو از احتمال افزایش 20هزار دستگاهی خودروهای ناقص خودروسازان به دلیل سیاست‌های رئیس بانک‌مرکزی در نحوه تخصیص ارز به زنجیره تامین خبر داد که تنها با احتساب 30هزار خودرو کف اعلام‌شده در کارخانه سایپا، رقم این خودروها را به 50هزار دستگاه خواهد رساند و اگر خودروهای کف ایران‌خودرو را نیز همین میزان در نظر بگیریم به همان رقم 80هزار خودرو کف سال گذشته نزدیک خواهیم شد.

*گفت‌وگوهایی که هفته گذشته با قطعه‌سازان داشتیم، حاکی‌از رفع برخی موانع تامین ارز و ظاهرا قرار بود که ارز حاصل از صادرات پسته و زعفران برای واردات قطعات نیم‌ساخته و مواد اولیه خارجی اختصاص داده شود. آیا اتفاق تازه‌ای رخ داده که دوباره موضوع تخصیص ارز داغ شده است؟ 

-خیر، هنوز همان مشکلات پابرجاست، فقط طی پیگیری‌های دو نفر از اعضای هیات‌مدیره انجمن سازندگان قطعات از بانک مرکزی قول مساعدت داده شده بود که ارز اشخاص و ارز حاصل از صادرات به قطعه‌سازان اختصاص یابد. 
با این‌حال تا همین لحظه که با شما صحبت می‌کنم، هنوز بهبود محسوسی حاصل نشده است. یعنی همچنان درگیر تامین ارز برای ادامه تولید هستیم. بانک مرکزی وعده داده بود مقداری ارز به‌صورت قطره‌چکانی را به ما بدهند، اما حالا شاهدیم که قطعه‌سازان با مشکل واردات مواد اولیه مواجه هستند و اجناسشان در گمرک مانده است و امکان ترخیص ندارند.

*آیا با این شرایط که برای بخش‌های تولیدی در صنایع وابسته به صنعت خودرو ایجاد شده است، می‌توانیم به هدف جهش تولید دست یابیم؟

-اگر همین روند ادامه یابد، فکر نمی‌کنم چنین جهشی رخ دهد؛ به‌طور کلی این‌که بانک مرکزی یا هر بخش دیگری که سیاست‌گذاری‌هایش بر تولید اثرگذار است، مانعی ایجاد کند و  ما تولیدکنندگان مدام پیگیر رفع چنین مسائل حاشیه‌ای شویم، هیچ سنخیتی با هدف جهش تولید ندارد. 

*قرار بود ارز حاصل از صادرات به قطعه‌سازان برای واردات ملزوماتشان اختصاص یابد. چرا بانک مرکزی جلوی آن را می‌گیرد؟ آیا تولیدکنندگان قصد عبور از خطوط قرمز بانک مرکزی را در تامین ارز دارند؟

-نه؛ چنین چیزی نیست. تمام معاملاتی که قرار است بین صادرکننده و واردکننده انجام شود، همگی قانونی هستند و در تضاد با سیاست‌های بانک مرکزی نیست. اما بازهم شاهد سنگ‌اندازی آن‌ها هستیم. 

متاسفانه در هیچ جای دنیا چنین اتفاقاتی رخ نمی‌دهد که ما شاهد آن هستیم؛ بانک مرکزی خودش مانعی برای تولید شده است، تولیدی که خود تضمین‌دهنده تثبیت شرایط اقتصادی کشور است. با این حال ما تولیدکنندگان در چنین شرایطی باید پس از پیگیری‌های فراوان در نهایت بابت رفع بخشی از موانع اظهار خوشحالی کنیم؛ چنین اتفاقی در هیچ‌جای دنیا رخ نمی‌دهد.
 
 *با این تفاصیل و باتوجه به این‌که برخی قطعات نیم‌ساخته داخلی‌سازی نشده و برخی مواد اولیه وارداتی هم نمونه داخلی ندارند، به نظر شما در صورت ادامه این ماجرا چه اتفاقی برای خط تولید خودروسازان به‌عنوان مشتری اصلی قطعه‌سازان رخ می‌دهد؟

-اگر سوال این باشد که خودروسازان تا کی تولید را ادامه می‌دهند، به احتمال زیاد چند هفته دیگر هم تولید مکانیکی دارند، اما این تولید مکانیکی با کسری مواجه است. بنابراین بازهم بر تعداد خودروهای ناقص خودروسازان افزوده می‌شود.

 *این به آن معناست دوباره با کاهش تیراژ تولید خودروسازان و افزایش خودروهای کف مواجه خواهیم شد؟

-بله؛ ما می‌خواستیم مشکلات را برطرف کنیم و معضل خودروهای کف را هم برطرف کرده بودیم، اما به‌نظر می‌رسد با ادامه این سیاست‌ها باز هم تعداد خودروهای کف افزایش می‌یابد و به روند یک‌سال پیش برمی‌گردیم.

 *به نظر شما دوباره چه تعداد خودرو کف کارخانه‌های خودروسازان با کسری قطعه مواجه می‌شوند و امکان تجاری شدن نمی‌یابند؟

-به‌نظر می‌رسد در مجموع خودروسازان دوباره با معضل دپوی 20هزار خودرو کف دیگر مواجه می‌شوند. 

 *تولید خودروهای ناقص در واحدهای خودروسازی چه نتیجه‌ای برای قطعه‌سازان دربردارد؟

-متاسفانه باید بگویم دوباره بخش زیادی از نقدینگی قطعه‌سازان در مجموعه‌های خودروسازی بلوکه خواهد شد و در خط‌تولید خودروسازان باز به همان شرایط سال گذشته که تولید به زیر یک‌هزار دستگاه رسیده بود، برمی‌گردیم. این اتفاق نتیجه‌ای جز آشفتگی بازار خودرو و نارضایتی مردم از این صنایع را در بر نخواهد داشت.

*اگر نقدینگی قطعه‌سازان نزد خودروسازان بلوکه و خودروساز دوباره با کاهش تیراژ تولید و افزایش هزینه‌های آن مواجه شود، شرایط صنعت قطعه به چه صورت خواهد بود؟

-مشکلات قطعه‌سازان با کسری نقدینگی و بلوکه‌شدن پول به‌صورت خودرو در کف کارخانه‌های خودروسازی تشدید می‌شود. چرا که بدون تجاری‌شدن خودروها، خودروساز هم توان پرداخت بدهی‌هایش را ندارد. توقف پرداخت پول به قطعه‌سازان هم منجر به توقف تولید در واحدهای قطعه‌سازی و تعطیلی آن‌ها می‌شود. از همین رو، دور از انتظار نیست شرایط برای قطعه‌سازان دشوارتر شود. 

*همان‌طور که قطعه‌سازان با مشکل تامین ارز برای واردات مواد اولیه روبه‌رو هستند، مخزن‌سازان و تولیدکنندگان برخی کیت‌های خودروهای گازسوز هم با مشکل مواجه‌اند. اما طی گفت‌وگوهایی که با انجمن سی‌ان‌جی داشتیم به نظر می‌رسد آن‌ها از این مرحله عبور کرده‌اند و توانستند ارز مورد نیازشان برای واردات را از طریق وزارت نفت تامین کنند. چرا قطعه‌سازان از چنین امکانی برخوردار نیستند؟

-صنعت قطعه به 2میلیارد دلار ارز برای ادامه فعالیت نیاز دارد. من درخصوص نیاز ارزی سی‌ان‌جی اطلاعی ندارم، اما به‌طور حتم آن‌ها از قطعه‌سازان به ارز کمتری نیاز دارند. به‌هرحال ما هم مذاکرات متعددی با ایمیدرو داشتیم تا بخشی از نیاز ارزی ما را تامین کنند،  اما فکر می‌کنید آن‌ها چقدر از ارز مورد نیاز ما را می‌توانند تامین کنند؟ شاید این رقم به 200میلیون دلار برسد که فقط 10درصد نیاز ما را تامین می‌کند. بنابراین برای تامین ارز به راهکاری اساسی نیاز داریم. متاسفانه راهکاری را که خودمان به بانک مرکزی پیشنهاد دادیم تا نیازمان را از طریق صادرات بخش‌های دیگر تامین کنیم، با مشکل مواجه شده است. اکنون صادرکنندگان حاضرند ارز موردنیازشان را با قیمت توافقی در اختیار ما قرار دهند اما در بانک‌مرکزی جلوی آن گرفته می‌شود.