عرضه خودرو در بورس کالا طرحی است که با روی کار آمدن مجلس جدید ازسوی برخی نمایندگان کمیسیون صنایع مطرح شد، اما با استقبال دولت دوازدهم روبه‌رو نشد. 

هرچند برخی نمایندگان مجلس هم از این طرح انتقاد کردند اما به‌هرحال با پیگیری یکی از اعضای کمیسیون صنایع و البته حمایت بورس کالا این طرح در دست بررسی باقی ماند. حالا هم گرچه هنوز درخصوص کشف قیمت خودرو از طریق عرضه در بورس کالا توافق کاملی حاصل نشده، اما وجود این طرح و اصرار برخی نمایندگان مجلس بر اجرایی شدن آن باعث شده است طرح‌های دیگری که در خصوص قیمت‌گذاری خودرو مطرح شده‌اند، به سرانجام نرسند. این نمایندگان، پیشاپیش دولت سیزدهم را در این فقره با خود همسو می‌پندارند، اما با توجه به این‌که رئیس‌جمهور منتخب از لزوم رعایت عدالت در کل زنجیره قیمت‌گذاری خودرو سخن گفته است، به نظر می‌رسد دولت سیزدهم برنامه دیگری برای تعیین قیمت خودرو دارد.

سوالات بی‌پاسخ درباره عرضه خودرو در بورس

منتقدان طرح کشف قیمت خودرو در بورس کالا بر نبود مکانیزم مناسب عرضه آن تاکید دارند. زیرا مشخص نیست میزان عرضه روزانه خودروها چند دستگاه و فروش به چه صورت خواهد بود و قیمت‌ها چگونه کشف خواهند شد. همچنین هنوز نمی‌دانیم آیا یک نفر می‌تواند چند ده دستگاه خودرو را ولو با قیمتی بیش از قیمت بازار خریداری کند یا خیر؟ یا اگر قیمت‌ها به شکل نجومی افزایش پیدا کنند، چه بر سر بازار خواهد آمد؟ این سوالات و پرسش‌های دیگر در حالی مطرح هستند که طرفداران عرضه در بورس کالا تاکنون پاسخی برای آن پیدا نکرده‌اند. یک کارشناس حوزه بازار سرمایه با بیان این‌که عرضه خودرو در بورس ناشدنی است، در این خصوص به روزنامه «دنیای‌خودرو» می‌گوید: «خودروسازان، قطعه‌سازان و بسیاری از تولیدکنندگان دیگر نیز برای تامین مواد اولیه مورد نیاز خود از بورس کالا با چالش مواجه هستند.» وی که تمایلی به ذکر نامش ندارد، می‌افزاید: «بورس کالا مختص عرضه مواد اولیه است. به‌عنوان مثال؛ گندم را می‌توان در این بورس عرضه کرد، اما نان یا شیرینی - به‌عنوان محصول برآمده از گندم به همراه چند ماده دیگر - را نمی‌توان در بورس عرضه کرد. ضمن این‌که تجارب ناموفقی در گذشته درخصوص عرضه خودرو در بورس وجود داشته است.» این کارشناس بازار سرمایه تاکید می‌کند: «به‌هرحال تامین برخی مواد اولیه هم در این بورس با چالش و عدم شفافیت همراه است و عرضه محصولی مانند خودرو در بورس کالا نیز گرچه شاید به نفع خودروساز باشد، اما قطعا برای مصرف‌کننده سودی نخواهد داشت.» وی تصریح می‌کند: «چرا باید لقمه را دور سر چرخاند؟ وقتی خودروساز می‌تواند با قیمت‌گذاری مناسب و تحت نظارت محصول را مستقیما به مشتری بفروشد، چه نیازی به واسطه در این بخش است؟»

خواب 50درصد خودروهای فروش‌رفته با قرعه‌کشی در پارکینگ‌ها

در همین زمینه، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار هم با انتقاد از عرضه خودرو در بورس اظهار کرد خودرو کالای مناسبی برای ورود به بورس نیست. معمولا کالایی وارد بورس می‌شود که تا این حد دارای تنوع نباشد. محمدعلی دهقان‌دهنوی با انتقاد از شرایط قیمت گذاری و عرضه خودرو در کشور تاکید می‌کند:‌ «به دلیل نرخ‌گذاری دستوری و ایجاد اختلاف قیمت در بازار آزاد، برای فروش خودرو نوعی لاتاری راه‌اندازی شده است.» وی با بیان این‌که براساس بررسی‌ها، پلاک نیمی از خودروهای عرضه‌شده با این روش، توسط دوربین‌های راهنمایی و رانندگی رصد نشده است، تصریح می‌کند: «این بدان معناست که این خودروها پس از فروش انبار و در مقابل، خودروسازان نیز به ازای عرضه هر یک از این خودروها متحمل زیان شده‌اند.» دهقان‌دهنوی می‌گوید: «در چنین شرایطی اگر ورود خودرو به بورس منتج به رفع این مفسده شود، می‌توان مکانیزم‌هایی را برای آن طراحی کرد. اما سازمان بورس به‌طور کلی با قیمت‌گذاری دستوری خودرو مخالف است.»