اتوبوس برقی های تهران کجا غیب شدند؟

25 فروردین 1401 بود که روزنامه همشهری از ورود آزمایشی نخستین اتوبوس تمام برقی ایرانی به ناوگان خط بهارستان تا میدان جمهوری به عنوان یکی از پرتردد ترین مسیر های پایتخت خبر داد، در آن گزارش همشهری از فعالیت یک اتوبوس برقی آبی رنگ در این خط پرداخته و گفته شده بود اين اتوبوس برقي در 2 روز، حدود 1500مسافر را جابه‌جا کرده است! اکنون اما با گذشت بيش از 6 ماه از مراسم رونمایی اين اتوبوس، نه تنها تعداد اتوبوس‌هاي برقي زياد نشده بلکه از همان یکی هم هیچ خبری نیست!

نه رانندگان اتوبوس‌هاي خط جمهوري از سرانجام اين اتوبوس برقي خبر دارند نه مسافران هميشگي ديگر اين اتوبوس را در اين مسير ديده‌اند. يکي از رانندگان قديمي اين خط اما اتوبوس‌هاي برقي که در اين خط کار کرده‌اند را به ياد مي‌آورد و مي‌گويد: دو بار در اين خط اتوبوس برقي استفاده شد يک بار اتوبوس برقي سبز رنگي بود که تنها يک روز در اين خط کار کرد و از فردايش ديگر به خط نيامد. ديگري اتوبوس برقي آبي رنگي که تنها دو روز فعاليت کرد و آن هم اين دو روز فعاليت نداشت. اتوبوس‌ها متعلق به شهرداري و شرکت واحد نبود. او ادامه مي‌دهد: اين اتوبوس‌ها توان جا‌به‌جايي اين حجم مسافر را ندارد و بعد از يک و دو روز فعاليت آزمايشي ديگر به خط نيامدند به نظر مي‌آيد خراب شده باشند.

سيد جعفر تشکري هاشمي، رئيس کميسيون عمران و حمل و نقل شوراي شهر تهران درخصوص اتوبوس برقي گم شده تهران مي‌گويد: در دوره پنجم مديريت شهري قرار بود سرمايه‌گذار 50 دستگاه اتوبوس برقي را وارد ناوگان اتوبوسراني کند و کاري شبه‌نمادين براي تهران انجام شود. به دليل اينکه اين اتوبوس براي بخش خصوصي بود يکي از بهترين خيابان تهران که مسافران زيادي دارد و به‌شدت هم دچار آلودگي است را براي فعاليت آزمايشي اين اتوبوس‌ها انتخاب کردند. وي ادامه مي‌دهد: براساس اطلاعي که به شورا داده شده، هنوز سرمايه‌گذار به اين موضوع وارد نشده و اتوبوس برقي در اختيار اتوبوسراني قرار نگرفته، اميدواريم سرمايه‌گذاران از اين حوزه استقبال کنند و در اين عرصه و نيازهاي مردم شهر تامين شود. تشکري هاشمي در پاسخ به پرسش ديگري درخصوص اينکه تمامي اتوبوس‌هاي تهران مجهز به جي پي اس هستند و اعلام آمار واقعي اتوبوس‌هايي که در سطح شهر تهران تردد مي‌کنند نبايد دشوار باشد چرا آمارهاي متفاوتي از اتوبوس‌هاي فعال در تهران ارائه مي‌شود هم مي‌گويد: به نظر استدلال آخرکفايت مي‌کند براي آنکه هيچ مسئولي عدد غير واقعي براي تعداد ناوگان اتوبوس‌راني نگويند و اتوبوس‌هايي که در سطح شهر تهران در حال کار هستند بين 1600 تا 1700 دستگاه اتوبوس است و باقي اتوبوس‌ها شايد موجود باشد ولي به دليل نقص فني متوقف در تعميرگاه هستند.

تشکري هاشمي درخصوص اينکه اين آمار پيش از ورود اتوبوس‌هاي دولتي و550 اتوبوس‌هاي اورهال شده هم شنيده مي‌شد توضيح مي‌دهد: اينکه اتوبوس‌هاي تعمير شده اتوبوس‌هايي بودند که متوقف شده و از خدمت خارج شده بودند يا اتوبوس‌هايي بودند که فعال بوده و نياز به تعمير جزيي داشتند مشخص نيست و بايد در اين خصوص بررسي دقيق شود. ‌ اما تعدادي اتوبوس که در سطح شهر حرکت مي‌کنند بيشتر از اين تعداد نيست و تعداد اتوبوس‌هاي فعال حدود 1600 تا 1700 اتوبوس است. علي اصغر قائمسي عضو ديگر کميسيون عمراني که به تازگي از ايستگاه جنت‌آباد شرکت واحد اتوبوسراني بازديدي داشته هم درخصوص سرانجام اتوبوس‌هاي برقي تهران مي‌گويد: اتوبوس‌هاي برقي دو نسل بودند. يک نسل قديم بود که داراي کابل‌کشي بود که جمع شدند اما اتوبوس‌هاي برقي نسل جديد‌ يک نمونه گرفته بودند که احتمالا براي کار آزمايشي بوده است. اينکه در مقياس انبوه يا در يکي دو خط فقط از اتوبوس برقي استفاده کنند، نداريم. او درخصوص آمار واقعي اتوبوس‌هاي تهران هم مي‌گويد: در جريان اين بازديد اعلام شد 3 هزار دستگاه اتوبوس فعال دارند و اگر درست باشد به اين معني است که بايد روي سامانه مانيتورينگ و پايش شرکت اتوبوس‌راني قابل رويت باشد که قرار شد گزارش آن را 24 ساعته تهيه کنند تا اين عدد راستي‌آزمايي شود.

به گفته قائمي قدري سرعت تعميرات، بازسازي و نوسازي سرعت گرفته که خبر خوشحال کننده‌اي است ولي مساله اين است که نياز به اندازه‌اي بزرگ است که فاصله آن با وضع موجود و سرعت عملکرد همچنان يک فاصله و شکاف عميق است، راه پُر کردن اين فاصله و شکاف، استفاده از ظرفيت سرمايه‌گذاري بخش خصوصي است. منابع شهرداري و توانمندي آن کفاف پاسخ به اين نياز را نمي‌دهد و تنها راه، روي آوردن به اين شکل توسعه کار است. اين عضو شوراي شهر تهران همچنين در خصوص اتوبوس‌هاي مدرسه هم مي‌گويد: گزارشي که به ما دادند اين است که 6 تا 7 اتوبوس را به‌صورت پايلوت براي اتوبوس مدرسه اختصاص دادند تا نتايج آن را بررسي کنند که امسال قضيه منتفي شد. کمبود اتوبوس هم اين قدرت مانور را به اتوبوس‌راني نمي‌دهد که بخشي از اتوبوس‌ها را به ماموريت خاص مقطعي تخصيص دهد. فکر مي‌کنم آن فعاليت، يک فعاليت مقطعي و آزمايشي بوده و اکنون هم چندان پيگير آن نيستند.