براساس اعلام سخنگوی اقتصادی دولت، بیست هزار دستگاه خودرو سواری وارداتی در آستانه ورود به گمرکات کشور قرار دارند. احسان خاندوزی با اعلام این خبر مدعی شد که در سال گذشته نیز 17 هزار و 30 دستگاه خودرو به گمرکات کشور وارد شد.

به گفته وی، از این تعداد، ۱۱هزار و ۳۰۰ دستگاه ترخیص و نیمی از آنها پلاک شده است. سخنگوی اقتصادی دولت همچنین در مورد تامین ارز موردنیاز برای واردات خودرو، تاکید کرده که لازم است طی تفاهم‌نامه‌ای میان وزارت صنعت، معدن و تجارت و بانک مرکزی، سقف سهمیه ارزی واردات از کل ارز تخصیص‌یافته مشخص شود. خاندوزی گفته که پس از امضای این توافق‌نامه، میزان تامین ارز [برای واردات خودرو] از سوی وزارت صمت اعلام خواهد شد.

اظهارات سخنگوی اقتصادی دولت اما چند نکته را در خود جای داده است. نخست اینکه اگر ادعای وی مبنی بر ورود قریب‌الوقوع ۲۰هزار دستگاه خودرو به گمرکات کشور عملی شود، کل متقاضیان در صف خودروهای وارداتی (آنها که ثبت‌نام خود را در سامانه یکپارچه نهایی کرده‌اند) می‌توانند طی امسال خودروی خود را تحویل بگیرند. حتی این امکان وجود دارد که از محل مازاد خودروهای وارداتی، فروش جدیدی نیز در نظر گرفته شود. این اما در حالی است که افکار عمومی چندان اعتمادی به وعده‌ووعیدهای سیاستگذار در حوزه واردات خودرو ندارد، زیرا طی دو سال گذشته کلی از وعده‌ها در این ماجرا عملی نشده‌اند (از جمله واردات ۱۰۰هزار دستگاهی در بهار ۱۴۰۲).

نکته دیگر در مورد اظهارات سخنگوی اقتصادی دولت، ورود تنها ۱۷هزار و ۳۰ دستگاه خودرو به کشور در سال گذشته است، حال آنکه قرار بود فقط در بهار ۱۰۰هزار دستگاه وارد شود. این آمار به‌وضوح نشان‌دهنده فاصله طولانی وعده تا عمل سیاستگذار در ماجرای واردات خودرو است.

طبق آنچه خاندوزی اعلام کرده، از ۱۷هزار و ۳۰ دستگاه خودروی واردشده در سال گذشته، ۱۱هزار و ۳۰۰ دستگاه ترخیص شده است؛ بنابراین این پرسش پیش می‌آید که باقی خودروهای وارداتی به گمرک چرا ترخیص نشده‌اند؟ از جمع خودروهای ترخیص‌شده نیز نصف آنها شماره‌گذاری و تحویل متقاضیان داده شده‌اند و نصف دیگر احتمالا هنوز درگیر مراحل پلاک‌گذاری هستند. بنابراین ۲۰هزار خودرویی که سخنگوی اقتصادی دولت وعده ورود قریب‌الوقوع آنها به گمرک را داده نیز احتمالا به این زودی‌ها به دست متقاضیان نخواهند رسید. طبق آخرین آمار رسمی، در مجموع ۳۳هزار نفر به عنوان متقاضی نهایی خودروهای وارداتی شناخته شده‌اند که با توجه به اظهارات سخنگوی اقتصادی دولت (تحویل نیمی از ۱۱هزار و ۳۰۰ دستگاه خودروی ترخیص‌شده)، تاکنون کمتر از شش‌هزار نفر موفق به دریافت خودروی خود شده‌اند. با این حساب با فرض عدم انصراف بخشی از متقاضیان، درحال‌حاضر حدود ۲۷هزار متقاضی همچنان چشم‌انتظار دریافت خودروی ثبت‌نامی خود هستند.

اما خاندوزی در بخش دیگری از اظهارات خود، به موضوع تامین ارز واردات خودرو ورود کرده و صحبت از امضای توافق‌نامه در این مورد بین وزارت صمت و بانک مرکزی به میان آورده است. وی می‌گوید لازم است طی تفاهم‌نامه‌ای میان وزارت صنعت، معدن و تجارت و بانک مرکزی، سقف سهمیه ارزی واردات از کل ارز تخصیص‌یافته مشخص شود. این گفته وی نشان می‌دهد ظاهرا سیاستگذار هنوز تصمیم قطعی و مشخصی برای تامین ارز موردنیاز واردات خودرو اتخاذ نکرده و مشخص نیست در سال جاری چه مقدار ارز به این حوزه اختصاص داده خواهد شد.

در آیین‌نامه واردات خودرو آمده بود که باید یک‌میلیارد یورو ارز برای این حوزه اختصاص پیدا کند، اما طبق آخرین آمار، کمتر از یک‌چهارم این میزان در سال گذشته برای واردات خودرو در نظر گرفته شده است. حالا با توجه به اظهارات سخنگوی اقتصادی دولت، باید منتظر ماند و دید در توافق احتمالی وزارت صمت و بانک مرکزی چه مقدار ارز برای واردات خودرو در نظر گرفته خواهد شد. سیاستگذار در اصلاحیه آیین‌نامه واردات خودرو، بند مربوط به تعیین سهمیه ارزی یک‌میلیارد یورویی را حذف کرد تا الزامی بابت تامین ارز در مقداری مشخص برای واردات خودرو نداشته باشد.

با توجه به آمار مربوط به ارز اختصاص‌یافته به مونتاژ خودرو در سال گذشته، مشخص است که ارز لازم و کافی برای واردات خودرو موجود است، اما به دلایلی که سیاست‌گذار بهتر می‌داند، تخصیص داده نمی‌شود. ادامه این روند در سال جاری، سبب می‌شود واردات خودرو به کشور همچنان کند بچرخد، آن هم در حالی که قرار بود بازار خودرو با کمک واردات تنظیم شود.