مدیر مرکز ملی رقابت درباره عدم احراز صلاحیتِ برخی متقاضیان شرکت در دومین مرحله فروش خودرو در سامانه یکپارچه بدون دلیل مشخص گفت: این موضوع در کارگروه شورای رقابت مطرح و بررسی می‌شود و تمهیدات لازم با وزارت‌ صمت، جهت تسهیل امور اتخاذ خواهد شد.

برخی از متقاضیان عنوان کرده‌اند در حالی که تمام شرایط لازم برای احراز صلاحیت را داشته‌اند اما صلاحیت آنها به اشتباه تایید نشده و بدینوسیله امکان ثبت نام در سامانه یکپارچه را از دست داده‌اند و از خرید بازمانده‌اند.

آنها عنوان کرده‌اند برای ثبت نام خرید خودرو از طریق سامانه یکپارچه با وجود اینکه حساب وکالتی افتتاح  کرده و مدت زیادی نیز مبلغ 100 میلیون تومان آنها در نزد بانک‌ها بلوکه بوده، بدون دلیل در حالی که نه مالک خودرویی هستند و نه پلاکی به نام آنها ثبت شده است، از خرید خودرو بازمانده‌اند و کسی نیز پاسخگوی آنها نیست.

ثبت‌کنندگان این پویش عنوان کرد‌ه‌اند: در حالی که برخی متقاضیان دارای گواهینامه هستند، با عنوان عدم داشتن گواهینامه و در حالی که برخی افراد برای خودروهای وارداتی ثبت نام نکرده‌اند، با عنوان ثبت نام برای خودروهای وارداتی و غیره، از ثبت نام بازمانده‌اند و صلاحیت آنها در سامانه احراز نشده است.

بنابراین گزارش در طرح عرضه یکپارچه خودرو از طریق سیستم نوبت‌دهی که از اسفند سال 1401 آغاز شد و تاکنون 2 دوره آن اجرا شده است، متقاضیان برای خرید در ابتدا باید مبلغ 100 میلیون تومان را در یک حساب وکالتی در یک بانک به نام سازمان حمایت بلوکه کنند و سپس در فرصت تعیین شده در سامانه یکپارچه ثبت نام کنند تا در موعد مقرر  توسط سامانه یکپارچه، پالایش اطلاعات متقاضیان انجام شود.

بنابراین بعد از پالایش اطلاعات و در صورتی که متقاضی دارای شرایط عمومی و اختصاصی خرید خودرو باشد و به عبارتی در صورتی که صلاحیت لازم را به‌دست آورده باشد، امکان ادامه فرآیند ثبت نام در سامانه یکپارچه برای متقاضی فراهم می‌شود و اگر از شرایط لازم برخوردار نباشد امکان خرید خودرو از طریق سامانه را از دست می دهد.

* پاسخ وزارت صمت به دلایل عدم احراز صلاحیت متقاضیان خرید خودرو در سامانه یکپارچه

پیرو مسئله عدم احراز صلاحیت متقاضیان در سامانه یکپارچه در حالی که این افراد معتقدند همه شرایط لازم برای خرید خودرو از طریق سامانه یکپارچه را دارند، این موضوع  از ورارت صمت پیگیری شد.

طبق اعلام وزارت صمت، «احراز صلاحیت از متقاضیان خرید خودرو در سامانه یکپارچه به صورت سیستمی انجام می شود، این سامانه به سامانه دستگاه‌های مختلف که باید اطلاعات لازم از آنها دریافت شود، از جمله پلیس راهور متصل است و پالایش اطلاعات متقاضیان به این صورت انجام می‌شود، بنابراین احتمال بروز خطا تقریبا وجود ندارد مگر اینکه اطلاعات مشتریان براساس اقداماتی که خود آن‌ها انجام داده‌اند ناقص وارد شده باشد، به عنوان مثال از جمله مسائلی که در خصوص خرید و فروش خودرو وجود دارد، این است که فروشنده خودرو‌ خود را می‌فروشد اما برای تعویض پلاک به خریدار چند روز و حتی یک ماه فرصت می‌دهد،  بنابراین در واقع فروشنده تصورش بر این است که دیگر خودرویی ندارد و می‌تواند در سامانه یکپارچه عرضه خودرو ثبت‌نام کند در حالی که در واقع هنوز پلاک به نام فروشنده است و در سیستم پلیس راهور خودروی فروخته شده به نام خریدار جدید ثبت نشده است، در واقع با این اقدام اطلاعات جدید در سامانه پلیس راهور ثبت نشده و هنوز پلاک خودرو به نام فروشنده است، بنابراین این اقدام فروشنده با وجود اینکه دیگر خودرویی به نام خود ندارد موجب عدم احراز صلاحیت‌ می‌شود و فرصت خرید خودرو در سامانه را بدون داشتن خودرو از دست می‌دهد؛ به نظر می رسد چنین مواردی موجب عدم احراز صلاحیت متقاضیان خرید خودرو در سامانه یکپارچه می شود‌»‌.

* شورای رقابت عدم احراز صلاحیت متقاضیان خرید از سامانه یکپارچه را بررسی می‌کند

با توجه به اهمیت مسئله یاد شده، این موضوع از مرکز ملی رقابت نیز پیگیری شد تا در صورت لزوم شورای رقابت به مسئله ورود کند و در صورت امکان مشکل این دسته از متقاضیان خرید خودرو در دوره‌های بعد رفع شود و چنین مشکلی برای متقاضیان بوجود نیاید.

سپهر دادجوی توکلی، مدیر روابط عمومی مرکز ملی رقابت درباره احراز صلاحیت‌ها گفت: شورای رقابت، جهت ساماندهی به بازار خودرو، در مصوبه 543 خود از وزارت صمت خواسته است که در سامانه ای یکپارچه و متمرکز اقدام به ارایه نوبت خرید کند و با تمهیداتی که کارگروه خودروی شورای رقابت پیشنهاد کرده است، با اولویت‌بندی این امکان فراهم شود که فرد متقاضی و واجد شرایط‌، انتخاب‌های جایگزین داشته باشد.

وی بیان داشت: مدیریت طراحی و اجرا‌ در وزارت صمت انجام شده است و از همین رهگذر تاکنون بسیاری از متقاضیان توانسته‌اند به خوبی و به راحتی عملیات اجرایی داشته باشند.

توکلی افزود: با توجه به ثبت پویشی در این‌باره و گلایه از عدم احراز صلاحیت در سامانه یکپارچه، حتما این موضوع در اولین جلسه کارگروه مطرح می‌شود و تمهیدات لازم با همکاران وزارت‌ صمت، جهت تسهیل بیشتر امور اتخاذ خواهد شد.

وی اظهار داشت: یادآوری می‌کنم که تاکنون روند ثبت‌نام و اخذ اولویت برای بسیاری از متقاضیان به خوبی و به سهولت انجام شده و با همکاری بیشتر دستگاه‌ها، قطعا این خدمت‌رسانی شایسته‌تر انجام خواهد شد.

مدیر روابط عمومی مرکز ملی رقابت افزود: از سوی دیگر مشکلاتی نظیر سرعت اینترنت و در برخی شرایط عدم آمادگی مخاطب برای بهره برداری از گزینه‌های سامانه، می‌تواند در عدم توفیق برای ثبت درخواست موثر بوده باشد.

* تعادل‌بخشی به بازار خودرو با اجرای سامانه یکپارچه عرضه

بر اساس این گزارش، بازار خودرو در چند سال گذشته به یکی از بازارهای پرتقاضا تبدیل شده است و با توجه به شرایط تورمی و مشکلات اقتصادی، خودرو از یک کالای مصرفی به یک کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است به‌طوری که بخشی از تقاضای موجود در این بازار را تقاضای سفته‌بازی تشکیل می‌دهد و بخشی از خریداران نیز خودرو را به قصد حفظ ارزش سرمایه و یا کسب سود خریداری می‌کنند بنابراین با این شرایط کنترل قیمت‌ها در این بازار بسیار سخت می‌شود.

از طرفی در سال‌های گذشته حجم تقاضا و عرضه در این بازار تعادل نداشته و بنابراین مسئولان مربوطه طرح‌های مختلفی از جمله قرعه‌کشی و عرضه خودرو در بورس را برای تنظیم بازار این کالا اجرایی کردند اما آنچه مسلم است بازار هر کالایی از جمله بازار خودرو، با تعادل بین عرضه و تقاضا کنترل می‌شود و تعادل بخشی به این بازار نیز با افزاش تولید امکان‌پذیر است.

برای حل مشکلات حوزه خودرو و پاسخ به تقاضای مشتریان و جلوگیری از افزایش قیمت خودرو، وزارت صمت تلاش بسیاری برای افزایش تولید خودرو انجام داد و به موفقیت هایی نیز دست یافته است، از جمله اقدامات دیگر وزارت صمت برای تعادل بخشی به بازار خودرو، حذف قرعه کشی بود، فاطمی‌امین وزیر وقت صنعت، معدن و تجارت در ابتدای سال گذشته قول داده بود‌ با اجرای «طرح یکپارچه عرضه خودرو» از طریق سیستم نوبت‌دهی، سیستم قرعه‌کشی حذف شود و در اسفند سال 1401 وعده خود را محقق ساخت.

به گفته کارشناسان، با حدف قرعه‌کشی و همچنین کنارگذاشتن دیگر شیوه‌های عرضه خودرو و پیاده‌سازی سامانه یکپارچه عرضه خودرو، قیمت خودرو در بازار آزاد که مدام افزایش می‌یافت، مهار شد و تا امروز شاهد کاهش 20 درصدی قیمت خودرو در بازار آزاد هستیم؛ البته در کنار اثرات سامانه یکپارچه، مدیریت بازار ارز نیز یکی دیگر از دلایل کاهش قیمت خودرو است.

در سامانه یکپارچه متقاضیان خرید خودرو باید یک‌سری شرایط را داشته باشند از جمله اینکه مشتری فاقد خودرو باشد، ‌به هر کد ملی فقط یک دستگاه خودرو تعلق می‌گیرد، متقاضی ملزم به ارائه اصل و تصویر گواهینامه رانندگی خودرو است، حداقل فاصله از آخرین خرید (ثبت نام یا تحویل خودرو) در شرکت‌های ایران خودرو و سایپا 48 ماه است و غیره.

‌با توجه به پویش ثبت شده با عنوان (لزوم حل مشکل عدم احراز صلاحیت در سامانه یکپارچه) همانطور که عنوان شد، برخی متقاضیان بدون دلیل و با داشتن همه شرایط، عدم احراز صلاحیت شده‌اند که با توجه به توضیحاتی که در این گزارش ذکر شد شورای رقابت قرار است به این مسئله ورود کند و بررسی های لازم را انجام دهد تا در صورتی که چنین مشکلی وجود داشته باشد تمهیدات لازم برای رفع آن صورت گیرد.