«لوکس‌سواران» بالاخره باید مالیات بدهند. این تصمیمی است که طی ماه‌های گذشته با عبور از گردنه مجلس، شورای نگهبان و دولت، حالا به ایستگاه اجرا نزدیک شده و به زودی اجرایی می‌شود. در آخرین رویداد، وزارت امور اقتصادی و دارایی اعلام کرده که اطلاعات کامل خودروهای لوکس (خودروهایی که ارزش روز آنها بیش از یک میلیارد تومان باشد)، از سوی نیروی انتظامی در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار گرفته است.

 اما صاحبان خودروهای لوکس چقدر باید مالیات بدهند؟ بر اساس قانون جدید، خودروهایی که ارزش روز آنها بالاتر از یک میلیارد تومان باشد، مشمول مالیات خودروهای لوکس هستند.

به این ترتیب، به نظر می‌رسد که صاحبان تقریبا تمامی خودروهای خارجی، مشمول پرداخت مالیات جدید هستند. با این همه، میزان مالیات خودروهای لوکس، بسته به نوع و مدل خودرو (که اصلی‌ترین عوامل تعیین‌کننده قیمت هستند)، متغیر است.

 
مالیات بالاخره به ثروتمندان رسید

تحریم‌ها موجب شده‌اند که ساختار حاکمیتی در ایران، طی یک دهه گذشته تقریبا به طور کامل از رانت نفت جدا شود. به این ترتیب، با توجه به سهم کنونیِ نفت از بودجه سالانه در ایران، اقتصاد ایران را دیگر نمی‌توان به سادگی یک «اقتصاد نفتی» به حساب آورد.

در این شرایط، از آنجا که درآمدهای دولت از محل صادرات نفت و محصولات وابسته به آن به شدت کاهش پیدا کرده (از حدود ۱۲۰ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۰ به حدود ۵ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۹)، ظاهرا چاره‌ای نمانده جز آنکه تلاش‌ها برای گسترده‌تر کردن پایه مالیاتی در ایران افزایش پیدا کند.

اما از آنجا که فشارهای اقتصادی بر دهک‌های درآمدی پایین همین حالا هم بیش از تواناییِ تحمل این دهک‌ها است، مجلس و دولت برای نخستین بار، آستین‌ها را بالا زده‌اند تا ثروتمندان را هدف مالیات قرار دهند.

 
چه کسانی مشمول مالیات بر خودروهای لوکس هستند؟

همان‌طور که در بالا اشاره شد، صاحبان خودروهایی که ارزش روز آنها بالاتر از یک میلیارد تومان باشد، مشمول پرداخت مالیات بر خودروهای لوکس می‌شوند و باید به صورت سالانه این مالیات را به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند.

کمترین میزات مالیات بر خودروهای لوکس، به خودروهایی بر می‌گردد که قیمت روز آنها در بازه یک تا ۱٫۵ میلیارد تومان باشد و به این ترتیب، در اختیار داشتن یک خودروی «سراتو اتوماتیک» به ارزش حدود ۱٫۲ میلیارد تومان، مشمول پرداخت مالیاتی در حدود سالانه ۱۲ میلیون تومان خواهد بود. (یعنی ماهانه حدود یک میلیون تومان)

اما نکته‌ای که ممکن است خیلی‌ها ندانند این است که اگر خودروهایی که یک فرد یا افراد تحت تکفل او در اختیار دارند نیز به صورت تجمیعی ارزشی بیش از یک میلیارد تومان داشته باشند، باز هم فرد، مشمول پرداخت مالیات مورد اشاره در بالا خواهد بود.

به این ترتیب، مثلا اگر در خانواده ۲ خودرو دارید (فقط خودروهایی که به نام افراد تحت تکفل شما هستند) و مجموع ارزش روز این ۲ خودرو هم بالاتر از یک میلیون تومان است، باز هم مشمول مالیات بر خودروهای لوکس خواهید بود.

 
اطلاعات مالیاتی ایرانی‌ها در اختیار ۹۰ سازمان

امیدعلی پارسا، رییس سازمان امور مالیاتی و معاون وزیر اقتصاد، همین چند روز پیش در این مورد گفت: «تعداد سازمان‌ها و نهادهایی که اطلاعات مالیاتی را به سازمان امور مالیاتی گزارش می‌کنند، از ۴۷ دستگاه در سال ۱۳۹۹، اکنون به بیش از ۹۰ مورد رسیده و این صرفا شامل مالیات بر خودروهای لوکس هم نمی‌شود، بلکه انواع مالیات، از جمله مالیات بر عایدی سرمایه را هم در بر می‌گیرد.»

او ادامه داد: «در مورد خودروهای لوکس هم نیروی انتظامی، اطلاعات کامل خودروهای مورد نظر را به سازمان امور مالیاتی تحویل داده و ما منتظر اعلام آیین‌نامه‌های اجرایی در این خصوص هستیم تا اخذ مالیات را شروع کنیم.»

 
مالیات خودروهای لوکس: از یک درصد تا ۴ درصد ارزش روز خودرو

پارسا ادامه داد: «این مالیات به صورت پله‌ای محاسبه می‌‌شود، به این صورت که از مالکان خودروهایی که قیمت روز آنها بین یک میلیارد تا یک و نیم میلیارد تومان باشد، مبلغی معادل یک درصد ارزش روز خودرو مالیات دریافت می‌شود و هر چه ارزش روز خودرو از این مبلغ بالاتر باشد، میزان مالیات اخذ شده هم به صورت تصاعدی افزایش پیدا می‌کند.»

مالک یک «لکسوس RX» به قیمت حدود ۶٫۵ میلیارد تومان، مشمول پرداخت مالیات سالانه حدود ۲۶۰ میلیون تومانی خواهد بود.

این مقام مسئول ادامه داد: «بر اساس قانون، مالکین خودروهایی که قیمت روز آنها بین یک تا ۱٫۵ میلیارد تومان باشد، یک درصد مالیات پرداخت خواهند کرد. مالکین خودروهایی که از ۱٫۵ تا ۳ میلیارد تومان قیمت دارند، ۲ درصد و مالکین خودروهایی که بین ۳ تا ۴٫۵ میلیارد تومان قیمت دارند هم سالانه معادل ۳ درصد از قیمت روز خودرو را به عنوان مالیات به سازمان امور مالیاتی پرداخت می‌کنند. خودروهایی که ارزش روز آنها بالاتر از ۴٫۵ میلیارد تومان باشد هم مشمول پرداخت سالانه ۴ درصد از ارزش روز خودرو به عنوان مالیات خواهند بود.»

 
«لوکس‌سوارها» و پرداخت‌های سالانه چند ده میلیون تومانی

اما اگر گفته‌های رییس سازمان امور مالیاتی را مبنا قرار دهیم، صاحبان خودروهای به اصطلاح «لوکس»، در عمل چقدر باید مالیات بدهند؟ بگذارید مثال بزنیم: مالک یک خودروی «آزرا» که قیمت آن حدود ۲٫۵ میلیارد تومان است، باید سالانه حدود ۵۰ میلیون تومان مالیات پرداخت کند.

آمارهای گمرک نشان می‌دهند که با این حساب، دست‌کم حدود ۴۵۰ هزار خودرو از سال ۱۳۹۰ به این سو وارد کشور شده‌اند. اگر حداقل قیمت را برای این خودروها در نظر بگیریم (یعنی همان یک میلیارد تومان)، صاحب هر کدام از این خودروها باید سالانه حدود ۱۰ میلیون تومان به دولت مالیات بدهد.

مالک یک خودروی «سوناتا» به ارزش حدود ۱٫۷ میلیارد تومان هم باید سالانه حدود ۳۴ میلیون تومان مالیات پرداخت کند. کمترین مالیات در این زمینه، به خودروهایی بر می‌گردد که قیمت روز آنها در بازه یک تا ۱٫۵ میلیارد تومان باشد و به این ترتیب، در اختیار داشتن یک خودروی «سراتو اتوماتیک» به ارزش حدود ۱٫۲ میلیارد تومان، مشمول پرداخت مالیاتی در حدود سالانه ۱۲ میلیون تومان خواهد بود. (یعنی کمابیش ماهانه حدود یک میلیون تومان)

اما وقتی پایِ خودروهای گران‌قیمت‌تر به میان می‌آید، ارقام مالیات بر خودروهای لوکس، واقعا نجومی می‌شوند. به عنوان نمونه، مالک یک «لکسوس RX» به قیمت حدود ۶٫۵ میلیارد تومان، مشمول پرداخت مالیات سالانه حدود ۲۶۰ میلیون تومانی خواهد بود. (همه قیمت ها‌تقریبی هستند.)

 
مالکان «بنز» و مالیات ماهانه ۲۳ میلیون تومانی

اما این سقف مالیاتی نیست که لوکس‌سواران به زودی ناگزیر از پرداخت آن خواهند بود. مرکز پژوهش‌‌های مجلس شورای اسلامی، در زمان بررسی گزارش لایحه بودجه سال ۱۳۹۹، به برخی داده‌های آماری اشاره کرد که نشان می‌دهند اخذ مالیات بر خودروهای لوکس، واقعا می‌تواند جیب دولت را پر پول کند.

بر اساس این گزارش، حدود ۰.۰۳ درصد خودرو‌های سواری داخل کشور (۳ در ده ‌هزار) «مرسدس بنز» با سال ساخت بالای ۲۰۱۰ هستند. این رقم برای بنزهای تولید سال ۲۰۱۵ میلادی به بعد، به ۷ در صد هزار می‌رسد.

از آنجا که بر اساس آمارهای رسمی حدود ۲۱ میلیون خودرو در کشور پلاک شده‌اند و واردات خودرو به کشور هم از سال ۱۳۹۷ تاکنون ممنوع بوده است، می‌توان گفت حدود ۶ هزار و ۵۰۰ دستگاه بنز با سال ساخت بالاتر از ۲۰۱۰ در ایران وجود دارد.

اما مالکان این بنزها چقدر باید مالیات بدهند؟ مالک یک خودروی «بنز E200» که حدود ۷ میلیارد تومان قیمت دارد، باید سالانه حدود ۲۸۰ میلیون تومان (یا ماهانه حدود ۲۳ میلیون تومان) مالیات بدهد.

بر اساس آمارها، حدود ۰.۰۳ درصد خودرو‌های سواری داخل کشور (۳ در ده ‌هزار) «مرسدس بنز» با سال ساخت بالای ۲۰۱۰ هستند. این رقم برای بنزهای تولید سال ۲۰۱۵ میلادی به بعد، به ۷ در صد هزار می‌رسد.

اگر حداقل قیمت یک بنز با سال ساخت بالای ۲۰۱۰ را حدود ۲ میلیارد تومان در نظر بگیریم و حدود ۶ هزار و ۵۰۰ دستگاه از این بنزها هم در ایران موجود باشند، این به معنای آن است که مالک هر یک از این بنزها سالانه حدود ۴۰ میلیون تومان مالیات خواهد داد و مجموع این مالیات هم در کمترین حالت به سالانه ۲۶۰ میلیارد تومان می‌رسد.

 
مجموع درآمد دولت از مالیات بر خودروهای لوکس چقدر خواهد بود؟

به این ترتیب، دولت فقط و فقط از «بنزسوارها» و آن هم آنهایی که مدل بنزشان بالاتر از ۲۰۱۰ میلادی است، در کمترین حالت سالانه ۲۶۰ میلیارد تومان مالیات اخذ می‌کند. از آن سو، در حالی که آمار دقیقی از تعداد خودروهای خارجی با قیمت بالاتر از یک میلیارد تومان در ایران در دسترس نیست، می‌توان با بررسی آمار واردات خودرو به کشور از سال ۱۳۹۰ تا سال ۱۳۹۷ (سال آغاز ممنوعیت واردات خودروهای خارجی) تعداد تقریبی خودروهای خارجی که بین ۳ تا ۱۰ سال عمر دارند را محاسبه کرد.

آمارهای گمرک نشان می‌دهند که با این حساب، دست‌کم حدود ۴۵۰ هزار خودرو از سال ۱۳۹۰ به این سو وارد کشور شده‌اند. اگر حداقل قیمت را برای این خودروها در نظر بگیریم (یعنی همان یک میلیارد تومان)، صاحب هر کدام از این خودروها باید سالانه حدود ۱۰ میلیون تومان به دولت مالیات بدهد.

مجموع این مالیات‌ها، ماهانه به ۴۵۰ میلیارد تومان و سالانه به حدود ۵ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان می‌رسد. توجه داشته باشید که این محاسبه تنها برای خودروهای «وارداتی»، آن هم در فاصله سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۷ صورت گرفته و علاوه بر این، برای ساده‌سازی محاسبه قیمت همه این خودروها «یک میلیارد تومان» در نظر گرفته شده است!