اردیبهشت سال قبل بود که وزیر صمت از تصویب کلیات واردات خودرو در هیئت دولت خبر داد. در ابتدا شاید تصور میشد بالاخره انحصار بازار از خودوروسازان داخلی برداشته خواهد شد و از آن پس قیمت‌ها نیز فروکش خواهد کرد. اما از آن زمان این اقدام صرفا در حد اخبار جسته و گریخته از روند واردات باقی مانده و پیشرفت چشمگیری در انجام آن صورت نگرفته است. در این بین کاهش قیمتی هم که در بازار خودرو مشاهده شد به نظر می‌رسد ناشی از رکودی است که ازابتدای سال بر همه بازار‌ها حاکم شده و عملا تقاضایی در بازار وجود ندارد.

اما چرا واردات خودرو تا این اندازه به درازا کشیده است؟ «مسیح فرزانه» کارشناس بازار خودرو در گفتگو با اقتصاد ۲۴ دلیل مهم آن را کمبود منابع ارزی می‌داند که با وجود نیاز بازار به کالا‌های اساسی، چون شیرخشک و گندم و دارو، خودرو را در خارج از نوبت قرار داده و دست کم مقدار محدودی در اختیارش گذاشته است. دولت در ابتدای سال وعده داده بود تا خرداد امسال ۲۰۰ هزار خودرو وارد کند، اما الان عملا در حدود ۱۲۰۰ دستگاه آمده که تحویل داده نشده یعنی به دست مشتری هم هنوز نرسیده و این تعداد هم صرفا برای شماره گذاری است.

به گفته مسیح فرزانه مانع اصلی و دلیلی که واردات خودرو را کند کرده است، عدم تخصیص ارز مورد نیاز است. طبیعی هم هست به دلیل اینکه کشور در تشنگی ارزی به سر می‌برد واردات خودرو در ابتدا یک خوشبینی غیرواقعی  برای برخی از مصرف کنندگان ایجاد کرده بود که آن هم از سوی مسوولان به ویژه نمایندگان مجلس تقویت می‌شد. در صورتی که یکی از وزنه‌های بسیار سنگینی که به پای واردات خودرو بسته شده عدم تخصیص ارز مورد نیاز است. یعنی عملا آن مقدار وجود ندارد و اولویت‌هایی بالاتر از خودرو در کشور وجود دارد به ویژه در بحث دارو و شیر خشک و گندم. این‌ها سبب شده که کار واردات با محدودیت انجام شود.

او در ادامه موانع دیگری که بر سر راه واردات وجود دارد را برمی‌شمارد و می‌افزاید: مسئله بعدی که در این مسیر وجود دارد و کمتر به آن پرداخته می‌شود موانعی است که بر سر استانداردسازی وجود دارد. مسوولان می‌گویند ما پنج سال واردات نداشتیم و طبیعتا تا دوباره روی روال بیفتد و تا افراد جدیدی که روی کار آمدند و با پروسه آشنا شوند زمان می‌برد. این اظهارات عجیب است. مگر پروسه واردات خودرو تغییری کرده؟ اتفاق جدیدی هم که نیفتاده و به نظرم این دلیل منطقی نیست. علاوه بر این به نظر من این کار در دالان‌ها و بروکراسی اداری افتاده که باید روی روال معمولی اتفاق بیفتد و خودرو شماره گذاری شود، ولی حتی برای آن تعداد محدودی هم که وارد شده انجام نمی‌شود.

به گفته این کارشناس صنعت خودرو اتفاق دیگری که باید در نظر گرفت این است که تمام شرکت‌هایی که جدیدا در حوزه واردات خودرو اقدام کردند قریب به اتفاقشان شرکت‌های تازه و نوپا هستند و در این پروسه تجربه کمی دارند. اما به طور کلی به دلیل شرایط پیچیده و گنگ اقتصادی حتی شرکت‌ها هنوز ریسک واردات خودرو را نپذیرفتند. طبیعی هم هست، چون همه سرمایه گذار خصوصی هستند. اگر در مورد بخش خصوصی واردات بخواهیم نگاه کنیم، این ریسک را هنوز برنداشتند که ما برویم حتی اگر ارز آن تامین هست ما برویم در حجم بالاتر خودرو وارد کنیم.