پیش از یک ماه از پایان چند ساله واردات خودرو می گذرد و در خصوص آیین نامه واردات خودرو که قرار بود تا پایان خردادماه تدوین شود و نتیجه به اطلاع عموم برسد، هنوز تعیین تکلیف صورت نگرفته است. 

اسفند ماه سال گذشته که رئیس جمهور از گروه صنعتی ایران خودرو بازدید کرد، دستور داد که در زمینه آزادسازی ورود خودرو به کشور، مقدمات لازم انجام شود. از این رو سازمان صنعت، معدن و تجارت، تدوین آیین نامه ورادات خودرو را در دستور کار قرار داد. بنابراین هم دستور رئیس‌جمهور و هم پایان یافتن مدت زمان مصوبه ممنوعیت ورود خودرو به کشور در ۳۱ اردیبهشت امسال، منجر شد که نگاه ها به سمت تدوین و نهایی شدن آیین‌نامه واردات خودرو در بهار سال جاری باشد. طبق گفته وزیر صمت، در صورتی که وعده تدوین آیین نامه تا پایان خرداد ماه نهایی می شد، این احتمال وجود داشت که خودروهای خارجی جدید که گویا اکنون بدون محدودیت ارزی وارد کشور خواهد شد، در انتهای شهریور ماه وارد بازار می شدند. اما اکنون که پنج روز از  ماه تیر می گذرد، هنوز خبری از ابلاغ آیین نامه نیست و کسی اطلاعی از زمان دقیق این اقدام ندارد.

اینکه چرا ابلاغ آیین نامه وارات خودرو در زمانی که انتظار می رفت، انجام نشد می توان دو علت اظهار نظر بانک مرکزی را در نظر گرفت که واردات خودرو را در زمان کنونی، با توجه به وضعیت ارزی کشور زیر سوال قرار داد. از طرف دیگر می توان احتمال خوشبینانه تری در نظر گرفت و آن این است که آیین نامه واردات در صف تأیید از سوی هیئت دولت است. در صورتی که اظهارات مسئولان دولت و وزارت صمت را مرجع تحلیل قرار دهیم، آیین‌نامه واردات خودرو تدوین شده و هم‌اکنون در کارتابل هیئت دولت قرار داد تا نوبت به بررسی آن برسد. در این مورد، رضا فاطمی امین، وزیر صمت، اخیراً بیان کرده که آیین‌نامه ۱۰بندی واردات خودرو تدوین و در اختیار هیات دولت قرار گرفته، ولی بر سر یک بند آن توافق صورت نگرته است.

اگر هیئت دولت با این آیین‌نامه موافقت کند، دو سه ماه بعد از آن خودرو وارد کشور می شود. به این معنا که در صورت اعمال اصلاحات و تأیید هیئت دولت، پپس از انجام پروسه زمانبر ایجاد اصلاحات، آیین‌نامه موردنظر به وزارت صمت ارجاع می‌شود تا اصلاحات لازم در آن صورت گیرد. با این حال زمان ورود خودروهای خارجی جدید به کشور باز هم به دچار تعویق خواهد شد.

همانطور که جلیل رشیدی کوچی نماینده مرودشت در مجلس شورای اسلامی در خصوص تدوین آیین‌نامه اجرایی واردات خودرو گفته بود که آیین‌نامه اجرایی واردات خودرو در وزارت صنعت، معدن و تجارت تدوین شده و در نوبت تصویب در هیئت دولت است.

اما در صورتی که چالش اصلی بر سر راه واردات خودرو، مخالفت بانک مرکزی با ورود خودرو حداقل در مدت زمان کنونی باشد، موضوع تا زمانی که مسدله ارز در کشور حل نشود، در حالت تعلیق خواهد ماند. در این صورت می توان گفت که حتی ورود خودرو در سال جاری نیز اتفاق نیفتد و تأخیر در واردات خودرو، مدت زمان طولانی تری را شامل شود.

پیش بینی می شود که متوقف شدن مذاکرات برجام تأثیر مهمی در شکل‌گیری این اظهار نظر بانک مرکزی داشته باشد. زمانی که مذاکرات در جریان بود، امیدواری در زمینه احیای برجام در جریان بود. اینکه با لغو تحریم‌ها ایران بتواند نفت و کالاها به کشورهای دیگر بفروشد و درآمد ارزی کسب کند. در حال حاضر توقف مذاکرات و ادامه تحریم‌ها، اوضاع ارز همچنان در شرایط مناسبی قرار ندارد وبانک مرکزی ترجیح می دهد که اولویت تخصیص ارز را به جای واردات خودرو به کالاهای اساسی اختصاص دهد. بنابراین در صورتی که چالش اصلی را در واردات خودرو، مخالفت بانک مرکزی در نظر بگیریم، نمی‌توانیم به این زودی‌ها منتظر واردات خودروهای خارجی جدید به کشور باشیم. 

همچنین در این زمینه یک سناریوی دیگر هم مطرح شده است که جای تأمل دارد. عضو کمیسیون شوراهای مجلس با انتقاد از تاخیر سه ماهه در تدوین آیین‌نامه واردات خودرو اعلام کرده است که  تاخیر در تدوین آیین‌نامه‌ای که همه موارد آن مشخص است جای نگرانی دارد. وی گفت که ما نگران هستیم که خدایی نکرده مافیا در این مورد نفوذ کرده باشد.