با وجود وعده های مکرر مدیران وزارت صنعت و شرکت های خودروساز مبنی بر بالارفتن تیراژ تولید خودرو و در نتیجه افزایش تحویل خودرو به مشتریان و کاهش تعهدات معوق، آمارهای مربوط به تولید و تحویل خودرو از ابتدای سال تا 24 دی ماه نشان دهنده عدم تحقق این وعده ها است.

همین اواخر با تصمیم شورای رقابت در آزاد سازی قیمت ۱۸ خودرو قرار بر آن بود که میزان تیراژ تولید این ۱۸ خودرو ۵۰ درصد افزایش داشته باشد تا قیمت توسط خودروساز تعیین گردد. در حالی که می بایستی به جای میزان تولید، میزان عرضه خودرو به بازار ملاک عمل قرار بگیرد تا شاهد بالارفتن تعداد خودروهای معوق به مردم نباشیم.

بر این اساس، از ابتدای امسال تا 24 دی ماه، 745 هزار و 734 دستگاه خودرو توسط ایران خودرو و سایپا تولید شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 21.3 درصد افزایش داشته است. البته این میزان تولید معادل 95 درصد برنامه تدوین شده برای تولید طی این مدت است.

در این مدت، 652 هزار و 232 دستگاه خودرو توسط این دو گروه خودروسازی به مردم تحویل داده شده که نسبت به دوره مشابه سال قبل 5.3 درصد کاهش داشته است.

بررسی وضعیت تولید و تحویل خودرو از ابتدای سال تا 24 دی ماه نشان می دهد در این مدت کل تعهدات خودروسازان 707 هزار و 536 دستگاه بوده و تعداد تعهدات معوق آنها به 56 هزار و 878 دستگاه رسیده است.

بررسی آمار نشان می دهد از ابتدای امسال تا 24 دی ماه 408 هزار و 347 دستگاه خودرو توسط ایران خودرو تولید شده و میزان خودروهای تحویلی این گروه خودروسازی 361 هزار و 498 دستگاه بوده است. به این ترتیب تولید ایران خودرو در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 54 درصد و میزان تحویل خودرو توسط این گروه صنعتی نیز 14 درصد رشد داشته است. در این مدت تعداد تعهدات معوق ایران خودرو معادل 15 هزار و 761 دستگاه بوده است.

ایران خودرو از ابتدای سال تا 24 دی ماه 98.9 درصد برنامه تولید خود را محقق کرده است.

از ابتدای سال تا 24 دی ماه 337 هزار و 387 دستگاه خودرو توسط گروه سایپا تولید شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 1.26 درصد رشد داشته است.همچنین تعداد خودروهای تحویلی توسط این گروه خودروسازی 290 هزار و 734 دستگاه بوده که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل 22 درصد افت داشته است. در عین حال تعهدات معوق سایپا به 41 هزار و 117 دستگاه رسیده است.

سایپا از ابتدای سال تا 24 دی ماه 91.6 درصد برنامه تولید خود را محقق کرده است.

میزان تحویل خودروسازان در حالی با افت همراه است که به گفته کارشناسان، بازار خودرو زمانی به تعادل می رسد که میزان عرضه و تقاضا با یکدیگر متعادل باشند. در حال حاضر به دلیل کاهش نرخ ارز شاهد افت قیمت خودرو در بازار هستیم که این موضوع باعث کاهش تقاضای خرید خودرو نیز شده و تعداد شرکت کنندگان در قرعه کشی خودروسازان کاهش یافته است اما در صورتی که بازار به ثبات برسد و تقاضای خرید افزایش یابد، میزان عرضه خودروسازان نقش پررنگ تری در کنترل بازار خواهد داشت چرا که اگر تحویل خودرو روندی نزولی داشته باشد باز هم شاهد تشدید قیمت خودرو در بازار خواهیم بود.

خودروسازان مدتی است افزایش 50 درصدی تولید خود را مشروط به آزادسازی قیمت برخی محصولاتشان کرده اند که اگرچه شورای رقابت مصوبه آزادسازی قیمت این خودروها را صادر کرد اما مخالفت سازمان بازرسی با این مصوبه، مانع از اجرای آن شد.

اشکان میرمحمدی بازرس کل امور صنعت سازمان بازرسی در این مورد با بیان اینکه دستورالعمل شورای رقابت برای قیمت گذاری خودرو باعث شوک قیمتی در بازار شد، می گوید: در صحبتی که با مسئولان وزارت صنعت و حتی معاون وزیر صنعت داشتیم، گفتند که فرمول جدید شورای رقابت یک فضای تصاعدی را در بازار خودرو ایجاد می‌کند و باعث فشار به مردم خواهد شد، گرچه آنها نیز به دنبال افزایش قیمت هستند اما نمی‌خواهند به مردم فشاری وارد شود.

به گفته وی، در مصوبه شورای رقابت به تولید به صورت عام و کلی اشاره شده، اما در مورد عرضه، اشاره‌ای صورت نگرفته است.

میرمحمدی با اشاره به تأثیر روند نزولی قیمت دلار بر بازار خودرو می گوید: در کنار این موضوع، کاهش ارزبری قطعات و داخلی‌سازی نیز صورت گرفته که بر این مبنا قیمت خودروها باید مورد بازنگری قرار گیرد. این طور نیست که نرخ تورم‌ بخشی صنعت خودرو همچنان شیب مثبت داشته باشد.

وی ادامه می دهد: پیش از اینکه رئیس شورای رقابت فرمول جدید شورای رقابت را اعلام کند ما روز دوم دی‌ماه طی نامه‌ای به وزیر صنعت که به رئیس شورای رقابت نیز رونوشت شد، خواستیم تا با توجه به اینکه کشور در وضعیت بحرانی و التهاب قرار دارد برای تصمیم‌گیری در مورد قیمت‌گذاری و بازار خودرو، کارشناسی لازم صورت گیرد اما دیدیم که فرمول جدید یک شبه اعلام شد و کارشناسی لازم در این مورد صورت نگرفت.

باید دید وزارت صنعت و خودروسازان تا چه حد به دنبال مدیریت بازار خودرو و رفع رانت از این بازار هستند و در نهایت خودروهای داخلی با چه قیمتی به دست مردم می رسد.