یکی از اعضای هیات رییسه انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودروی کشور اعلام کرده است که بین ۲ تا ۳ میلیارد دلار قطعه قاچاق در بازار لوازم یدکی خودرو وجود دارد.

بابک کریمخان، با اشاره به اینکه قطعات قاچاق همچنان سهم زیادی در بازار دارند، دلایل این مساله را بررسی کرده است. او افزوده است که چندین عامل به ادامه داشتن این جریان کمک می‌کنند؛ به عنوان مثال، فرآیندهای پیچیده و نسبتاً طولانی ثبت سفارش و واردات قانونی، بازرگانان نسبت به تولیدکنندگان محدودیت‌های بیشتری دارند.

این فعال صنعت قطعه‌سازی ادامه‌ داد: بعضی از افراد معتقدند که شرایط فعلی باعث شده است که برخی از آنها به قاچاق روی بیاورند. همچنین، وقتی یک قطعه به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود، دیگر الزامات و مباحث کیفی که در گمرک بررسی می‌شود، وجود ندارد. به همین دلیل، این فرایند بسیار مقرون به صرفه است و بر جذابیت قاچاق تأثیر می‌گذارد.

وی گفت:یکی دیگر از دلایلی که بر شدت ورود قطعات از مبادی غیر رسمی کمک کرد، ثبات نرخ ارز بود. یعنی در حالی که تولید کنندگان در ابتدای سال گذشته با افزایش هزینه های تولید از جمله قیمت مواد اولیه و دستمزدها مواجه شده بودند، اما ثبات نسبی نرخ ارز شرایط خوبی را برای قاچاق قطعات فراهم کرده بود و در واقع می توان سال 1401 را سالی خوب برای قاچاق قطعات به شمار آورد.

غضو هیات رئیسه انجمن صنایع همگن قطعه‌سازان خودرو کشور، با تأکید بر اینکه آمار دقیقی از حجم بازار قطعات وجود ندارد، اعلام کرد که در تحلیل‌هایی که با شرکت‌های توزیع قطعات یدکی داشتند، حجم بازار بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار میلیارد تومان برآورد شد. به عبارت دیگر، حجم بازار لوازم یدکی بین ۵.۵ تا ۶ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.

کریمخان با اشاره به اینکه آمارها تقریبی است، ادامه‌داد: سهم واردات قانونی در حدود یک تا 1.5 میلیارد دلار است و در مقابل، سهم قاچاق بین 2 تا 3 میلیارد دلار برآورد می‌شود. بخش دیگری که به تولیدات داخلی اختصاص دارد، حدود 2 تا 2.5 میلیارد دلار است. البته تأکید می‌شود که این آمار به صورت تقریبی استخراج شده است.

وی در پایان بیان‌ داشت: در هر صورت بازار قطعات یدکی از قاچاق رنج می برد و همچنان با وجود همه نظارت ها و برنامه های نظارتی از جمله الزام درج کد رهگیری، باز هم قطعات قاچاق و غیر اصلی حجم زیادی از بازار را به خود اختصاص داده است.